Osman Arıoğlu

Her yıl vergi dairesi bazında en çok vergi ödeyen gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri açıklanır. Bu mükelleflere vergi dairesi müdürü imzalı vergi sıralaması bildirilen ve nazik bir teşekkür yazısı gönderilir. İl bazında sıralamaya giren mükelleflere ise ilin vergi dairesi başkanı veya başkanlık bulunmayan illerde defterdar tarafından yine teşekkür yazısı gönderilir. Daha sonra da Türkiye çapında en çok gelir vergisi ödeyen mükellefler hem basına duyurulur, hem de Gelir İdaresi’nin internet sitesinde ilan edilir. Bu ilan yapılmadan önce mükelleflere isimlerinin açıklanıp açıklanmaması konusundaki görüşleri sorulur. İsminin açıklanmasını istemeyen mükellefler ilan üzerinde sırası belli olur ancak mükellefin kimliği ve ödediği vergi tutarı ilan edilmez. İsminin açıklanmasını istemedi ibaresi konulur.

Bu yıl da vergi rekortmenleri listesi geçen hafta açıklandı. Özellikle en fazla gelir vergisi ödeyen mükellefler listesinde dikkatimizi çeken ilk iki sırada yer alan mükelleflerin isimlerinin açıklanmasını istememiş olmaları. Üçüncü sırada Rahmi Koç isminin görülmesi elbette sürpriz değil. Zaten ülkenin en büyük gruplarının başında gelen bir grubun büyük ortağı olarak bu ismin ilk üç sıradan birinde olması genel olarak beklenen bir durum. Takip eden sıralarda ismi açıklananların çoğu da yine Türkiye’nin belli başlı büyük gruplarının temsilcileri olarak sürpriz değil. Bu yılki listeye baktığımızda ilk iki sıranın yanında azımsanmayacak bir sayıda isminin açıklanmasını istemeyen mükellefin bulunması dikkatimizi çekti. Vergi gibi toplumda örnek alınması gerekecek ve normal olarak takdir görülecek bir konuda ön sıralarda yer alıp da isminin açıklanmasını istememek bize göre çok da teşvik edilecek bir tavır olmasa gerektir. Ancak yasa, bu şekilde mükellefe bir takdir hakkı vermiş ve mükellef de bu takdir hakkını kullanmışsa burada daha fazla bir yorum yapmak doğru olmayacak.

Gelir vergisi rekortmenleri listesinde dikkatimizi çeken bir diğer konu, hukuk danışmanlığı veya bilinen deyimiyle hukuk bürosu faaliyeti yürüten serbest meslek erbabının da bu listede üst sıralarda yer alması. Avukatlık mesleğini icra edenlerin Türkiye vergi rekortmenleri listesinin üst sıralarında yer almasında bir konuyu ayrıca belirmeye ihtiyaç var. Örneğin yeminli mali müşavirlik veya mühendislik gibi diğer mesleklerde şirket şeklinde faaliyet gösterebilme imkanı var iken, yüzlerce avukatı yanında çalıştıran bir hukuk bürosunun bir veya birkaç ortaktan ibaret ve gelir vergisi mükellefi olarak faaliyette bulunmaları Avukatlık Kanunu’ndan kaynaklanan bir zorunluluk olduğu için diğer meslek sahiplerine göre avukatların listelerde daha çok yer almasının ana nedeni olarak altı çizilmesi gerekir. Elbette bunu söylemekle sadece serbest meslek sahipleri listesinde değil Türkiye gelir vergisi rekortmenleri listesinin üst sıralarında yer alan meslek mensuplarının övülmesi ve tebrik edilmesi gereken rekortmenlik hallerine gölge düşürmek değil amacımız. Elbette bu listede yer alan herkesi tebrik etmemiz gerekiyor. Bizim burada altını çizmek istediğimiz, diğer serbest meslek erbabının kendi yasalarında böyle bir sınırlama olmadığı için şirket şeklinde de faaliyet gösteriyor olabilmeleri ve kurumlar vergisi listelerinde bu meslek gruplarının üst sıralarda yer alabilmelerinin hiç de kolay olmadığı.

Rekortmenlerin açıklandığı basın bültenine baktığımızda da yine çoğunluğun İstanbul mükellefi olması yine fazla sürpriz sayılmamalı. Zaten basın açıklamasından da görüleceği üzere gelir vergisi tahakkukunun neredeyse yarısının İstanbul mükelleflerince tahakkuk ettirilmektedir. Bu da ekonomi içerisinde İstanbul’un büyüklüğü dikkate alındığında yine çok da beklenilmeyen bir durum değil. Listelerde doğal olarak medya dünyasında da ün yapmış isimleri gözler arıyor. Bu defa pek fazla ismin yer almaması dikkatimizi çeken bir başka durum olarak altı çizilebilir.
Hep söylediğimiz üzere vergi ekonomik faaliyetlerin bir sonucudur. Ekonomik faaliyetlerin daha canlı olması ve vergi gelirlerinin bütçe içerisindeki payının yeterli düzeyde gerçekleşmesi en baş temennimiz. Vergi rekortmenlerini tebrik ederiz.

22 Kasım 2019 Cuma