İşsizlik ödemelerine ‘asgari ücret’ ayarı

Çalışanlara işsizlik dönemlerinde yapılan işsizlik ödenekleri de yeni asgari ücrete göre zamlı olacak. İşsizlik ödeneği miktarı, aylık asgari ücretin brüt tutarının yüzde 80’ini geçemiyor. Damga vergisi hariç herhangi bir vergi ve kesintiye de tabi değil. İşsizlik ödeneği, nafaka borçları dışında haczedilip başkasına devredilemiyor.  

TÜİK’in, 12 Haziran 2023 günü yayınlanan Hanehalkı İşgücü Araştırması sonuçlarına göre; 15 ve daha yukarı yaştaki kişilerde işsiz sayısı 2023 yılı nisan ayında bir önceki aya göre 74 bin kişi artarak 3 milyon 585 bin kişi oldu. İşsizlik oranı ise 0.1 puan artarak, yüzde 10.2 seviyesinde gerçekleşti. İşsizlik oranı erkeklerde yüzde 8.1 iken, kadınlarda yüzde 14.3 olarak tahmin ediliyor. 

Görüldüğü üzere, işsizlik rakamları çift haneli olup halen yüksek seviyelerde seyrediyor. Dolayısıyla işsizlikle birlikte hayat pahalılığı tüm ailelerin geçimlerini daha da zorlaştırıyor. İşsizlik dönemlerinde işsizlik sigortasından verilmekte olan işsizlik ödeneği, bir nebze de olsa işsizlere ve ailelerine rahat nefes aldırıyor.

YENİ ASGARİ ÜCRETE GÖRE

Her yıl 1 Ocak’ta yürürlüğe konan ve tüm yıl boyunca geçerli olan asgari ücret, 2022 yılında olduğu gibi bu sene de 1 Temmuz tarihinden itibaren yeniden belirlendi. Asgari ücret, temmuz ayı itibarıyla yaklaşık yüzde 34 oranında artırıldı. Bu artış sadece asgari ücretlileri değil, işsizlik ödenekleri alanları da sevindirdi. Zira işsizlik maaşı alanların ödenekleri de artık yeni asgari ücrete göre zamlı ödenecek.

VERGİ VE KESİNTİ YOK

Bir işyerinde çalışırken, çalışma istek, yetenek, sağlık ve yeterliliğinde olmasına rağmen herhangi bir kasıt ve kusuru olmaksızın işini kaybeden sigortalılara belirli şartlarla halk arasında ‘işsizlik maaşı’ olarak bilinen işsizlik ödeneği veriliyor. Günlük işsizlik ödeneği, sigortalının son 4 aylık prime esas kazançları dikkate alınarak, günlük ortalama brüt kazancının yüzde 40’ı olarak hesaplanıyor. Bu şekilde hesaplanan işsizlik ödeneği miktarı, aylık asgari ücretin brüt tutarının yüzde 80’ini geçemiyor. İşsizlik ödeneği, damga vergisi hariç herhangi bir vergi ve kesintiye tabi tutulmuyor. İşsizlik ödeneği, nafaka borçları dışında haczedilip başkasına devredilemiyor.           

HASTALIK DURUMUNDA

Temmuz ayından itibaren asgari ücretli işsizlere yapılacak en az aylık ödeme miktarı 5.325,07 TL olacak. Diğer yandan, çalıştığı dönemde işsizlik sigortası primleri ne kadar yüksek ücretten ödenmiş olursa olsun işsiz kalması halinde verilen en yüksek işsizlik maaşının tavanı aylık 10.650,15 TL ile sınırlı kalacak. İşsizlik ödeneği alınan sürede hastalıktan dolayı yetkili sağlık kuruluşlarından sağlık raporu alması nedeniyle SGK’dan geçici iş göremezlik ödeneği almaya hak kazanan sigortalı işsizlerin ödenekleri, bu durumun başladığı tarih itibarıyla kesiliyor. Bu ödeneğin bittiği tarihi izleyen gün itibarıyla işsizlik ödeneği tekrar başlatılıyor.

ÖDENEKTEN FAYDALANMAK İÇİN ŞARTLAR NELER?

İşsizlik ödeneğinden faydalanılabilmesi için her şeyden önce kendi istek ve kusuru dışında işsiz kalmak gerekiyor. Ayrıca; 

• İş sözleşmesinin feshinden önceki son 120 gün hizmet akdine tabi olmak kaydıyla son 3 yıl içinde en az 600 gün süre ile işsizlik sigortası primi ödemiş olması, 
• İş sözleşmesinin feshinden sonraki 30 gün içinde İŞKUR birimine şahsen ya da elektronik ortamda başvurması gerekiyor.

Ödenek alınacak süreler, sigortalıların kıdemlerine göre farklılık gösteriyor. Mücbir sebepler dışında başvuruda gecikilen süre, işsizlik ödeneğinden düşülüyor. Hizmet akdinin feshinden önceki son 3 yıl içinde;

• 600 gün sigortalı olarak çalışıp işsizlik sigortası primi ödemiş olan işsizlere 180 gün, 
• 900 gün sigortalı olarak çalışıp işsizlik sigortası primi ödemiş olan işsizlere 240 gün, 
• 1.080 gün sigortalı olarak çalışıp işsizlik sigortası primi ödemiş olan sigortalıya 300 gün süre ile işsizlik ödeneği veriliyor.

31 Temmuz 2023 Pazartesi