Doç. Dr. Nurullah Gür

IMF, ekonomik tahminlerde başarılı sayılabilecek bir kurum değil. Tahminleri çoğu zaman ya aşırı kötümserdir ya da aşırı iyimser. Arasını bir türlü bulamıyor. Örneğin, Türkiye ekonomisinin 2020’de yüzde 5 daralacağını tahmin ediyordu. Ancak, nihai rakamlar açıklandığında, Türkiye’nin 2020’de yüzde 1’in üzerinde bir büyüme kaydettiğini görme ihtimalimiz yüksek. Bu sefer karamsar tutumdan sıyrıldığı anlaşılan IMF, 2021’e dair pembe bir tablo çizdi. Dünya Ekonomik Görünüm Raporu’nda küresel ekonomiye dair 2021 büyüme tahminlerini yüzde 5.2’den yüzde 5.5’e revize etti. Büyüme tahmini yukarı doğru en fazla revize edilen ülkeler; Hindistan, ABD ve Türkiye. Türkiye’nin 2021’e dair büyüme tahmini yüzde 5’ten yüzde 6’ya çıkarılmış.

***

AŞILAMA YAVAŞ İLERLİYOR

IMF’nin bu yılki tahminlerinin iyimser olduğunu düşünüyorum. Mali teşviklere ve aşıya rağmen henüz tüm risklerin ve belirsizliklerin ortadan kalktığını söylemek mümkün değil. Aşının üretimine ve dağıtımına dair Avrupa’da yaşanan sıkıntıları biliyoruz. AB’de aşılama, beklenenden yavaş ilerliyor. Ayrıca birçok gelişmiş ülkenin aşıya erişim konusunda kolektif bilinçten uzak, oldukça bencil hareket ettiklerini de görüyoruz. Riskli gruba dahil olsun olmasın, benim insanım aşıya ulaşsın da az gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde sağlık çalışanlarının bile aşıya erişip erişmediği umurumda olmaz mantığı, küresel istikrara ciddi zarar verir. Neredeyse bütün ülkeler küresel ekonomiye entegre durumda. Aşıya makul miktarlarda ulaşamadığı için ekonomik sıkıntıları devam edecek bir ülke, diğerlerini de olumsuz etkiler. Dişlilerden birinin çalışamaması küresel tedarik zincirini yavaşlatır.

***

AVRUPA İÇİN TAHMİNLER DÜŞTÜ

Mali teşviklerin yeterliliği konusunda da soru işaretleri var. Bazı Avrupa ülkelerinin hazine bakanları, AB’nin ortaya koyduğu kurtarma fonuna erişimin çok katı kurallara bağlı olduğundan yakınıyorlar. Son olarak, IMF’nin de raporunda belirttiği gibi, virüsün mutasyonundan kaynaklanabilecek riskler var. Küresel ekonomi açısından 6 ay öncesine göre kesinlikle daha iyi bir noktadayız. Ama virüsün neden olduğu kapanmalar devam ederken, küresel ekonominin yüzde 5.5’lik bir büyümeyi yakalaması kolay olmayabilir.

Gelelim Türkiye tarafına. Enflasyonla mücadele etmek ve kur oynaklığını azaltmak için faizler artmış durumda. Kredi piyasası yavaşladı. İç piyasada bunlar yaşanırken, en büyük ticaret partnerimiz Avrupa’dan gelen haberler de çok parlak değil. IMF, küresel büyüme tahminini yukarı kaydırsa da birçok Avrupa ülkesi için tahminlerini aşağıya çekti. Bu koşullar altında yüzde 6’dan ziyade Türkiye ekonomisinin yüzde 4’ler civarında bir büyüme kaydetmesi daha olası gibi duruyor.

05 Şubat 2021 Cuma