OSMAN ARIOĞLU

 

Resmi Gazete’nin 9 Kasım 2022 tarihli sayısında yayımlanan 7420 sayılı kanun ile önemli düzenlemeler yapıldı. Bu düzenlemelerden ikisi çalışanlar ve işverenler açısından son derece değerli. Bu düzenlemeler;

• Çalışanlara nakdi olarak yapılan yemek yardımları,
• Çalışanlara ödenen yakacak bedelleri...

Bu iki düzenlemenin nasıl çalışacağını bu yazımızda biraz daha açık hale getirelim istiyoruz. 

YEMEK YARDIMLARI

Kanun ile Gelir Vergisi Kanunu’nun 23. maddesinin birinci fıkrasının (8) numaralı bendinin parantez içi hükmü yeniden düzenlenerek, çalışanlara, çalışılan günler için nakden ödenen günlük 51 TL yemek bedelinin gelir vergisinden istisna edilmesi sağlandı. Bunun için öteden beri gerekli olan şart, çalışana işyeri veya müştemilatında yemek verilmemesidir. Bu tutar, 1 Aralık 2022 tarihinden itibaren yürürlüğe girmiş olup, önümüzdeki yıllarda yeniden değerleme ile veya yetki kullanılması durumunda Cumhurbaşkanı Kararı ile belirlenecek oran ile artırılarak uygulanacak. 

Daha önce sadece yemek kartı veya fişi verilerek sağlanan bu istisna, daha pratik işler hale getirildi. Mevcut uygulamada çalışana, işyeri veya müştemilatında sağlanan yemek verilmesi, tutarına bakılmaksızın ve bir sınırlamaya tabi olmadan işle ilgili genel giderler kapsamında değerlendiriliyor, çalışan açısından herhangi bir vergileme konusu yapılmıyor. İşyeri veya müştemilatında yemek verilmeyen durumlarda ise yemek kartı yemek fişi gibi uygulamalarla günlük olarak belirlenen tutarda istisna uygulanıyordu. Yasa ile buna ilave olarak getirilen; çalışana, ücreti ile birlikte nakit olarak ödenen bedelin de istisna kapsamında değerlendirilmesidir. Bu haliyle günümüz teknolojik koşullarında düzenleme son derece yerindedir. 

Yemek kartı verilmesinde de prensip olarak istisna aynı tutarla sınırlı, ancak yemek kartı verilmesi durumunda fatura düzenlenerek bu kart bedeli, yemek kartı veren firmalara ödendiğinden doğal olarak günlük bedele yüzde 8 KDV kadar ilave edilerek ödenmesi gerekiyor. Çalışan da ödenen bu KDV tutarı kadar ilave bedel ile fiilen yemek yediği yere, yine KDV olarak ödeme yapabiliyor. Nakit olarak çalışana maaşı ile beraber ödeme yapılması durumunda ise işveren doğal olarak istisna tutarı kadar bir nakit bedeli yatırması gerekeceğinden çalışan yemek yediği yere bedel öderken, yemek kartı uygulamasına göre KDV kadar bir dezavantajlı durumda oluyor. Ancak her durumda çalışan kendisine çalışılan günler için ödenen bu bedeli illa bir lokantada yemek yiyerek harcamayabileceğinden bir anlamda kendisine nakden yapılan ek bir desteğe kavuşmuş olacak. 

Sosyal Güvenlik Kurumu da 5510 sayılı kanunun 80. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendindeki yetkiyi kullanarak önce 12 Kasım 2022 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan bir yönetmelik değişikliği ile aynı tutarı SGK priminden istisna hale getirdi ve devamında da 23 Kasım 2022 tarihinde yayımladığı bir genelge ile uygulamanın ayrıntılarını açıkladı. Yemek kartına yönelik açıklamamız SGK primleri bakımından da geçerli. 

Bu düzenleme, yemek kartı uygulamasının tamamen sonlandırılmasını sağlamak üzere değil, ek bir alternatif olarak işverene ve çalışana sağlanan bir imkan olarak değerlendirilmeli. 

YAKACAK YARDIMI

7420 sayılı kanuna eklenen geçici 1’inci madde ile 30 Haziran 2023 tarihine kadar uygulanmak üzere; çalışanlara elektrik, doğalgaz ve diğer ısınma giderlerine karşılık olmak üzere yapılan aylık 1.000 Türk Lirası’nı aşmayan ödemeler, SGK primine ve gelir vergisine tabi tutulmayacak. 

Tüm bu ödemelerin bahsedilen istisnalardan yararlanabilmesi için asgari ücrete ilave olarak ödenmesi gerekiyor.

14 Aralık 2022 Çarşamba