67 yıllık iş kanununun değiştirilmesini öngören yeni yasa tasarısı, işçi-işveren ihtilaflarının çözümünü kökten değiştirecek. Yeni kanunla dava açmadan önce arabulucuya başvurmak zorunlu olacak. Arabulucuya giden uyuşmazlıklar bir günden daha kısa sürede sonuçlandırılabiliyor.

Halen TBMM’de görüşülmekte olan iş uyuşmazlıkları ile ilgili tasarının yasalaşması halinde işçi-işveren ihtilaflarının çözümünde köklü değişiklikler olacak.

2016 yılı Aralık ayı itibarıyla 14 milyona yakın işçi ve 1 milyon 750 bine yakın işyerinin bulunduğu ülkemizde işçi ve işveren arasındaki uyuşmazlıklar, hem çalışma hayatının hem de yargının gündeminde önemli bir yer tutuyor. 2017 yılı Mayıs ayı itibarıyla 50’si sosyal güvenlik hukukunda uzman olmak üzere 320 iş mahkemesinde 376 hakim bu uyuşmazlıkları çözmek için çalışıyor. İş mahkemesi kurulmayan yerlerde ise 514 asliye hukuk mahkemesi, iş mahkemesi sıfatıyla iş uyuşmazlıklarına ilişkin davalara bakıyor.

530 BİN İŞ DAVASI

Adli Sicil ve İstatistik Genel Müdürlüğü verilerine göre iş davalarının yıllık ortalama görülme süresi 2014 yılında 417, 2015 yılında 431, 2016 yılında 434 gün olarak karşımıza çıkıyor. 2016 sonu itibarıyla 530 bine yakın iş davası bulunuyor.

Bu durum, iş uyuşmazlıklarının çözüm sürecini uzatıyor, aynı zamanda yargının gittikçe çığ gibi artan iş yükü altında sağlıklı karar vermesini engelliyor.

67 YILLIK KANUN

Öte yandan 5521 Sayılı İş Mahkemeleri Kanunu’nun yürürlüğe girdiği 1950 yılından bugüne kadar geçen 67 yılda, iş hayatı çok hızlı değişti ve gelişti. Nüfus arttı, iş alanları ve iş yapma şekli değişti, teknoloji gelişti, sosyal güvenlik hukukuna ilişkin alan genişledi ve işçi ile işveren arasındaki uyuşmazlık çeşidi ve sayısı ciddi oranda
artış gösterdi. Bu durum, iş mahkemelerinin yükünü de diğer hukuk mahkemelerine oranla daha fazla artırdı.

Sorularınız için:

TAZMİNATLARDA ZAMANAŞIMI 5 YIL

Halen yürürlükte bulunan Türk Borçlar Kanunu uyarınca feshe bağlı kıdem, ihbar, kötü niyet ve ayrımcılık tazminatları ile yıllık izin ücreti 10 yıllık zamanaşımına tabi bulunuyor. Yasa tasarısında bu sürenin işverenin yatırım planlamasını zorlaştırması ve ülkenin ekonomik gelişimini sekteye uğratması ihtimaliyle 5 yıla düşürülmesi öngörülüyor.

ÖNCE ARABULUCU SONRA MAHKEME

Yeni İş Mahkemeleri Kanunu Tasarısı’nda; bireysel ve toplu iş sözleşmesinden kaynaklanan işçi alacak ve tazminatları ile işe iade taleplerinde dava açmadan önce arabulucuya başvurma zorunluluğu getiriliyor. Arabulucuya başvurma zorunluluğu Hukuk Muhakemeleri Kanunu uyarınca dava şartı olarak kabul ediliyor.

Yeni getirilecek arabulucu uygulamasında iş yargısının temeli olan çabukluk, basitlik, emredicilik, zayıfın korunması ve ucuzluk ilkelerinin dikkate alınması öngörülüyor.

Tasarıyla kabul edilen önce arabulucuya başvurma zorunluluğu, iş uyuşmazlıklarının kısa süre içinde ve daha az masrafla çözülmesine yardımcı olacak. Ayrıca adil yargılanma hakkının bir unsuru olan makul sürede işçi-işveren ihtilafları sona erdirilmiş olacak. Arabulucuya giden uyuşmazlıkların genellikle bir günde ya da daha kısa bir sürede neticelendirilmesi söz konusu. Tarafların, arabulucuda anlaşamamaları halinde iş mahkemeleri huzurunda haklarını aramaları mümkün.

12 Haziran 2017 Pazartesi