İşçinin fesih sürecinin güncel yargı kararları göz önünde bulundurularak ilgili Bakanlık ile SGK uygulamalarına uygun bir şekilde yapılması gerekiyor. Aksi durumda işveren maddi kayıp ve hukuki müeyyide ile karşı karşıya kalabiliyor.

Ekonomik açıdan yaşanmakta olan daralma ve dalgalanmalarla birlikte işten çıkarmalar da görülüyor. Diğer yandan devamsızlık, disiplinsizlik ve benzeri nedenlerle iş sözleşmesinin sürdürülmesinin olanaksız olduğu hallerde fesih sürecinin güncel yargı kararları göz önünde bulundurularak ilgili Bakanlık ile SGK uygulamalarına uygun bir şekilde gerçekleştirilmesi haklı iken haksız duruma düşmeyi bertaraf eder. Aksi takdirde SGK idari para cezaları ile karşı karşıya kalmak ve teşviklerden mahrum bırakılmak söz konusu olabilir. Şirketlerin, özellikle insan kaynakları yönetiminin gazetemize en çok sorduğu ve tereddüt yaşadığı konuların başında işten çıkış kodları geliyor. Bu yazımızda konuyu en son değişiklikler çerçevesinde okuyabilirsiniz.

ÇIKIŞLARDA DİKKAT EDİLECEKLER

4/1-a kapsamındaki sigortalıların sigortalılıkları hizmet akdinin sona erdiği tarihten itibaren sona eriyor. Bu durumda sigortalılığı sona erenlerin işverenleri tarafından işten ayrıldığı tarihi takip eden 10 gün içinde SGK’ya sigortalı işten ayrılış bildirgesi ile e-sigorta yoluyla bildirilmesi gerekiyor.

Sigortalının ay içinde işten ayrılması halinde, işten çıkış tarihi sisteme girildikten sonra işten ayrılma nedeninin de aylık prim ve hizmet belgesine kaydedilmesi gerekiyor.

Sigortalının işten ayrılış bildirgesinde yer alan işten ayrılış tarihi, prime esas kazanç ve gün sayısı ile işten ayrılış nedeni bilgileri SGK tarafından sigortalının işten ayrıldığı tarihin tespiti ve ay içinde işten ayrılan sigortalının aylığının hesaplanması ile İŞKUR tarafından işsizlik ödeneğinin hesaplanmasında doğrudan kullanıldığından bu bilgilerin hatasız ve noksansız doldurulması gerekiyor. Sigortalıya hak etmediği halde aylık ve işsizlik ödeneği ödenmesi halinde yersiz ödemeye sebep olan işveren bu durumdan sorumlu tutuluyor.

4/1-a kapsamındaki sigortalılardan naklen ve hizmet akdi sona ermeden aynı işverenin aynı ya da başka ünitede tescil edilmiş diğer bir işyerinde çalışmak üzere işten ayrılanlar için sigortalı işten ayrılış bildirgesi verilecek. Ancak söz konusu bildirgenin geç verilmesinden dolayı idari para cezası uygulanmıyor.

Bildirgede “Meslek adı ve kodu” çalışan sigortalılar için fiilen yaptıkları mesleklerinin adı ve kodunun işaretlenmesi gerekiyor. İŞKUR tarafından belirlenen “Meslek adı ve kodu” bilgileri ise www.sgk.gov.tr adresinde görüntüleniyor.

GÜNCEL İŞTEN AYRILIŞ KODLARI

Sigortalının işten ayrılış nedeni (kodu) alanına hizmet akdi sona eren sigortalının SGK Kanunu, 4857 sayılı İş Kanunu ve İşsizlik Sigortası Kanunu’na uygun işten ayrılış nedenine uygun olarak işaretlenmeli. SGK tarafından güncellenen en son işten ayrılış nedenleri şu şekilde:

Çıkış kodları ve kanun maddeleri:

1 Deneme süreli iş sözleşmesinin işverence feshi. 4857 sayılı Kanun Madde 15

2 Deneme süreli iş sözleşmesinin işçi tarafından feshi. 4857 sayılı Kanun Madde 15

3 Belirsiz süreli iş sözleşmesinin işçi tarafından feshi (istifa). 4857 sayılı Kanun Madde 17

4 Belirsiz süreli iş sözleşmesinin işveren tarafından haklı sebep bildirilmeden feshi. 4857 sayılı Kanun Madde 17, 854 sayılı Kanun Madde 16, 5953 sayılı Kanun Madde 6/4. Fıkra

5 Belirli süreli iş sözleşmesinin sona ermesi. 4857 sayılı Kanun Madde 11

8 Emeklilik (yaşlılık) veya toptan ödeme nedeniyle. 1475 sayılı Kanun Madde 14 (4857 sayılı Kanun Madde 120)

9 Malulen emeklilik nedeniyle 1475 sayılı Kanun Madde 14 (4857 sayılı Kanun Madde 120)

10 Ölüm. 1475 sayılı Kanun Madde 14 (4857 sayılı Kanun Madde 120)

11 İş kazası sonucu ölüm. 1475 sayılı Kanun Madde 14 (4857 sayılı Kanun Md.120)

12 Askerlik. 1475 sayılı Kanun Madde 14 (4857 sayılı Kanun Madde 120)

13 Kadın işçinin evlenmesi. 1475 sayılı Kanun Madde 14 (4857 sayılı Kanun Madde 120)

14 Emeklilik için yaş dışında diğer şartların tamamlanması. 1475 sayılı Kanun Madde 14 (4857 sayılı Kanun Madde 120)

15 Toplu işçi çıkarma. 4857 sayılı Kanun Madde 29

16 Sözleşme sona ermeden sigortalının aynı işverene ait diğer işyerine nakli.

17 İşyerinin kapanması. 4857 sayılı Kanun Madde 3

18 İşin sona ermesi.

19 Mevsim bitimi (İş akdinin askıya alınması halinde kullanılır. Tekrar başlatılmayacaksa ‘4’ no’lu kod kullanılır).

20 Kampanya bitimi (İş akdinin askıya alınması halinde kullanılır. Tekrar başlatılmayacaksa ‘4’ no’lu kod kullanılır).

21 Statü değişikliği.

22 Diğer nedenler.

23 İşçi tarafından zorunlu nedenle fesih. 4857 sayılı Kanun Madde 24-III

24 İşçi tarafından sağlık nedeniyle fesih. 4857 sayılı Kanun Madde 24-I

25 İşçi tarafından işverenin ahlak ve iyiniyet kurallarına aykırı davranışı nedeniyle fesih. 4857 sayılı Kanun Madde 24-II, 5953 sayılı Kanun Madde 11-I

26 Disiplin kurulu kararı ile fesih. 4857 sayılı Kanun Madde 25-II

27 İşveren tarafından zorunlu nedenlerle ve tutukluluk nedeniyle fesih. 4857 sayılı Kanun Madde 25-III-IV

28 İşveren tarafından sağlık nedeniyle fesih. 4857 sayılı Kanun Madde 25-I, 5953 sayılı Kanun. Madde 12/I

29 İşveren tarafından işçinin ahlak ve iyiniyet kurallarına aykırı davranışı nedeniyle fesih. 4857 sayılı Kanun Madde 25-II

30 Vize süresinin bitimi (İş akdinin askıya alınması halinde kullanılır. Tekrar başlatılmayacaksa ‘4’ no’lu kod kullanılır).

31 Türk Borçlar Kanunu, Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmeleri Kanunu, Grev ve Lokavt Kanunu kapsamında kendi istek ve kusuru dışında fesih.

32 4046 sayılı Kanunun 21. maddesine göre özelleştirme nedeniyle fesih.

33 Gazeteci tarafından sözleşmenin feshi. 5953 sayılı Kanun Madde 7

34 İşyerinin devri, işin veya işyerinin niteliğinin değişmesi nedeniyle fesih. 4857 sayılı Kanun Madde 6

35 6495 sayılı Kanun nedeniyle devlet memurluğuna geçenler

36 OHAL/KHK

37 Doğum nedeniyle işten ayrılma

Daha önceden sigortalı işten ayrılış bildirgesi ve aylık prim ve hizmet belgesinde yer alan ‘6’ no’lu “İş sözleşmesinin haklı nedenlerle işçi tarafından feshi” ve ‘7’ no’lu “İş sözleşmesinin haklı nedenlerle işveren tarafından feshi” nedenleri kaldırıldı.
4857 sayılı Kanunun 24 ve 25. madde hükümleri göz önüne alınarak 23 ila 29 no’lu seçenekler ilave edildi.

Malullük ve yaşlılık aylığı bağlanması için işinden ayrılan sigortalılar ile çalışmakta iken ölen sigortalıların işten ayrılış bildirgelerinin 10 günlük süre beklenmeden verileceği kaydedildi.

17 Haziran 2019 Pazartesi