Depremden etkilenen personele yapılan yardımlar

Bu köşede 20 Şubat tarihinde yayınlanan yazımızda, depremden zarar gören personele yapılan yardımların ücret ile ilişkilendirmeksizin yapılabilmesine imkan sağlanması önerisinde bulunmuştuk. Kanunun yasalaşması ile bu önerimiz hayat bulmuş oldu ve depremden zarar gören personele yapılan ayni ve nakdi yardımların ücretini ilişkilendirmeksizin yapılabilmesi imkanı sağlandı. O, elbette burada biz dedik, yapıldı anlamında bir şey söylemek istemiyoruz. Yapılan, ‘aklın yolu birdir’ özdeyişinin bir gereği olarak TBMM görüşmeleri sırasında 7440 sayılı kanuna eklenmiş oldu. Biz yine de bu konuda emeği geçenlere teşekkür etmeyi borç biliriz. 25 Mart tarihli Resmi Gazete’de 7440 sayılı kanuna ilişkin 2 no’lu Genel Tebliğ ile personele yapılacak nakdi ve ayni yardımların detayları belirlenmiş oldu. Aşağıda özetleme yaparak bu önemli ve yerinde uygulamayı dikkatlere sunmak istiyoruz. Konuyu, iki ana başlıkta irdeleyebiliriz.

AYNİ VE NAKDİ YARDIMDAN YARARLANABİLECEK OLANLAR 

En temel kriter, hizmet erbabının kendisi, eşi, çocuğu veya anne ve babasının depremden etkilenmiş olmasıdır. Ancak tebliğ ile depremden etkilenme tanımı bir hayli geniş tutulmuş ve objektif esaslara bağlanmıştır. 

Bu esaslar: Hizmet erbabının kendisi, eşi, çocuğu veya anne ve babasının 

* İkametgahının mücbir sebep hali ilan edilen yerlerde bulunması,

* İkametgahı bu yerlerde bulunmayanların, depremler sırasında mücbir sebep hali ilan edilen yerlerde bulunduğunu mutat tevsik edici vasıtalar ile kanıtlanabilmesi. 

Tebliğ ile bu yardımdan yararlanacak personelin ikametgahının bölgede bulunması, depremden etkilendiğinin temel karinesi olarak kabul edilmiş ve verilen bir örnekte işverenin bölgede çalışan tüm personeli için yaptığı nakdi desteğinin istisna kapsamında yapılabileceği değerlendirilmiştir. 

İkametgahı depremden etkilenen yerler dışındaki personele bu tür ödeme yapılabilmesi için personelin kendisinin, eşinin, çocuklarının veya anne babasının deprem tarihinde bölgede bulunduğunun ulaşım belgesi, hastane veya otel kaydı, hasar tespit raporları gibi ispat edici bir dayanağa bağlanması gerekiyor. 

AYNİ VE NAKDİ YARDIMIN KRİTERLERİ

Kanun ile:

* Maddi yardımlarda personel başı 50 bin TL üst sınır bulunuyor.

* Ayni yardımlarda herhangi bir sınırlama bulunmuyor.

* Uygulamanın 31 Temmuz 2023 tarihine kadar yapılması gerekiyor. 

* İşverenler, ister bir defada ister aylar itibari taksitler halinde ödeme yapacak olsunlar, istisnadan yararlanacak toplam tutar 50 bin TL’yi ve son ödeme tarihi de 31 Temmuz 2023’ü geçmeyecek.

* Önemli bir diğer konu ise bu ödemelerin ücrete ilave prim, ikramiye gibi mutadan yapılan ödemeler dışında bir ödeme olması gerektiğinin altı tebliğ ile bir kez daha çizilmiş oldu. 

Depremden etkilenenlerin kullanımına bırakılan konutlar için de emsal kira bedeli uygulanmayacak. 

VERASET VE İNTİKAL VERGİSİ İSTİSNASI

Bu örnekler ve yukarıda belirttiğimiz durumların tamamı depremde kendisi sağ kalan personel için yapılan ödemelerdir. Deprem sırasında ve depremde yaralanması sonucunda daha sonra vefat eden personelin eşi, çocukları veya anne babasına yapılan ayni veya nakdi yardımlar ise ücret kapsamında değerlendirilmeyeceğinden, yasa ile bu yardımların veraset ve intikal vergisinden istisna edildiğini de belirtmek isteriz.

Özetle; bir kez daha belirtecek olursak, 31 Temmuz 2023 tarihine kadar yukarıda çerçevesi çizilen şekilde personele yapılan 50 bin TL’ye kadar nakdi ve herhangi bir sınırlamaya bağlı olmaksızın ayni yardımlar, bordroda ayrıca gösterilmek suretiyle gelir ve damga vergileri ile sigorta primi matrahına dahil edilmeyecek. Elbette SGK prim istisnası uygulamasına Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na ait olsa da yasa ile bu uygulamaya ilişkin usul ve esas belirleme yetkisinin Hazine ve Maliye Bakanlığı’na verildiği de dikkate alındığında aynı esasların SGK primleri bakımından da geçerli olacağını daha net söyleyebiliriz. 

03 Nisan 2023 Pazartesi