OSMAN ARIOĞLU

Geçtiğimiz günlerde önemli tartışma konularından biri de KDV oranlarında yapılacak değişiklik idi. Bu konu, nihayet geçen hafta sonu netliğe kavuştu ve temel gıda maddelerinin her aşamadaki katma değer vergisi oranı yüzde 1 olarak yeniden belirlendi.

Konuya ilişkin Cumhurbaşkanı Kararı, 13 Şubat 2022 tarihli Resmi Gazete’de yayımlandı ve uygulama 14 Şubat itibariyla yürürlüğe girmiş oldu.

Oran indiriminin arkasından en çok tartışılan ve üzerinde durulan konu, hükümet tarafından yapılan bu 7 puanlık KDV indiriminin fiyatlara yansıtılıp yansıtılmamasıydı. İlk uygulama gününde haliyle bir karışıklık da yaşandı. Doğal olarak çeşit sayısı fazla olan işletmelerdeki etiket değişiklikleri biraz zaman aldı. İlk intiba itibarıyla birçok işletmenin indirimi birebir fiyatlarına yansıttıkları görüldü. Az sayıda da olsa bazı işletmelerde farklı uygulama örnekleri olduğu sosyal medyada hemen iletişime neden oldu.

Günümüzde hem sosyal medyanın bu derece etkin kullanımı hem de hükümetin konuya ilişkin hassasiyeti dikkate alındığında çok bir aksaklık olmaması normal sonuç olacak.

KDV indiriminin temel amacı, içerisinden geçmekte olduğumuz günlerdeki yüksek enflasyon koşullarının geniş halk kitleleri üzerindeki etkilerini bir nebze olsun azaltmaktır. En geniş şekilde kullanımı olan temel gıda maddelerindeki KDV oranında yapılan 7 puanlık indirim önemli bir adımdır. Bu indirimin enflasyon üzerindeki etkisi de yaklaşık bir puan civarında olacak. Zaten, ekonomideki en önemli konunun beklenti yönetimi olduğunu bu köşede sıklıkla dile getiriyoruz. Birbiri ardınca yürürlüğe konulacak benzeri uygulamalarla enflasyonun yaz aylarından itibaren önce duraklama ve daha sonra da bir yavaşlama seyrine gireceğini beklemek kahinlik olmayacak.

İçerisinden geçmekte olduğumuz bu yüksek enflasyon sürecinde önemli ölçüde dünya piyasalarındaki hammadde fiyatlarındaki artışın rolü var. Ülkemizde bu etkinin daha yüksek oranda gözlemlenmesinin önemli bir nedeni, özellikle geçtiğimiz eylül ayından itibaren başlatılan gösterge faizlerdeki indirim sürecinin döviz kuru üzerindeki hızlı yükseliş etkisi oldu. Aralık ortalarında açıklanan ve kur korumalı mevduat uygulaması diye bilinen yeni uygulamanın yürürlüğe girmesiyle birlikte bu olumsuz gidişat önemli ölçüde tersine dönmeye başlıyor.

Elbette geniş kitleleri ilgilendiren konularda yapılacak küçük ayarlamaların büyük etkisi olacak. Bu nedenle temel gıda maddelerinde yapılan KDV indiriminin birebir nihai tüketiciye yansıtılmasını beklemek, bu beklenti yönetimini daha hızlı olumluya çevirmek bakımından önemli. KDV’nin temel gıda maddelerinin her aşamasında yüzde 1’e çekilmesi birçok ürün açısından, özellikle de doğrudan tarıma dayalı alanlardan çıkıp işleme tabi tutulmadan nihai tüketiciye ulaşan ürünler bakımından herhangi bir aşamada yük de doğurmayacak.

Başlangıç aşamasından nihai tüketiciye ulaşma aşamasına kadar birtakım ameliyelerden veya üretim süreçlerinden geçen ürünler bakımından ise bu ürünleri üreten, ambalajlayan, bazı işleme tabi tutan işletmeler bakımından yüksek KDV oranına tabi girdileri nedeniyle bir finansal yük oluşmasına da neden olabilecek. Bu üreticilerden beklenen, oran farklılığından doğan ve üzerlerine finansal yük oluşturan bu KDV yükünün iade yöntemi ile hızlı bir şekilde giderilmesinin sağlanmasıdır. Buna yönelik iade sistemi zaten mevcut. Eğer iade uygulamasında yavaşlayan yönler var ise bunun hızlandırılması yeterli çözümü sağlayacak.

ÇİFTÇİYE SAĞLANAN ELEKTRİĞİN KDV ORANINDA İNDİRİM YAPILMALI

Konu KDV’den başlamışken kolayca yapılacak bir diğer uygulama önerisinde bulunmak isteriz. Bu da çiftçilere sağlanan elektrik KDV oranının yüzde 1’e indirilmesidir. Son olarak yapılan temel gıda maddeleri KDV indiriminin bir tamamlayıcısı olarak bu düzenlemenin yapılması da herhangi bir aşamada yük oluşturmayacak.

Öte yandan, son günlerde tartışma konusu olan küçük esnaf üzerindeki elektrik maliyetinin bir nebze olsun azaltılması bakımından konutlardaki uygulama benzeri bir kademelendirmenin yapılması en az hasarlı çözüm olacak. Nitekim bu yazının hazırlandığı sırada Cumhurbaşkanı Erdoğan tarafından bu konuya ilişkin müjde de kamuoyuna duyurulmuş oldu. Detayları önümüzdeki günlerde hep birlikte izleyeceğiz.

18 Şubat 2022 Cuma