OSMAN ARIOĞLU

Bugünlerde en fazla merak edilen konulardan biri de mevcut yasal düzenleme çerçevesinde 2022 yılında uygulanması gereken enflasyon muhasebesi uygulamasının ertelenip ertelenmeyeceği konusudur. Bu konu daha önce uygulamaya konulan ve 2021 sonu itibariyle şirketlerin aktiflerinde bulunan sabit kıymetlerini yüzde 2 vergi ödemek suretiyle değerleyebileceklerine ilişkin hüküm nedeniyle de ayrı bir önem arz ediyor. Bu geçici hükümden yararlanmak isteyen şirketler, ocak ayı sonuna kadar bu değerlemeye ilişkin beyannameyi bağlı bulundukları vergi dairesine vermek ve yüzde 2 vergiyi, biri beyanname verme ayı içerisinde, kalan kısmı da mart ve mayıs aylarında olmak üzere üç taksit halinde ödeyebilecekler.

Enflasyon muhasebesi uygulanması durumunda normal olarak şirketlerin bilançolarında yer alan ‘parasal olmayan kıymetler’ kapsamında gayrimenkuller ve amortismana tabi kıymetlerle birlikte demirbaşlar, stoklar gibi kıymetlerin de enflasyon muhasebesi uygulaması çerçevesinde değerlendirilmesi gerekiyor.

Enflasyon muhasebesi uygulanmasa bile daha önce bu köşede belirttiğimiz üzere yapılan bir düzenlemeyle Vergi Usul Kanunu’nun Mükerrer 298. maddesine eklenen bir ‘Ç’ fıkrası ile 2022 yılından sonra taşınmazların ve amortismana tabi kıymetlerin her yıl değerlenebilmesine imkan getiren düzenleme kalıcı hale geldi. Bu düzenlemenin taşınmazlar bakımından geçmiş yılları da kapsayabilmesi için 2021 sonu itibariyle yüzde 2 vergi ödeyerek yapılması gereken değerleme ayrıca şart koşuldu. Aksi takdirde uygulama, 2022 ve sonraki yıllar değer artışlarını kayda alma imkanı sağlayacak.

Vergi mükelleflerinin, 2022 ve sonraki yıllarda taşınmazlarını yeniden değerleme yaparlarken geçmiş yıllara ilişkin yüzde 2 vergiyi ödemeleri gereği bizce hakkaniyetli oldu. Yasal imkandan daha önce yararlanarak değerleme işlemini yapıp vergi ödemiş olanlar böylece mağdur edilmemiş oldu.

AYNI DURUM ENFLASYON MUHASEBESİ İÇİN DE UYGULAMAYA KONULABİLİR

Aksine bir düzenleme yapılmadıkça enflasyon muhasebesi uygulanması durumunda bu uygulamanın ilk ve tek yapıldığı 2004 yılı ile 2021 yılı arasındaki değer farkının güncellenmesinde herhangi bir vergi ödenmesi gerekmeyecek.

Normal şartlarda enflasyon muhasebesi uygulaması için taşınmazların enflasyon değerlenmesine tabi tutulması herhangi bir vergi ödeme şartına bağlı olmasa da, bir defalık yapılacak bir yasal düzenlemeyle 2022 yılında enflasyon muhasebesi uygulamasından yararlanmak için sabit kıymetlerin 2021 sonu itibariyle güncellenmesi yüzde 2 vergi ödenmesi şartına bağlanabilir. Bu, her ne kadar enflasyon muhasebesi uygulamasının özünde olmasa da bir defalık ve de enflasyon muhasebesi uygulanmayan dönemi kapsayan bir sınırlama ile makul karşılanabilir.

GEÇİCİ VERGİ DÖNEMLERİNDE ENFLASYON MUHASEBESİ UYGULANMAYABİLİR

Bu arada enflasyon muhasebesi uygulaması geçmişte sadece bir defa yapıldığı için özellikle muhasebe programları açısından herhangi bir hazırlık yapılmamış durumda. Bu nedenle mali müşavir camiası ciddi bir iş yükü ile karşı karşıya kalabilecek. İşte bu nedenle bize göre yapılması gereken enflasyon muhasebesi uygulamasını ertelemek değil, geçici vergi dönemlerinde ihtiyari bırakmaktır.

Dördüncü geçici vergi beyanı uygulaması da kalkmış olduğu için yeterli zaman sağlanmış olacak.

Bir yıllık süreçte muhasebe programları da enflasyon muhasebesi uygulamasına uygun hale getirilebilir.

Bu kararın ay içerisinde netleştirilmesi ve gerekli yasal düzenlemenin TBMM’ye sevk edilmesi, doğabilecek kargaşa ve farklı durumların engellenmesi bakımından önemli olacak.

07 Ocak 2022 Cuma