Torba kanun teklifinde neler var?

Geçtiğimiz hafta çarşamba günü Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne verilen Torba Kanun Teklifi ile önemli düzenlemeler yapılıyor.

Kanun teklifinin genel gerekçesinde; gerek 6 Şubat 2023 tarihinde meydana gelen ve ülkemizde 11 ili etkileyen deprem hasarlarının giderilmesi gerekse başta erken emeklilik uygulaması olarak bilinen düzenleme ve kamu çalışanları maaş artışları ile en düşük emekli aylıklarının 7 bin 500 TL’ye çıkarılmasına yönelik düzenlemelerin getirdiği ek yüklerin karşılanması amacıyla bu düzenlemelerin yapıldığı ifade ediliyor. Bu yazımızda teklifte öngörülen değişiklikleri ana hatlarıyla belirtmeye çalışacağız.

EK MOTORLU TAŞITLAR VERGİSİ

Düzenlemenin birinci maddesi ile 2023 yılında bir defalık uygulanmak üzere ek motorlu taşıtlar vergisi uygulaması getiriliyor. Ek motorlu taşıtlar vergisinin iki taksit halinde ödenmesi öngörülüyor. Kanunun yayımını izleyen ay (bu kanunun temmuz ayı içerisinde yayınlanacağını düşünürsek) 2023 Ağustos ayında ilk taksitin, kasım ayında da ikinci taksitin ödenmesi gerekiyor. Kanunun yayımı tarihinden itibaren trafik siciline kaydedilen taşıtlar için de motorlu taşıtlar vergisi ile beraber ek motorlu taşıtlar vergisinin de ödenmesi gerekecek. Deprem nedeniyle mücbir sebep hali ilan edilen illerde, deprem tarihi itibarıyla tescilli taşıtlar ile depremde binaları ağır veya orta hasarlı olanlara ilişkin taşıtlar ile deprem nedeniyle eşi veya birinci derece kan hısımlarından birini kaybeden mükelleflere ait taşıtlar ek motorlu taşıtlar vergisinden istisna olacak.   

KURUMLAR VERGİSİ ORANI ARTIRILIYOR

Kanun teklifindeki en önemli düzenlemelerden biri de kurumlar vergisi oranının yüzde 20’den yüzde 25’e, bankalar, finans kurumları, döviz büfeleri, varlık yönetim şirketleri ve sermaye piyasası kurumları ile sigorta şirketleri bakımından yüzde 30’a çıkarılmasıdır. Kurumlar, kasım ayında verecekleri 3. geçici vergi beyanlarında ve 2024 yılı nisan ayında verecekleri kurumlar vergisi beyannamelerinde yeni oran üzerinden vergilenecekler.

İHRACAT KAZANÇLARINA İLİŞKİN İNDİRİMLİ VERGİ TEŞVİKİ ORANI ARTIRILIYOR

Mevcut uygulamada kurumların ihracat kazançlarına ilişkin olarak kurumlar vergisi oranı 1 puan indirimli uygulanıyordu. Öngörülen düzenleme ile 1 puanlık indirim 5 puana çıkarılıyor. Böylece ihracatın teşviki ve ihracat kazançlarının oran artırımından daha az etkilenmesinin amaçlandığı görülüyor. 

KATILMA BELGELERİNİN FONA İADESİNDEN DOĞAN KAZANÇLAR KURUMLAR VERGİSİNE TABİ OLACAK

Girişim sermayesi yatırım fonları katılma belgeleri hariç, kurumların yatırım fonu katılma belgelerinin fona iadesinde sağladıkları kazançlara ilişkin istisna kaldırılıyor. Düzenlemeyle kurumların yatırım fonu katılma belgelerinin fona iadesinden sağladıkları kazançlara ilişkin kurumlar vergisi istisnası yalnızca bir yıl uygulanabilmiş ve üçüncü geçici vergi döneminden itibaren bu istisna da kaldırılmış oluyor.

Bu istisnanın kaldırılması kanunun yayımı tarihinden itibaren edinilen yatırım fonu katılma belgelerinin fona iadesinden sağlanan gelirlere uygulanacaktır. Dolayısıyla kurumların kanunun yayımı tarihinde ellerinde bulunan yatırım fonu katılma belgelerinin fona iadelerinden doğan gelirlere ilişkin istisna hükmü önceki haliyle devam edecek.

AKTİFTE YER ALAN GAYRİMENKULLERE İLİŞKİN KURUMLAR VERGİSİ VE KDV İSTİSNASI KALDIRILIYOR 

Kurumların aktiflerine aldıkları gayrimenkullere ilişkin kurumlar vergisi ve katma değer vergisi istisnası kaldırılıyor. Mevcut uygulamada kurumların iki tam yıl aktifinde kayıtlı olarak kalmış olan gayrimenkullerin satışları katma değer vergisinden istisna edilmiş, kurumlar vergisi bakımından ise kazancın yüzde 50’si istisna kapsamındaydı. Kanunun yayımı tarihinden sonra edinilen gayrimenkuller bakımından hem katma değer vergisi istisnası hem de kurumlar vergisinin kısmi istisnası kaldırılmıştır. Buna karşılık kanunun yayımı tarihi itibari ile kurumların aktifinde bulunan gayrimenkuller bakımından katma değer vergisi istisnası devam ediyor, kurumlar vergisi istisnası ise yüzde 25 olarak uygulanmak suretiyle bir geçiş dönemi sağlanıyor. Öte yandan, şirketlerin aktiflerinde yer alan taşınmazları kısmi bölünmeye konu etmeleri imkanı da kaldırılıyor.

ÖTV’DE ENDEKSLEME 

Akaryakıttan alınmakta olan maktu özel tüketim vergisinde ocak ve temmuz aylarında aralık ayı sonu ve haziran ayı sonu altı aylık yurt içi ÜFE artış oranında otomatik endeksleme getiriliyor. Vergi tutarlarının artırımına ilişkin Cumhurbaşkanı yetkisi genişletiliyor.

10 Temmuz 2023 Pazartesi