İSA KARAKAŞ

İşverenler, istihdam ettikleri çırak ve stajyerler için hem devlet desteklerinden hem de cazip SGK teşviklerinden faydalanabiliyor.

Çıraklık ve stajyerlik uygulaması, hem ülke ekonomisi için gerekli olan kalifiye işgücü ihtiyacının karşılanması hem de gençlerin daha kolay işgücü piyasasına girmesi açısından önem taşıyor. Mesleki Eğitim Kanunu’na göre aday çırak ve çıraklar ile işletmelerde mesleki eğitim gören, staj veya tamamlayıcı eğitime devam eden öğrencilere işletmeler tarafından ödenecek ücret ve bu ücretlerdeki artışlar, düzenlenen sözleşmelerle tespit ediliyor. Ancak, çıraklık ve stajyerlik eğitiminin cazip hale getirilmesi için yasal olarak ücret konusunda taban öngörülmüş olup bu taban ücretlerin altında ücret ödenmemesi konusunda sınırlamalar konuldu. Ayrıca bu taban ücretler zamanla güncelleniyor ve devlet destekleri de sağlanıyor. Bütün bunların yanında çıraklık ve stajyerlerin sigorta primleri de bunların eğitim gördükleri okul tarafından karşılanıyor. Hal böyle olunca çırak ve stajyer istihdamı cazip hale geliyor. Üstelik çıraklık ve stajyerlik eğitimine müteakip bu kişiler hizmet akdiyle işe devam ettirilmeleri halinde bir de cazip SGK teşviklerinden de faydalanılabiliyor.

DEVLET KATKISI 5 YIL UZADI

Aday çırak ve çıraklar ile işletmelerde mesleki eğitim gören, staj ve tamamlayıcı eğitime devam eden öğrencilerin ücretlerine yapılan devlet katkısı ödemeleri, 2021-2022 eğitim ve öğretim yılından itibaren 5 eğitim ve öğretim yıl daha uzatıldı. Konuyla ilgili 5 Ocak 2022 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan Cumhurbaşkanlığı kararıyla birlikte; Mesleki Eğitim Kanunu’nun aday çırak ve çıraklar ile anılan kanunun işletmelerde mesleki eğitim gören, staj veya tamamlayıcı eğitime devam eden öğrencilere aynı kanun kapsamında yapılacak ödemelerin asgari ücretin net tutarının yüzde 30’undan, kalfalık yeterliliğini kazanan mesleki eğitim merkezi 12. sınıf öğrencilerine yapılacak ödemelerin asgari ücretin yüzde 50’sinden az olamayacağına dair süre ile mesleki eğitim merkezi programı dışındaki okul ve kuramlarda öğrenim gören öğrencilere ödenebilecek en az ücretin;

* 20’den az personel çalıştıran işletmeler için üçte ikisinin,

* 20 ve üzerinde personel çalıştıran işletmeler için üçte birinin,

* Mesleki eğitim merkezi programına devam eden öğrencilere ödenebilecek en az ücretin ise tamamının, İşsizlik Sigortası Kanunu kapsamında devlet katkısı olarak ödenmesine ilişkin sürenin, 2021-2022 eğitim ve öğretim yılından itibaren
5 yıl uzatılması öngörüldü.

TABAN ÜCRETLER VE DEVLET DESTEĞİ

Mesleki Eğitim Kanunu’nda işletmelerde mesleki eğitim gören öğrenciler ile mesleki ve teknik ortaöğretim okul ve kurumlarında staj veya tamamlayıcı eğitim gören öğrencilere asgari ücretin net tutarının;

* 20 ve üzerinde personel çalıştıran işyerlerinde yüzde 30’una tekabül eden en az 1.276,20 TL ücret ödenmesi,

* 20’den az personel çalıştıran işyerlerinde yüzde 15’ine tekabül eden en az 638,01 TL ücret ödenmesi,

* Aday çırak ve çırağa yaşına uygun asgari ücretin yüzde 30’una tekabül eden en az 1.501 TL ücret ödenmesi,

* Kalfalık yeterliliğini kazanan mesleki eğitim merkezi 12. sınıf öğrencilerine asgari ücretin yüzde 50’sine tekabül eden 2.502 TL ödenmesi gerekiyor.

Belirtilen ücretler bir bakıma belirtilen kişilerin asgari ücretleri sayıldığından daha aşağı bir tutar ödenmesi mümkün değil. Ancak işverenler yapmış oldukları bu ücret ödemelerinin bir bölümünü aşağıda yer verilen kriterler çerçevesinde;

* 20’den az personel çalıştıran işletmeler ödedikleri ücretlerin üçte ikisini,

* 20 ve üzerinde personel çalıştıran işletmeler ödedikleri ücretlerin üçte birini,

* Mesleki eğitim merkezi programına devam eden öğrencilere ödenebilecek en az ücretin ise tamamı, İşsizlik Sigortası Kanunu çerçevesinde devlet katkısı olarak geri alınabilecek.

SGK PRİM ÖDEMELERİ

Aday çırak, çırak ve stajyer öğrenciler, emeklilik (yaşlılık, malullük ve ölüm) sigortalarının kapsamı dışında yer alıyor. Bunlar hakkında iş kazası ve meslek hastalıkları sigortası uygulanıyor. İşletmelerinde eğitimleri sırasında işyerinin kusuru halinde meydana gelecek iş kazaları ve meslek hastalıklarından işveren sorumlu bulunuyor. Aday çırak, çıraklar, işletmelerde mesleki eğitim gören öğrenciler ile mesleki ve teknik ortaöğretim okul ve kurumlarında okurken staja, tamamlayıcı eğitime veya alan eğitimine tabi tutulan öğrencilerin sigorta primleri asgari ücretin yüzde 50’si üzerinden, Bakanlık ile mesleki ve teknik eğitim yapan yükseköğretim kurumlarının bağlı olduğu üniversitelerin bütçesine konulan ödenekten karşılanıyor. 2022 yılında SGK matrahı günlük 83,40 TL, aylık 2.502,00 TL’dir.

28 Ocak 2022 Cuma