İsa Karakaş

Koronavirüs (Covid-19) salgınının ekonomik ve sosyal hayata etkileri nedeniyle hükümet birçok tedbiri uygulamaya koydu. SGK aracılığıyla işverenlere yönelik halen 14’ü aşkın teşvik ve destek, farklı şartlarla uygulanıyor. Normalleşme süreciyle birlikte işverenler, koronavirüsün etkilerine uyum sağlamak için yeni destek beklentisine girdi. Bu bağlamda işverenlerin beklediği yeni torba kanun, ‘İşsizlik Sigortası Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Teklifi’ adı altında TBMM’ye sunuldu ve 5 maddeden oluşan birinci bölümü de kabul edildi.

FONDAN KARŞILANACAK

Bu düzenleme ile salgın kaynaklı zorlayıcı sebebe bağlı olarak özel sektör işyerlerinde kısa çalışma ödeneği ile nakdi ücret desteğinden yararlananların çalıştıkları işyerinde haftalık normal çalışma sürelerine dönülmesi halinde, sosyal güvenlik primlerinin sigortalı ve işveren paylarının tamamının 3 ay süreyle İşsizlik Sigortası Fonu’ndan karşılanarak işgücü piyasasında normalleşme sürecinin hızlandırılması öngörülüyor. Ayrıca bazı sektörlerde normalleşme sürecinin daha hızlı hayata geçeceği göz önünde bulundurularak kısa çalışma uygulamasının uzatılmasına ilişkin mevcut yetkinin yeniden düzenlenmesi ve sektörel bazlı uzatma yetkisinin verilmesi amaçlanıyor.

Yeni düzenlemede işyerlerinin haftalık normal çalışma sürelerine dönülmesinin teşvik edilmesi için salgın kaynaklı zorlayıcı sebebe bağlı olarak özel sektör işyerlerinde 1 Temmuz 2020 tarihinden önce, kısa çalışma ödeneği ile nakdi ücret desteğinden yararlananların çalıştıkları işyerinde haftalık normal çalışma sürelerine dönülmesi halinde prime esas kazanç alt sınırı (asgari ücret) üzerinden sigortalı ve işveren paylarının tamamının 31 Aralık 2020 tarihini geçmemek üzere 3 ay süreyle İşsizlik Sigortası Fonu’ndan karşılanması öngörülüyor.

ASGARİ ÜCRET ÜZERİNDEN

Söz konusu teşvik, işverenlerin SGK’ya ödeyecekleri tüm primlerden mahsup edilmek suretiyle işverene prim desteği olarak sağlanacak. İşverenlere her bir ay için sağlanacak destek süresi;

* Kısa çalışma ödeneği alanlar için sigortalının kısa çalışma ödeneği aldığı aylık ortalama gün sayısını,

* Ücretsiz izin sağlanan nakdi ücret desteğinden yararlandırılanlar için nakdi ücret desteği aldıkları aylık ortalama gün sayısını geçemeyecek. Diğer yandan sigortalının ücreti ne kadar yüksek olursa olsun verilecek destek asgari ücret üzerinden hesaplanacak. Asgari ücreti aşan kısmın primlerini ise işçi ve işverenler kendi payları oranında ödemeye devam edecek.

UZATMA YETKİSİ CUMHURBAŞKANI’NDA

Covid-19 salgını kaynaklı zorlayıcı sebep gerekçesiyle yapılan kısa çalışma başvuruları için kısa çalışmadan yararlanma şartları kolaylaştırılmıştı. Bu kapsamda yapılan başvurulara ilişkin tarihi bir bütün olarak 31 Aralık 2020 tarihine kadar uzatmaya Cumhurbaşkanı yetkili. Yapılması öngörülen yeni değişiklik ile 31 Aralık 2020’ye kadar başvuru süresi ve/veya kısa çalışma ödeneğinden yararlanma süresinin sektörel olarak ayrı ayrı veya bir bütün olarak uzatılabilmesine ilişkin yeni yetki Cumhurbaşkanı’na verildi. Diğer yandan Covid-19’dan dolayı eğitimlerin aksaması ve sınavların gerçekleştirilememesi sebebiyle oluşacak uzman ve hekim açıklarını önlemek adına 50’den az çalışanı olan ve az tehlikeli sınıfta yer alan işyerleri ile kamuya ait işyerlerinde iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimi görevlendirilmesine ilişkin hükmün yürürlüğünün 31 Aralık 2023’e kadar ertelenmesi öngörülüyor.

30 HAZİRAN 2021’E KADAR UZATILABİLECEK

Önceden yapılan düzenlemede işverenin işçiyi; ‘işveren tarafındanişçinin ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı davranışınedeniyle yapılacak fesihler hariç olmak kaydıyla’ işten çıkarması mümkün değildi. Yeni düzenlemede yapılan değişiklikle işçi çıkarmanın istisna olacak hallerinin netleştirilmesi ve uygulama süresinin uzatılması amaçlanıyor. Bu kapsamda belirli süreli iş veya

* Hizmet sözleşmelerinde sürenin sona ermesi,

* İşyerinin herhangi bir sebeple kapanması,

* Faaliyetinin sona ermesi,

* İlgili mevzuata göre yapılan her türlü hizmet alımları ile yapım işlerinde işin sona ermesi halleri işten çıkarmaya engel sayılmayacak.

İşten çıkarma yasağını Cumhurbaşkanı’nın gerek görmesi halinde 3’er aylık periyodlarla 30 Haziran 2021 tarihine kadar yeni yasaya ihtiyaç duymadan uzatabilecek.

24 Temmuz 2020 Cuma