AB ülkelerinde de uygulanan ve işçi kiralamaya izin veren düzenleme, TBMM’de yasalaştı. Geçici iş ilişkisi kurma faaliyeti, özel istihdam büroları tarafından yürütülecek.
Ülkemizin en önemli sorunu hiç şüphesiz işsizliktir. Resmi rakamlara bakıldığında bile işsizlik rakamlarının ürkütücü boyutlarda olduğu görülüyor. Kaldı ki, bu rakamlara iş aramaktan bıkmış olanlar, ümidi kırılanlar, mevsimlik çalışanlar, eksik istihdam vs. ilave edildiğinde işsizlik rakamları daha da artıyor.
TEŞVİK ÇARE OLMUYOR
Son dönemlerde;
- 5084 ve 5350 Sayılı Yatırımların ve İstihdamın Teşviki Kanunu,
- Araştırma ve geliştirme faaliyetlerinin desteklenmesi,
- TÜBİTAK tarafından sağlanan destekler,
- Özürlü sigortalı istihdamı teşviki,
- 18-29 yaş aralığında olan erkek ve 18 yaşından büyük kadınların teşviki,
- Uzun vadeli sigorta kolları primi işveren hissesinden 5 puanlık, 6 puanlık indirim adı altında çok sayıda teşvik paketi açılmasına karşın işsizlik rakamları hâlâ yüksek. Bunun temel sebebi, Türkiye’deki işsizliğin daha ziyade yapısal işsizlik niteliğinde olmasıdır. Zira mevcut işsizlere her yıl yeni genç işsiz kitlesi eklenmesine karşın yeterli yatırım ve istihdam olanakları sağlanamıyor. Üstelik işsizlik artık sadece eğitim seviyesi ve katma değeri düşük işgücüyle sınırlı kalmıyor, yüksek öğrenim yapanlar arasında da gittikçe yaygın bir hal alıyor.
TBMM’DE YASALAŞTI
AB üyesi ülkelerde de yasal düzenlemesi bulunan “mesleki anlamda geçici iş ilişkisi”, ilk defa 2009 yılında, AB mevzuatına uyum sağlanması, işgücü piyasasının etkin olarak işlemesi, yeni işlerin oluşturulması ve kayıtlı istihdamın teşviki gerekçeleriyleçalışma hayatına konulmak istendi.
Bu uygulama ile birlikte özel istihdam büroları, geçici işgücü talebini karşılamak amacıyla iş sözleşmesi düzenlediği işçiyle, iş görme edimini yerine getirmek üzere ücret karşılığında bir başka işverene devredebilecekti.
Rafa kaldırılan bu düzenleme “İş Kanunuile Türkiye İş Kurumu Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” ileişçi sendikalarının şiddetle karşı çıkmalarına rağmen TBMM’de yasalaştı.
İŞÇİ HAKLARINDA GERİLEME OLACAK MI?
Özel istihdam büroları aracılığıyla işçi kiralanmasına özellikle işçi sendikaları şiddetle karşı çıkıyor. Bu düzenlemeyle birlikte sendikal örgütlenme, toplu iş sözleşmesi ve grev hakkını olumsuz yönde etkileyeceği endişesi ön plana çıkarılıyor. Diğer yandan özel istihdam büroları ile ödünç iş ilişkisi kurulacak işçi arasındaki akdin iş sözleşmesi olup olmadığı da tartışma konusu. Kiralanan işçinin özel istihdam bürosunda edim yükümlülüğünü yerine getiremediği boş süreler de göz önünde bulundurulduğunda uygulamada başta kıdem tazminatı olmak üzere birçok işçilik haklarında ihtilaflar söz konusu olacak.
ÖZEL İSTİHDAM BÜROLARI YÜRÜTECEK
Düzenleme kapsamında, özel istihdam bürosunun çalışma alanı genişletilerek geçici iş ilişkisi kurma faaliyeti bu bürolara veriliyor. Geçici iş ilişkisi sınırlı bir şekilde uygulanacak.
Diğer yandan mevsimlik tarım işlerinde veya temizlik işleri, hasta, yaşlı ve çocuk bakım hizmetleri gibi ev hizmetlerinde, süre sınırı aranmadan geçici iş ilişkisi oluşturulabilecek.
Ayrıca işletmenin günlük işlerinden sayılmayan ve aralıklı olarak gördürülen işlerde, iş sağlığı ve güvenliği bakımından acil olan işlerde veya üretimi önemli ölçüde etkileyen zorlayıcı nedenlerin ortaya çıkması halinde, işletmenin iş hacminin öngörülemeyen şekilde artması halinde ve mevsimlik işler hariç dönemsellik arz eden iş artışları halinde, en fazla 4 ay süresince geçici iş ilişkisi kurulabilecek.