12°C
Yeni asgari ücretin yürürlüğe girmesiyle birlikte bu aydan itibaren SGK’ya yapılacak kısmen prime tabi ödemelerin hesabını formüllere göre yapmak mümkün. Söz konusu ödemelerin mevzuata uygun olarak beyanı, büyük önemi haiz. Aksi takdirde işverenler ağır idari para cezaları ile karşılaşabileceği gibi faydalandıkları teşvik ve destekler de riske girebilir.
Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK); emeklilik, sağlık ve diğer tüm sosyal güvenlik yardımlarını işveren ve çalışanlardan aldığı primlerle finanse ediyor. Hal böyle olunca kurum, primlerin zamanında ve gerçeğe uygun bir şekilde eksiksiz bildirilmesi noktasında son derece hassas davranıyor. İşverenlerin SGK’ya her ay yapmış olduğu ücret ve diğer ödemeleri mevzuata uygun olarak beyan etmeleri büyük önemi haiz. Aksi takdirde ağır idari para cezaları ile karşılaşabilecekleri gibi halihazırda faydalanılmakta olan teşvik ve desteklerin de riske edilmesi söz konusu.
1 Ocak 2024 tarihinden itibaren geçerli olacak yeni asgari ücretin yürürlüğe girmesi ile en son yapılan diğer değişiklikler çerçevesinde bu aydan itibaren SGK’ya yapılacak kısmen prime tabi ödemelerin hesabı bu yazımızda izah ediliyor.
ÇOCUK YARDIMINA İLİŞKİN PRİMLERİN HESABI
Çalışan sigortalının hizmet akdinin devam etmesi şartıyla ve fiilen çalışmasının olup olmadığı üzerinde durulmaksızın; sigortalı veya isteğe bağlı sigortalı sayılmayan, kendi sigortalılığı nedeniyle gelir veya aylık bağlanmamış olan çocuklarından 18 yaşını, lise ve dengi öğrenim veya Mesleki Eğitim Kanunu’nda belirtilen aday çırak, çırak ya da işletmelerde mesleki eğitim görmesi halinde 20 yaşını, yüksek öğrenim görmesi halinde 25 yaşını doldurmamış ve evli olmayan çocukları ile yaşına bakılmaksızın kanuna göre malûl olduğu tespit edilen evli olmayan çocuklar için çocuk zammı adı altında yapılan ödemelerin, çocuk başına 16 yaşından büyükler için belirlenen aylık asgari ücretin yüzde 2’si aylık prime esas kazançların hesaplanmasında dikkate alınmayacak.
Bu durumda, çocuk zammı adı altında yapılan ödemelerden prime esas kazanca dahil edilecek tutar;
Brüt aylık asgari ücret x yüzde 2 x Çocuk sayısı (İki çocuğa kadar) = İstisna tutarı
Ödenen çocuk zammı – İstisna tutar = Prime esas kazanca dahil edilecek çocuk zammıformülü vasıtasıyla hesaplanacak.
Buna göre 1 Ocak 2024 ila 31 Aralık 2024 tarihleri arasında; 20.002,50 TL x yüzde 2 = 400,05 TL (aylık) primlerden istisna edilebilecek.
AYLIK AİLE YARDIMI İSTİSNASININ HESABI
Sigortalılara aile zammı adı altında yapılacak ödemelerin, sigortalının hizmet akdinin devam etmesi şartıyla fiilen çalışmasının olup olmadığı üzerinde durulmaksızın, sigortalının eşinin kanuna tabi zorunlu sigortalı olmayı gerektirecek şekilde çalışmaması ve kurumdan gelir veyahut aylık almaması durumunda, 16 yaşından büyükler için belirlenen aylık asgari ücretin yüzde 10’u, aylık prime esas kazançların hesaplanmasında dikkate alınmayacak. Bu durumda, aile zammı adı altında yapılan ödemelerden prime esas kazanca dahil edilecek tutar;
Brüt aylık asgari ücret x yüzde 10 = İstisna tutarı
Ödenen aile zammı – İstisna tutarı = Prime esas kazanca dahil edilecek aile zammı formülü vasıtasıyla hesaplanacak.
Buna göre; 1 Ocak 2024 ila 31 Aralık 2024 tarihleri arasında; 20.002,50 TL x yüzde 10 = 2.000,25 TL (aylık) tutarındaki kazançları, prime esas kazanca dahil edilmeyecek.
ÇALIŞANLARA ÖDENEN YEMEK PARALARI
Çalışanlara yemek parası adı altındaki ödemelerin, işyerinde veya müştemilatında işveren tarafından yemek verilmemesi şartıyla fiilen çalışılan gün sayısı dikkate alınarak 16 yaşından büyükler için belirlenen günlük asgari ücretin belirli bir oranında SGK primlerinden istisna tutuluyor.
SGK, uzun yıllardan beri yemek paraları ödemelerinin asgari ücretin yüzde 6’sını istisna kapsamında uygulamakta iken
1 Aralık 2022 tarihinden itibaren bu oranı yüzde 23.65’e yükseltti.
Diğer yandan, 1 Ocak 2024’te yürürlüğe giren yeni asgari ücret yaklaşık yüzde 49 oranında artırılarak 20.002,50 TL’ye yükseltildi. Bütün bu değişiklikler, 2024 Ocak ayından itibaren çalışanlara yemek parası olarak yapılacak ödemelerin kısmen prime tabi tutulması uygulamasını değiştirdi.
Bu durumda, yemek parası adı altında yapılan ödemelerden prime esas kazanca dahil edilecek tutar;
Brüt günlük asgari ücret x yüzde 23,65 x
(Ay içinde fiilen çalışılan gün sayısı) Yemek parası verilen gün sayısı = İstisna tutarı
Ödenen yemek parası – İstisna tutarı = Prime esas kazanca dahil edilecek yemek parası formülü vasıtasıyla hesaplanacak.
Buna göre; 1 Ocak 2024 ila 31 Aralık 2024 arasında; 666,75 TL x yüzde 23,65 =157,69 TL SGK primlerinden istisna edilecek günlük yemek parasıdır. Diğer yandan, sigortalılara ay içinde yemek parası olarak nakit ödeme yapılmaksızın, çalıştıkları işyerinin dışında yemek üretimi yapan başka firma veya şahıslar tarafından (örneğin yemek kuponu karşılığında) gerek işyerinde, gerekse işyerinin dışında yemek verilmesi halinde, işverenlerce bu firma veya şahıslara fatura karşılığı yemek bedeli olarak ödenen fatura bedelleri prime esas kazanca dahil edilmeyecek.
ÖZEL SAĞLIK SİGORTASI PRİMLERİNDE İSTİSNA TUTARLARI
Sigortalı adına ay içinde özel sağlık sigortası primi ve bireysel emeklilik katkı payı adı altında işverence yapılan ödemeler toplamının aylık asgari ücretin yüzde 30’una isabet eden kısmı, prime esas kazanca dahil edilmeyecek. Kalan tutar ise ödendiği ayın prime esas kazancına dahil edilecek. Buna göre, özel sağlık sigortası primi ve bireysel emeklilik katkı payı adı altında işverenlerce yapılan ödemelerden prime esas kazanca dahil edilecek tutar; Brüt aylık asgari ücret x yüzde 30 = İstisna tutarı
Özel sağlık sigortası primi + Bireysel emeklilik katkı payı – İstisna tutarı = Prime esas kazanca dahil edilecek özel sağlık sigortası primi ve bireysel emeklilik katkı payı tutarı formülü vasıtasıyla hesaplanacak. 1 Ocak 2024 ila 31 Aralık 2024 tarihleri arasında; 20.002,50 TL brüt asgari ücret esas alınarak belirtilen formül vasıtasıyla istisna tutarı hesaplanacak.
12 Şubat 2024 Pazartesi
