Özel istihdam bürolarından geçici işçi kiralanmasına ilişkin düzenlemeler, AB mevzuatına uyum sağlanması, işgücü piyasasının etkin olarak işlemesi ve kayıtlı istihdamın teşvikigibi hedeflerle çalışma mevzuatımızda yerini aldı. Bu uygulamada geçici işçi, geçici işçi sağlama sözleşmesi kapsamında özel istihdam bürosu aracılığıyla başka bir işverene ait işyerinde çalıştırılan işçiyi ifade ediyor. Bu iş ilişkisinde işveren, özel istihdam bürosudur.

DÖRT AYLIK KİRALANACAK

Özel istihdam bürolarından geçici işçi kiralanması sınırlı hallerde ve sürelerde uygulanıyor. Buna göre; doğum izninde bulunan, doğum nedeniyle kısmi süreli çalışan, askerlik hizmetini yapmakta olan işçiler ile iş sözleşmesinin askıda kaldığı diğer hallerde, bu hallerin devamıyla sınırlı olmak üzere geçici işçi kiralanması mümkün. Mevsimlik tarım işlerinde ve ev hizmetlerinde süre sınırı olmaksızın geçici işçi kiralanabilecek. Diğer yandan;

• İşletmenin günlük işlerinden sayılmayan ve aralıklı olarak gördürülen işlerde
• İş sağlığı ve güvenliği bakımından acil olan işlerde veya üretimi önemli ölçüde etkileyen zorlayıcı nedenlerin ortaya çıkması halinde
• İşletmenin ortalama mal ve hizmet üretim kapasitesinin geçici iş ilişkisi kurulmasını gerektirecek ölçüde ve öngörülemeyen şekilde artması halinde, en fazla dört ay süreyle geçici işçi kiralanması sözleşmesi yapılabilecek. Bu sözleşme toplam sekiz ayı geçmemek üzere en fazla iki defa yenilenebilecek. Geçici işçi çalıştıran işveren, belirtilen sürenin sonunda aynı iş için altı ay geçmedikçe yeniden geçici işçi çalıştıramayacak. Toplu işçi çıkarılan işyerlerinde sekiz ay süresince, kamu kurum ve kuruluşları ile yer altında maden çıkarılan işyerlerinde özel istihdam bürosu aracılığıyla geçici işçi çalıştırılması yasaklandı. İşyerinde grev ve lokavt uygulanan işverenler de bu durum devam ettikçe özel istihdam bürosu aracılığıyla geçici işçi çalıştıramazlar.

ÇALIŞANLARIN DÖRTTE BİRİ

İşletmenin ortalama mal ve hizmet üretim kapasitesinin geçici iş ilişkisi kurulmasını gerektirecek ölçüde ve öngörülemeyen şekilde artması haline bağlı olarak kiralanacak geçici işçi sayısı, işyerinde çalıştırılan işçi sayısının dörtte birini geçemez. Ancak, on ve daha az işçi çalıştırılan işyerlerinde beş işçiye kadar geçici işçi kiralanabilir. Bu şekilde işyerinde çalışan işçi sayısının tespitinde, kısmi süreli iş sözleşmesine göre çalışanlar, çalışma süreleri dikkate alınarak tam süreli çalışmaya dönüştürülerek hesaplama yapılır. Diğer yandan geçici işçi çalıştıran işveren, iş sözleşmesi feshedilen işçisini fesih tarihinden itibaren altı ay geçmeden geçici iş ilişkisi kapsamında çalıştıramaz.

ZARARDAN SORUMLU OLACAK

Geçici işçi, işverenin asli işçisi gibi sadakat ve ihtimamla çalışmak; kendisine verilecek iş sağlığı ve güvenliği eğitimlerine katılmak zorunda. Ayrıca, işyerine ve işe ilişkin olmak kaydıyla kusuru ile neden olduğu zarardan işverene karşı da sorumlu. Geçici işçi, işverenden özel istihdam bürosunun hizmet bedeline mahsup edilmek üzere avans veya borç alamaz.

İŞ KAZASI ÜÇ GÜNDE BİLDİRİLECEK

İşveren, geçici kiraladığı işçinin iş kazası ve meslek hastalığı hallerini özel istihdam bürosuna ve kolluk kuvvetlerine derhal, SGK’ya ise üç iş gününde bildirmekle yükümlü. İşyerindeki geçici işçilerin istihdam durumuna ilişkin bilgileri varsa işyeri sendika temsilcisine bildirmek zorunda. İşveren ayrıca geçici kiraladığı işçilere de İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu uyarınca eğitim vermek, gereken tedbirleri almakla yükümlü.

ÜCRETLER İŞÇİNİN HESABINA YATIRILIYOR

İşveren, işyerinde bir ayın üzerinde çalışan geçici işçilerin ücretlerinin ödenip ödenmediğini çalıştığı süre boyunca kontrol edecek. Ödenmeyen ücretler mevcut ise özel istihdam bürosunun alacağından mahsup etmek kaydıyla geçici işçilerin en çok üç aya kadar olan ücretlerini doğrudan banka hesaplarına yatırmakla yükümlü. Ücreti ödenmeyen işçileri ve ödenmeyen ücret tutarlarını da, İŞKUR il birimlerine veya hizmet merkezine ödeme gününden itibaren 15 gün içinde bildirmek zorunda.

17 Ekim 2016 Pazartesi