Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına İlişkin Yönetmelik Resmi Gazete’de 5 Aralık 2017’de yayımlandı. Buna göre ay içinde 30 günden az çalışan veya eksik ücret ödenen sigortalılara ilişkin eksik gün bildirim belgeleri yeniden düzenlendi.
Kayıtdışı ekonominin istihdama yansıyan yüzünü, kayıtdışı istihdam teşkil ediyor. Kayıtdışı istihdam, genelde kamu maliyesini özelde ise en fazla SGK’yı olumsuz yönde etkiliyor. Bu etkilerin özel sektör işletmelerine yansıyan en olumsuz yönü ise haksız rekabet şeklinde ortaya çıkıyor. Kayıtdışı istihdam, SGK’ya sadece çalışanların SGK’ya bildirilmemesi şeklinde ortaya çıkmıyor. Bildirilen çalışanların ücret veya gün sayılarının eksik bildirilmesi şeklinde de ortaya çıkıyor. İşte buna çözüm bulmak için ilk defa 1999’da yürürlüğe giren 4447 sayılı Kanunla I. Sosyal Güvenlik Reformu’nun yapıldığı düzenlemelerle çözüm üretilmeye çalışıldı.
O dönemde SSK’nın bulduğu çözüm, eksik gün nedeninin işverenlerce ispatlanması şeklinde oldu. Bu uygulama daha da geliştirilerek SGK mevzuatında da yer aldı. SGK eksik gün nedeni uygulaması hem yönetmelik değişikliği hem de yeni Torba Kanunu’nda yeniden düzenlendi.
EKSİK GÜN BİLDİRİM FORMU
SGK uygulamasında aylık prim ve hizmet belgesi ile birlikte ay içinde 30 günden az çalışan veya eksik ücret ödenen sigortalılara ilişkin verilmesi gereken eksik gün bildirim formu uygulamasının kapsamı zamanla yapılan değişikliklerle gittikçe daraltıldı.
Mevcut uygulamada; genel bütçeye dahil dairelerin, özel bütçeli idarelerin, döner sermayelerin, fonların, belediyelerin, il özel idarelerinin, belediyeler ve il özel idareleri tarafından kurulan birlik ve işletmelerin, bütçeden yardım alan kuruluşlar ile özel kanunla kurulmuş diğer kamu kurum, kurul, üst kurul ve kuruluşların, kamu iktisadi teşebbüslerinin ve bunların bağlı ortaklıkları ile müessese ve işletmelerinde ve sermayesinin yüzde 50’sinden fazlası kamuya ait olan diğer ortaklıklarının, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının ve üst kuruluşlarının, sendikaların, vakıfların, bankacılık kanunu kapsamındaki kuruluşların işyerleri ve toplu iş sözleşmesi yapılan işyerleri ile10ve üzerinde sigortalının çalıştırıldığı aylara ilişkin özel sektör işyerlerinde eksik gün bildirim nedenlerinin aylık prim ve hizmet belgesinde belirtilmesi yeterli bulunuyor.
Bu işyerleri için ayrıca eksik gün bildirim formu ile eki belgeler aranmıyor.
10’DAN AZ İŞÇİ ÇALIŞTIRANLAR DİKKAT
Yönetmelik değişikliği ile ay içinde 30 günden az çalışan veya eksik ücret ödenen sigortalılara ilişkin SGK tarafından istenen belgeler yeniden düzenlendi. Bu düzenlemede hem yeni belgeler isteniyor hem de mevcut belgelerde işverenin ve sigortalının imzalarının bulunması şartları aranıyor. En son düzenlemeye göre Kurumca istenen belgeler şöyle:
a)Kurumca elektronik ortamda alınabilenler hariç Kurumca yetkilendirilmiş sağlık hizmeti sunucularından veya işyeri hekimlerinden alınmış istirahatli olduğunu gösteren rapor
b) Sigortalı ve işverenin imzasını taşıyan ücretsiz veya aylıksız izinli olduğunu kanıtlayan izin belgesi,
c) Sigortalıya tebliğ edilen disiplin cezası uygulamasına ilişkin belge
ç) Gözaltına alınma ile tutukluluk hâline ilişkin belgeler
d) Kısmi süreli çalışmalara ait yazılı iş sözleşmesi
e) Sigortalının imzasını taşıyan puantaj kayıtları
f) Grev, lokavt, genel hayatı etkileyen olaylar, doğal afetler nedeniyle işyerinde faaliyetin durdurulduğunu veya işe ara verildiğini gösteren ilgili resmî makamlardan alınan yazı örneği
g) İşe devamsızlığa ilişkin belgeler
ğ) İş sözleşmesinin fesih edildiği tarihte çalışılmadığına dair belge
h) Kısa çalışma ödeneği alındığına dair ilgili resmî makamlardan alınan belge
ı) 5434 s. Kanunun ek 76 ve geçici 192’nci maddesine tabi olunduğunu gösterir belge
i) Yarım çalışma ödeneği alındığına dair ilgili resmî makamlardan alınan belge
j) İSG-KATİP üzerinden alınan sözleşmeler
k) Sonradan düzenlenebilir niteliğinde olmayan benzer nitelikteki belgeler.
Bunlardan, (a), (c), (ç), (f), (h), (ı), (i), (j) ve (k) maddelerinde sayılan belgeler Kuruma verilmez. Ancak söz konusu belgelerin Kurumca istenilmesi halinde ibraz edilmek üzere işverence saklanması gerekiyor. İlgili belgelerin Kurumca talep edilmesine rağmen ibraz edilmemesi halinde SGK tarafından re’sen işlem yapılarak muhteviyatı primler gecikme zammı ve cezası ile birlikte işverenden alınıyor.
TORBA TASARIDA DA DÜZENLEME VAR
Halen TBMM’de bulunan Torba Kanun tasarısında, eksik gün bildirimine ilişkin değişiklikler öngörülüyor. Torba Kanun ile ay içerisinde otuz günden az çalıştırılan sigortalıların bildiriminde işverenin beyanının kabul edilerek, kurumca bu belgelerin gerekli görülmedikçe istenilmemesi uygulaması getirilerek, Kurumun arşiv yükünün azaltılması, bürokrasi ve kırtasiyeciliğin kaldırılması, eksik güne ilişkin belgeleri ibraz etmeyen veya ibraz etmekle birlikte bu belgeleri geçerli sayılmayanlarla ilgili aylık prim ve hizmet belgesi veya muhtasar ve prim hizmet beyannamesinin kurumca resen düzenlenmeden önce işverenlerden öngörülen sürede istenmesi amaçlanıyor.
Sorularınız için: