İSA KARAKAŞ

Milyonlarca çalışanın tek geçim kaynağı olan asgari ücretin, işverenler açısından başta SGK’ya ödenecek primler olmak üzere idari para cezaları ve diğer birçok yansıması oluyor. Asgari Ücret Tespit Komisyonu tarafından 2016 yılından beri yılda bir kez belirlenen asgari ücret, yüksek enflasyon rakamlarına bağlı olarakbu sene 1 Temmuz’dan itibaren geçerli olmak üzere ikinci kez belirlendi ve bu tarih itibarıyla yürürlüğe kondu. 1 Ocak 2022 tarihinden beri brüt 5004,00 TL üzerinden yapılan maliyet hesabı, 1 Temmuz 2022’den itibaren 6.471,00 TL üzerinden yapılacak. Bu da yaklaşık yüzde 30’luk bir maliyet artışı anlamına geliyor.

ASGARİ ÜCRETİN MALİYETİ

Yasal yükümlülüklerini yerine getiren bir işverenin SGK uzun vadeli sigorta kolları priminden yüzde 5 oranındaki SGK teşviki düşürülerek yaptığımız hesaplamaya göre önceki (1 Ocak 2022-30 Haziran 2022) dönem uygulanan asgari ücretin işverene maliyeti 5.879,70 TL iken yeni asgari ücretin maliyeti 7.603,43 TL’ye yükseldi. Böylece işverenlerin maliyeti 1.723,73 TL arttı. Bu maliyetten işverenlere sağlanacak işçi başına 100 TL asgari ücret desteği düşüldüğünde aradaki fark 1.623,73 TL’ye iniyor.

SGK İŞVEREN PRİM HESABI

İşveren tarafından istihdam edilen sigortalının bir günlük prime esas tutulacak kazancının alt sınırı, asgari ücretin 30’da biri; üst sınırı ise günlük kazanç alt sınırının 7.5 katı olarak esas alınıyor.

Çırak ve stajyerlerde de sigorta primleri, asgari ücretin yüzde 50’si üzerinden hesaplanıyor. İşsizlik sigortası ile SGK primlerinin matrahını, işverenlerin çalışanlarına yaptıkları ödemeler teşkil ediyor.SGK, çalışanlara yapılan ödemelerin bir bölümünü tamamen, bir bölümünü de kısmen prime tabi tutuyor. Bazı ödemeler ise tamamen primlerden muaf tutuluyor. Diğer yandan, işverenlerin ve sigortalıların ödeyecekleri primler, sigorta primine esas günlük kazanç sınırları baz alınarak belirleniyor. Yeni asgari ücretle birlikte aynı zamanda işverenlerin SGK prim maliyetleri de artıyor.

PRİME ESAS KAZANÇLAR

Günlük kazançları alt sınırın altında olan sigortalılar ile ücretsiz çalışan sigortalıların günlük kazançları alt sınır üzerinden, günlük kazançları üst sınırdan fazla olan sigortalıların günlük kazançları da üst sınır üzerinden hesaplanıyor. Sigortalının kazancı alt sınırın altında ise bu kazanç ile alt sınır arasındaki farka ait sigorta primleri ile ücretsiz çalışan sigortalılara ait sigorta primlerinin tümünü işverenin ödemesi gerekiyor.1 Ocak 2022 ila 31 Aralık 2022 tarihleri arası için bir günlük normal çalışma karşılığı brüt asgari ücret, 166,80 Türk Lirası olarak tespit edilmişti. Buna göre, 1 Ocak 2022 tarihinden itibaren uygulanmak üzere sigortalılar için sigorta primine esas günlük ve aylık kazançların alt ve üst sınırları;

* Günlük kazanç alt sınırı: 166,80 TL

* Aylık kazanç alt sınırı: 5.004,00 TL

* Günlük kazanç üst sınırı: 1.251,00 TL

* Aylık kazanç üst sınırı: 37.530,00 TL şeklinde öngörülmüştü.

Ancak 1 Temmuz 2022 tarihinden itibaren brüt asgari ücretin 6.471,00 TL’ye yükseltilmesi nedeniyle 1 Temmuz 2022-31 Aralık 2022 döneminde yeni asgari ücretin esas alınarak prim hesabı yapılması gerekiyor. Buna göre 2022 Temmuz ayından itibaren sigorta primine esas günlük ve aylık kazançların alt ve üst sınırları;

* Günlük kazanç alt sınırı: 215,70 TL

* Aylık kazanç alt sınırı:6.471,00 TL

* Günlük kazanç üst sınırı:1.617,75 TL

* Aylık kazanç üst sınırı: 48.532,50 TL olarak uygulanacak.

ÇIRAK VE STAJYERLER

Mesleki Eğitim Kanunu uyarınca aday çırak, çıraklar, işletmelerde mesleki eğitim gören öğrenciler ile mesleki ve teknik ortaöğretim okul ve kurumlarında okurken staja, tamamlayıcı eğitime veya alan eğitimine tabi tutulan öğrencilerin sigorta primleri, asgari ücretin yüzde 50’si üzerinden hesaplanıyor. Buna göre bu kapsamda yer alan çırak ve öğrencilerin prime esas kazançları; aylık prim ve hizmet belgelerini ayın 1’i ila 30’u arasında düzenleyenler için 1 Temmuz 2022 ila 31 Aralık 2022 tarihleri arasında; günlük kazanç tutarı 83,40 TL’den 107,85 TL’ye, aylık kazanç tutarı da 3.235,50 TL’ye yükseltildi.

YURT DIŞINDA ÇALIŞTIRILAN İŞÇİLER

SGK Kanunu gereğince sigorta primine esas kazanç üst sınırı, sosyal güvenlik sözleşmesi olmayan ülkelerde iş üstlenen işverenlerce yurt dışındaki işyerlerinde çalıştırılmak üzere götürülen Türk işçiler için üç katı olarak uygulanacak. Söz konusu hüküm gereğince sosyal güvenlik sözleşmesi olmayan ülkelerde iş üstlenen işverenlerce yurt dışındaki işyerlerinde çalıştırılmak üzere götürülen sigortalıların günlük kazanç alt sınırı 166,80 TL iken 215,70 TL’ye, aylık kazanç alt sınırı 5.004,00 TL’den
6.471,00 TL’ye yükseltildi.

Günlük kazanç üst sınırı 500,40 TL iken 647,10 TL’ye, aylık kazanç üst sınırı 15.012,00 TL iken 19.413,00 TL yükseltilerek uygulanacak.

Not: Bu yazımızdaki hesaplamalar örnek niteliğinde bilgi için verilmiştir. Yapılacak hesaplamalarda yayımlanacak SGK Genelgesinin esas alınması gerekir.

15 Temmuz 2022 Cuma