Osman Arıoğlu

Son günlerde tüm dünyayı etkisi altına alan koronavirüs felaketi tüm ülkelerin birinci gündem maddesi oldu. Bu felaket erken önlem alan ve başlangıçta işi biraz hafife alan ülkelerde farklı yayılım gösterdi. Çok şükür ki, ülkemiz bu konuda erken önlem alan ülkeler arasında yer aldı. Bu nedenle başta sağlık Bakanımız Fahrettin Koca olmak üzere tüm sağlık personelimizi tebrik ederiz.

Bu virüs nedeniyle ekonomimizde hemen bütün sektörler etkilendi. Ancak bazı iş kollarında faaliyetler durdu veya durma noktasına geldi. Bu nedenle de 18 Mart günü Cumhurbaşkanımız tarafından koronavirüse ilişkin halkımıza tavsiyeler yanında 100 milyar TL civarında bir ekonomik önlem paketi açıklandı.

Biz bu tedbirlerden vergi ve sigorta primlerine ilişkin olanları biraz daha açıklamaya çalışacağız. Bu önlemler içerisinde vergiye ilişkin maddeler şöyle:

* Perakende ticaretle uğraşanlar, özellikle AVM’lerde faaliyet gösterenler, demir çelik, otomotiv lojistik, ulaşım, sinema, tiyatro, konaklama, yiyecek-içecek, tekstil, konfeksiyon ve etkinlik, organizasyon sektörlerinde faaliyet gösterenler için gelir vergisi stopajları, katma değer vergisi (KDV) ve sigorta primlerine ilişkin nisan, mayıs ve haziran aylarında yapılacak ödemeleri altışar ay erteleme ile yapacaklar. Burada birer birer sayılmamış olsalar da özellikle AVM’lerde faaliyet gösteren oto kuaför, vale gibi diğer hizmet işletmeleri de bu kapsamda olacaklar. Konuya ilişkin uygulamayı yürütecek idare olarak Gelir İdaresi daha kapsamlı açıklamaları elbette yapacaktır.

Biz kendi tecrübemize göre bu tedbirleri açıklamaya çalışacağız. Mart ayına ilişkin olarak nisan ayında verilecek beyannamelere ilişkin olarak nisan ayının 26’sına kadar yapılması gereken muhtasar ve KDV ile ay sonuna kadar yapılması gereken sigorta prim ödemeleri altı ay ertelenmiş oluyor. Nisan ve mayıs beyannameleri için de aynı şey geçerli olacak. Burada beyanname verilmesine ilişkin ayrı bir erteleme gelmemesi durumunda beyannameler verilecek. Ancak vergi ödemesi mart beyannamesine ilişkin nisan ayında ödenecek vergi ekim ayında, nisan beyannamesine ilişkin ödeme kasım ayında, mayıs beyannamesine ilişkin ödeme de aralık ayında yapılmış olacak. Dolayısıyla şu anki alınan tedbirlere göre sadece üç ayın KDV, ücret ve kira stopajları başta olmak üzere sayılan alanlardaki mükellefler için tüm gelir vergisi stopajları ve sigorta primleri bu erteleme sistemi içerisinde ödenecek.

* Vergiye ilişkin olarak alınan bir diğer tedbir yurt içi hava yolu taşımacılığında üç ay süreyle katma değer vergisi oranı yüzde 18’den yüzde 1’e indirildi.

* Konaklama vergisi uygulaması da kasım ayı sonuna kadar ertelenmiş oldu.

* Otel kiralamalarına ilişkin irtifak hakkı bedelleri ve hasılat payı ödemelerinin de nisan, mayıs ve haziran aylarındaki ödemeleri yine vergide olduğu gibi altı ay süreyle ertelendi.

Alınan ekonomik önlemlerin birkaçını daha hatırlatacak olursak;

* Kredi Garanti Fonu’ndan verilecek kredi limitinin 25 milyar TL’den 50 milyar TL’ye çıkarılması,

* 500 bin TL’nin altındaki konutlar için kredilendirilebilir kısmın yüzde 80’den yüzde 90’a çıkarılması,

* Asgari ücret desteğinin devam ettirilmesi,

* Esnek çalışma modeli uygulamasının iki aydan dört aya çıkarılması gibi 19 madde halinde diğer birçok önem de açıklanmış oldu.

Gelir İdaresi tarafından yapılan açıklama ile bir diğer önlem de mart ayı içerisinde verilmesi gereken gelir vergisi beyanname ve ödeme sürelerinin nisan ayı sonuna kadar ertelenmesi oldu.

Elbette gelişmelere göre ilave tedbirler açıklanması söz konusu olabilir. Ancak şu anda en önemli konu, olabildiğince bu virüs yayılımının hızının avaşlatılmasına yönelik herkesin tedbirli davranması, zaruret olmadıkça sosyal mekanlardan uzak durulması gibi önlemler en başta geliyor. Temennimiz, bugüne kadar alınan önlemler sayesinde inşallah Türkiye’nin bu felaketten daha az hasarla ve daha kısa sürede çıkmasıdır. Herkese düşen bu noktada yetkililerin açıklamalarına uygun hareket etmek, ne panik içerisinde ne de aşırı rahat bir vurdumduymazlık içerisinde hareket etmemektir.

20 Mart 2020 Cuma