HABER: AYŞE BAŞAK Taze bir İngiliz girişimi olan Small Robot Company, tarım konusunda hem maliyetleri düşüren hem de sürdürülebilirliği olan çözümler sunuyor. Şirket geçtiğimiz sene iki minyatür robotu tanıtmıştı: Tom ve Harry. Bu yıl onlara bir yenisi eklendi: Dick. Robotlardan Tom, ot haritalandırması yapıyor. Yani her gün 20 hektar büyüklüğünde ekili alanı bir sürücüye ihtiyaç duymaksızın dolaşıyor ve yabani otları, tarlada biten ve ayıklanması gereken otları bir milimetrenin dahi altındaki bir hassasiyet ile tespit ediyor. Harry ise tohumları toprağa tek tek eken bir robot. Üstelik tohumların ekimi sırasında nereye ne ektiğini asla unutmuyor, hepsini kaydediyor. Geçtiğimiz günlerde tanıtımı yapılan robot Dick ise tarlada bulunan ayrık otlarını her birine elektrik vermek suretiyle yok ediyor. Rootwave isimli firma tarafından geliştirilmiş bir yöntemi kullanan Dick, zararlı bitkilerin köklerine elektrik vererek onların aşağıdan yukarı doğru yanmasını sağlıyor. Bu yöntemin kullanılmasının en önemli avantajı kimyasal kullanımını ortadan kaldırması. ÇİFTLİKTE ÇALIŞACAK Şirketin kurucularından Sam Watson-Jones bunun dünyada bir ilk olduğunu söylüyor. Jones “İlk defa tarladaki irili ufaklı tüm bitkileri bir robot aracılığıyla görebiliyoruz. Her birini takip edebiliyoruz. Tüm tarlaya ilaç sıkmaktansa istenmeyen otların her birine tek tek ateş edebileceğiz” diyor. Bu robotlar bu yıl İngiltere’deki 20 çiftlikte çalışacak. Ticari olarak üretimlerine ise gelecek sene başlanması bekleniyor.

24 Ocak 2020 Cuma

e-fatura, e-arşiv, e-defter ve e-irsaliye gibi uygulamalarda, 2020’de 300 bine yakın yeni mükellef daha sisteme dahil olacak. Elektronik Defter Genel Tebliği ve Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile kapsamlı bir elektronik belge düzenlemesi yapılırken, ilk dilimdeki mükelleflerin geçişi ocak ayıyla birlikte başladı. Temmuzda ise ikinci dilimdeki mükellefler, e-belge uygulamalarına geçecek. Geçtiğimiz son dört yılda 175 bine yakın mükellefin e-fatura uygulamasına geçtiğini kaydeden Uyumsoft Bilgi Sistemleri ve Teknolojileri A.Ş. Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Önder, bu yıl yaklaşık 300 bine yakın yeni mükellefin daha sisteme gireceğini belirtti. Önder, “Türkiye olarak e-fatura uygulamalarına, Avrupa’dan çok daha sonra girdik, ancak Avrupa’dan daha iyi bir noktaya geldik. 2020 sonu itibariyle de dünyada örnek olacağız. e-belge uygulama-larına çok hızlı adapte olduk” dedi. Önder, e-fatura uygulamalarına geçişte sürecin son günlere bırakılmaması tavsiyesinde bulundu.

16 Ocak 2020 Perşembe

Danimarka Teknik Üniversitesi araştırmacıları, yeni bir güneş pilini oluşturacak iki ayrı tür güneş hücresini birleştirmeyi başardı. Araştırma sonucunda, ilk kez sürdürülebilir bir malzeme olan CZTS’den yapılmış ve ince film hücresi ile kaplı silikon hücreden oluşan fonksiyonel bir ikili güneş pili geliştirildi. İkili güneş pilinin en büyük avantajı, bugün piyasaya hakim olan güneş pili türlerine kıyasla güneş ışınlarını çok daha iyi emilim edebilme kapasitesine sahip olması. Yeni ikili güneş pili, silikon bir hücrenin CZTS adı verilen bir malzemeden oluşan ince bir film tabakası ile birleştirilmesiyle geliştirildi. Günümüzde ince film hücrelerinin çoğu, iki element kadmiyum, toksik bir ağır metal ve altın kadar nadir olan tellürden yapılıyor. Nispeten yeni bir malzeme olan CZTS, bakır, çinko, kalay ve kükürt maddelerinden oluşuyor. Bu maddeler sürdürülebilir ve ucuz çünkü doğada kolayca bulunuyorlar. ÇOĞU SİLİKONDAN Günümüzde standart güneş pillerinin çoğu silikondan yapılıyor. Hem silikon ucuz ve sürdürülebilir hem de yüksek enerji verimliliği elde ediliyor. Bu sayede güneş ışınlarının çoğunu emebilir ve enerjiye dönüştürebilir. Araştırmacılar şimdi bu teknolojinin üzerine ince filmli bir güneş pili ekleyerek güneş ışınlarının emiliminde ve dolayısıyla güç çıkışında artış sağladı. Proje mühendislerinden Jorgen Schou, “CZTS ve silikon kombinasyonu mükemmel, çünkü birlikte ışık spektrumunun büyük kısımlarından enerji emiyorlar. Üstteki ince film, ışık spektrumunun görünür kısmında bulunan enerji açısından zengin fotonları emerken, ışığın geri kalanı kızılötesi spektrumda iyi çalışan silikon katmanına kadar devam edebiliyor” diyor. Bir silikon hücrenin enerji verimliliği yaklaşık yüzde 20. Silikon hücrenin üstüne bir CZTS ince film hücresi ekleyerek amaçlanan bu oranı en az yüzde 30’a ulaştırmak. Araştırmacılar, ikili güneş pilini bir birim olarak inşa etmeyi başardı. Ancak halen her ikisinin özelliklerini tam olarak koruyup, iki malzemeyi en uygun şekilde birleştirmek zor.Araştırmacılar, bu zorluğu yenerek üretimin kolay yapılması için yöntemler geliştirmeye devam ediyorlar.

15 Ocak 2020 Çarşamba

HABER: AYŞE BAŞAK Danimarkalı araştırmacılar, bu kış atmosfere salınan karbondioksiti ‘yakalayabilecek’ ve depolayabilecek bir mobil tesis inşa etmeye başlayacaklarını açıkladı. Bu mobil tesis, başlangıçta sadece doğalgaz santrallerinde denenecek. Bu seçimin arkasında doğalgaz santrallerinde daha kaliteli yakıt elde etmek için karbondioksit biyogazdan ayrılıyor olması ve devasa miktarlarda gazın atmosfere salınıyor olması var. Gezegenin en önemli ajandalarından biri sera gazlarını azaltmak olunca bu araştırmanın gerekliliği anlaşılıyor. Çünkü havaya salınan karbondioksiti kontrol altına almadan bu hedefe ulaşmak mümkün değil. TEMİZ GERİ KAZANIM Söz konusu mobil tesiste, karbondioksit enzimler sayesinde hapsediliyor. Araştırmacıların amacı karbondioksiti tekrar daha temiz şekilde geri kazanmak. Karbondioksiti bir atık olarak değil bir ürün olarak kullanmayı hedefliyorlar. Bunun için de çalışmalarını karbondioksitten üretilebilecek endüstriyel ürünlere hatta yeni tip uçak yakıtlarına yönelik yoğunlaştırmışlar. KAZANMANIN YENİ YOLU Projenin başındaki isim Kimya Mühendisi Philip L. Fosbol, “Şirketlerin ve enerji santrallerinin atmosfere karbondioksit salması, onu depolayabilecek bir tesise yatırım yapmaktan daha ucuz. Ancak karbondioksiti sadece ayrıştırıp depolamakla kalmayıp, yeniden satış için de geri kazanabilirsek, dönüştürüp, sürdürülebilir hale getirebilirsek karbondioksiti depolamak artık sadece bir masraf olmaktan çıkacak. Bu şirketler ve enerji santralleri için para kazanmanın yeni bir yolu olur” diyor. Sürdürülebilir bir karbondioksit yönetimi, yeni bir kazanç kapısı olarak cazip görünse de en büyük katkısı küresel ısınmaya karşı sağlayacağı fayda olacak. Araştırmacılar, atmosfere salınmadan önce CO2’yi yakalayabilen bir mobil tesis geliştirebilirse bu gezegen için yeni olanaklar anlamına gelebilir.

15 Ocak 2020 Çarşamba

HABER: SOYHAN ALPASLAN Bankalara, döviz bürolarına, kuyum ve mücevherat sektörüne, ATM’lere para taşıyan şirketlere, kıymetli evrak gönderimi gerçekleştiren kurumlara hizmet sağlayan yerli yazılım ‘ManageCash’ rakipsiz. Otokod teknoloji firmasının geliştirdiği yazılım sistemi ManageCash’i, Türkiye’nin ve bölgenin en büyük nakit taşıma ve güvenlik hizmetleri sunucusu Bantaş A.Ş. kullanıyor. ManageCash; dijital, izlenebilir, güvenli, uçtan uca çözüm sunan, kârlılığı ve verimliliği artıran bir yazılım çözümü. Ar-Ge çalışmalarını Teknopark İstanbul’da yürüten Otokod, ManageCash’i, Türkiye ve Suudi Arabistan’daki başarısından sonra ABD’ye ihraç etme kararı aldı. İstanbul Ticaret’in sorularını Otokod’un kurucularından Elektronik ve Haberleşme Yüksek Mühendisi Mehmet Kavi cevapladı. PATENT ADI MOBİLKASAManageCash nasıl doğdu? 2011’de Bantaş ile çalışmaya başlayınca nakit ve değerli eşyaları güvenli taşıma sektörüne girdik. Bantaş, 5188 sayılı Özel Güvenlik Hizmetleri’ne dair kanuna tabi. Bantaş’ın kurulurken bizden istediği; bankalardan ATM’lere taşınan paraların güvenliği, sayılması, yüklenmesi ve ATM arızalarının tespit edilip giderilmesini kapsayan uçtan uca lojistik yazılımını yaptık. Bunu bir Ar-Ge projesi haline getirerek global bir ürün geliştirmek hedefiyle Teknopark İstanbul’a taşındık. Ayrıca ‘MobilKasa’ adıyla bir patent de aldık. 2019’da hedefimize ulaştık ve ManageCash nakit lojistiği yönetim sistemi böylece doğdu. 500 ZIRHLI ARAÇ TAKİBİManageCash yazılımı ne yapıyor? ATM’lere taşınan paranın nerede olduğunun anlık takibini yapıyor. ATM’lerdeki onarım ihtiyaçlarını, dışarıdan müdahaleleri bildiriyor. Altın, döviz, değerli eşyalar, mücevherat, kıymetli evrakların taşınmasını, izlenmesini gerçekleştiriyor. Finans kuruluşlarının, zincir mağazalara sahip ürünlerinin işlenmesi, taşınması, ATM elektronik kilit entegrasyonlarını yapıyor. Bankaların Merkez Bankası ile para alışveriş işlemlerini dijitalleştiriyor, mobil uygulama ile 5N1K sorularına anında cevap veriyor. GÜNDE 10 BİN İŞLEM Müşterimiz 500 zırhlı aracı ve 1200 kişilik kadrosu ile günde 10 binden fazla işlem yapıyor. ATM’ler bankalar tarafından sürekli izleniyor. Para çekimlerinde, para bittiğinde merkez her hareketi görüyor. Merkezlerde para hazırlanıyor, para kasetlere yükleniyor, zırhlı araçlar sahaya çıkıyor. YÜZDE 35 TASARRUFAvantajları nedir? Nakit lojistiğinin temelde kurye taşımacılığından çok farkı yok, ancak taşınan para olunca işler ciddileşiyor. Sistem, taşınan değerleri anlık olarak takip ettiğinden kötü niyetli bir girişime hemen müdahale mümkün oluyor. Taşınan para veya değerler herhangi bir riske karşı sigortalı olarak yola çıkıyor. İşlemlerin otomatikleşmesi ile sigorta limitleri anlık takip edilerek riskler önleniyor, izlenebilirlik ile yüzde 35’e varan tasarruf sağlıyor. Sağladığı işlem hızı ile gereksiz fazla mesainin de önüne geçiyor. Donanımlara entegre edilebildiği için bankaların operasyonel giderlerini azaltarak rekabetçi hale getiriyor. BİLGİ YERLİDE KALIYORİthal sistemlerle rekabetiniz ne durumda? ManageCash ile ithal muadillerin yerine geçtik; çünkü fiyat ve performansta daha üstünüz. Kullandığımız yazılım teknolojisi çok modern, özellikle mobil uygulamamız sıradan bir Android telefonda bile kullanılabilecek kadar esnek. Yabancı ürünlere göre avantajlarımızın en önemlisi kritik bilgilerin müşterimizin kendi veri merkezlerinde tutuluyor olması. Yabancı firmalar verileri kendi bulut sistemlerinde veya sunucuları müşteride olsa dahi dışarıdan kontrol ediyorlar. Otokod olarak tam tersi bilgi güvenlik açısından nakit hareketlerini görmek istemiyoruz ve görmüyoruz. ABD, TÜRKİYE’DEN GERİDEİhracat yapıyor musunuz? Suudi Arabistan’a ilk satışımızı yaptıktan sonra yeni pazarlara açılmaya karar verdik. Bu yıl INNOGATE hızlandırma programı ile gittiğimiz ABD’de pazar araştırması yaptık. ATM teknolojisinde Türkiye’ye göre oldukça gerideler. Mesela birçok ATM’ye hâlâ para yatıramıyorlar; çipli kredi kartı dönemi bile yeni başladı. Şubat 2020’de Houston’daki ATMIA (ATM Industry Association) konferansında ManageCash’in ABD lansmanını yapacağız. ABD’de 11 bin yerel banka ve 445 bin ATM var. Bu yüzden özellikle küçük bankaları ve ATM işleten küçük şirketleri hedefliyoruz. ABD’de şansınız var mı? ABD’de de bu işi bankalar kendileri pek yapmıyor, dış kaynak kullanıyor. Bu sektörde büyük oyuncular var, hizmetleri çok pahalı ve kullandıkları teknoloji eski. Bu nedenle de ABD pazarında kendimizi çok şanslı görüyoruz. Bulut ortamının avantajı ile müşteriye bir gün içinde kurulum yapıp, mevcut Android telefonları üzerinden devreye alabilecek durumdayız. MB’YE ÖZEL YAZILIM Mehmet Kavi, Merkez Bankası’nın (MB) Nakit Yönetim Sistemi (NYS) ile entegre çözüm geliştirdiklerini belirterek süreci şöyle anlattı: “Böylece bankaya giden ve gelen nakitlerin taşınmasında yığılmaların önüne geçtik. Ayrıca yeni başlayan Merkezi Olmayan Nakit Yönetimi (MONY) için de bir çözüm geliştiriyoruz. Şimdi, MONY Otomasyonu sistemi ile MB, parayı bünyesinde tutmak yerine bankada kendisi için bir kasa tutup orada tutmaya başladı, bunun otomasyonunu yapacağız.” BANKALARA DAVET Türkiye’deki birçok bankanın nakit lojistiğini otomasyon olmadan, kendi zırhlı araçlarıyla manuel olarak yaptığını belirten Kavi, sözlerini şöyle sürdürdü: “Tamamen yerli ve milli ManageCash sistemimizi yurtiçinde de bankalarımıza tanıtmak için ayrıca çaba gösteriyoruz. Fiyatta ve kalitede rakiplerimizden çok daha üstün özelliklere sahibiz. Fintek’te nakit üzerine çalışan çok firma yok. Bu yüzden nakit ile nakitsiz operasyonları birleştiren bir köprü görevi gören Fintek firması olarak piyasada olmak istiyoruz.”

15 Ocak 2020 Çarşamba