SALİH KESKİN
www.inovasyonuzmani.com

Hiyerarşi, ‘bir toplum ya da kuruluştaki bireylerin belirli faktörlere bağlı olarak statü, görev, alt ve üst arası ilişkilerini sınıflandıran ve bu sınıflara bağlı standartlar sunan yapı’ olarak tanımlanır.

Aslında ‘hiyerarşi’ kelimesi, daha çok geleneksel toplumlarda kendine bir yer buluyor. Modern toplumlarda ‘özerk’, ‘özgür’ ve ‘eşit’ kelimeleri öne çıkıyor, hatta bunlar, hiyerarşinin zıddı bir formda dahi kullanılabiliyor.

Gelin görün ki, kurumlarımızda askeri modelli hiyerarşik yapılar varlığını tıpkı geçmişteki gibi hâlâ devam ettiriyor ve yöneticilerin uyguladığı psikolojik baskılar, çalışan motivasyonunu ortadan kaldıran sonuçlar doğuruyor.

Haliyle ne çalışanlar yöneticilerden ne de yöneticiler çalışanlardan memnun oluyor.

BİLGİ TEKNOLOJİLERİ ENGELLEYECEK

İşi kurumlara ve liderlerimize bırakırsak yakın zamanda hiyerarşik kurgulardan ve mengenelerden kurtulmamız pek mümkün gözükmüyor. Ancak bilgi teknolojilerinin gelişmesiyle birlikte kısa zamanda daha esnek bir yapıya geçilecek gibi duruyor.
Son yıllarda bilgi teknolojilerinin, yapay zekanın daha da gelişmesi ve yaygınlaşmasıyla birlikte çoğu işi artık bilgisayarlara devreden çalışanlar için emir komuta konusu da adeta bir evrim geçiriyor.

Keza kurumlarda yapılacak işlerin ne olacağı, nasıl yapılacağı, hangi inisiyatiflerin alınabileceği, hangi gelişme karşısında ne tür kararlar verileceği gibi daha birçok konunun yöneticiler tarafından çalışanlara bildirilmesine de gerek kalmayacak; çünkü bunu zaten yazılımlar yapıyor olacak.

İşlerin zamanında yapılıp yapılmadığı, ne kadar doğru yapıldığı ve çalışma performansı düzeyinin ne olduğu gibi yine birçok verinin sistem üzerinden istenildiği zaman görülerek kritiğinin yapılması hâlihazırda mümkün ve yaygınlaşıyor. Durum böyle olunca yöneticilerin çalışanlarına sürekli bir şeyleri hatırlatmaları, talimatlar yağdırmaları da gerekli olmaktan çıkıyor.

Hiyerarşi nasıl gereksiz hale gelecek?

* Yönetimlerin sayfalarca oluşturduğu raporlara iş zekası uygulamaları ile artık saniyeler içerisinde ulaşılması ve sonraki süreçlerle ilgili hedef önerilerde bulunulması, otoritenin gücünü zayıflatacak.

* Güçlü algoritmalar, toplantıların sürekli organize edilmesini gereksiz kılacak.

* Yazılımlar sayesinde her şeyindijitalolarak izlenebilmesi firmaların hafızalarının da gelişmesini sağlayarak verilecek kararların doğruluk derecelerini artıracak.

* Bilgi teknolojileri, çalışanların daha ulaşabilir olmasını sağlayarak kurum içi iletişimi güçlendirecek ve bu durum, hiyerarşik katmanların etkisinin yumuşamasını sağlayacak.

* Verilerin anlamlandırılmasını yöneticiler yerine makinalar yaparken en doğru iş akışlarını ve iş yapma şekillerini de yine yazılımlar söyleyecek.

* Yöneticilerin yönetme tarzının tüm performans verilerinin bu sistemler üzerinden görüntülenme imkânı olacak ve böylelikle yetenek yönetimi yapamayan yöneticiler elenecek.

* Yazılımlar, yöneticiler ile çalışanlar arasındaki işleyiş ve koordinasyon eksiklerini daha da netleştirerek nokta atışı görünmesini sağlayacak.

* Kurumun yönetim anlayışına göre yol haritalarının belirlenmesinde algoritmalar yönlendirici olacak.

* Her firmanın kendine has geleneksel yönetimsel kalıpları mevcut. Makina öğrenmesiyle bu dinamiklerin analizlerinin yapılması sonucunda bu geleneksel kalıpların kırılması söz konusu olabilecek.

Yani, bundan böyle işletmelerin, iş süreçlerini, hata payı yüksek insanlardan daha güvenilir olan bilgisayar sistemlerine emanet edebileceği bir dünyaya doğru gidiyoruz. Bir sonraki adımda hiyerarşi, bilgi teknolojilerinin, yapay zekaların gelişmesiyle yavaş yavaş tarihe gömülecek.

Gömülsün de… Çünkü, hiyerarşilerin hâlâ sapasağlam korunduğu bir iş dünyasında, egosuna yenilen yöneticilerin tatmin edilmesi ve çalışan verimliliğinin artırılması neredeyse imkânsız hale geliyor.

07 Ekim 2022 Cuma