Bağ-Kur prim eşitleme düzenlemesi ile emeklilik

Bağ-Kur’lular, 9 bin gün prim şartının 7 bin 200 gün prim şartına düşürülmesine yönelik yasal düzenleme gerçekleştikten sonra emekli olabilecek. Ancak bu uygulamadan sadece küçük esnaf ve sanatkar faydalanacak. Şirket ortakları ve diğer işyeri sahipleri, bu uygulamanın dışında tutuluyor. 

İsteğe bağlı sigortaya prim ödeyenler, esnaf-sanatkar, işveren, şirket ortağı ve diğer işyeri sahipleri 4/1-b (eski adıyla Bağ-Kur) kapsamında sigortalı sayılıyor. Bu kapsamda sigortalı sayılanların emeklilik şartları, genel olarak sigortalılıklarının başladığı tarihe göre üç dönem esas alınarak belirleniyor.

8 Eylül 1999 tarihi ve öncesinde sigortalı olanlar EYT’li sayılıyor ve yaş şartı olmadan emekli olma imkanına sahip bulunuyor. 

Ancak emeklilik için gereken primleri SSK’lılara göre çok yüksek olduğu için özellikle küçük esnaf ve sanatkarlar, bu kez prime takıldı. 

9 BİN GÜN PRİM SORUNU 

Hükümetin, hemen hemen her 2-3 yılda bir cazip koşullarla prim borçlarının yapılandırılmasına yönelik düzenlemeler yapmasına rağmen erkek küçük esnaf, yine de Bağ-Kur primlerini ödemekte zorlanıyor. Hal böyle iken emeklilik için gereken 9 bin gün primin düşürülmesini talep ediyor. 

Esnaf ve sanatkar odalarının bu durumu gündeme taşımasıyla birlikte Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 9 bin gün prim şartının 7 bin 200 gün prim şartına düşürülmesine yönelik vaatte bulunmuştu. Bu durumda 5 yıl daha az prim ödenmesi söz konusu olacak.

Gerekli yasal düzenleme gerçekleştikten sonra çok sayıda EYT’li Bağ-Kur’lu hemen emeklilik imkanına kavuşacak.

Kamuoyunda, bu konuda tüm Bağ-Kur’luların faydalanacağına yönelik oluşan beklentinin yanlış olduğunun altını çizelim. Zira 9 bin gün prim şartının 7 bin 200 gün prim şartına indirilmesi uygulamasından sadece küçük esnaf ve sanatkar faydalanacak.

Şirket ortakları ve diğer işyeri sahiplerinin bu uygulamadan faydalanmasının mümkün olmadığını belirtelim.

Kadın Bağ-Kur’luların ise EYT emeklilik için gereken koşulu zaten 7 bin 200 gün prim olduğundan ayrıca bir indirim söz konusu olmayacak.

EMEKLİLİK DÖNEMLERİ

8 Eylül 1999 tarihi ve öncesinde sigortalı olan Bağ-Kur’lular EYT’li olduklarından yaş şartı olmadan emekli olma imkanına sahip. EYT’lilerden sonra 9 Eylül 1999-30 Nisan 2008 döneminde Bağ-Kur’lu olanlar ikinci dönemde bulunuyor. Bu dönemde ilk defa sigortalı sayılanlar;

* Kadın ise 58, erkek ise 60 yaşını doldurmuş ve 25 tam yıl sigorta primi ödemiş olmaları halinde normal emeklilik aylığından,

* Kadın ise 60, erkek ise 62 yaşını doldurması ve en az 15 tam yıl malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödemesi şartıyla kısmi yaşlılık aylığından faydalanabiliyor. Bu düzenleme ile birlikte kadın Bağ-Kur’luların 20 yıl olan prim ödeme gün sayısı tam 5 yıl daha artırılarak 25 yıla (9 bin gün prime) kadar yükseltildi.

Bağ-Kur’lulara emeklilik aylığı bağlanabilmesi için SSK’lılardan farklı olarak ayrıca emeklilik başvuru sırasında prim ve prime ilişkin borçlarının bulunmaması gerekiyor.

İKİNCİ SOSYAL GÜVENLİK REFORMU DÖNEMİ

1 Mayıs 2008 ve sonrasında 4/1-b kapsamında sigortalı sayılanların emeklilik aylığına hak kazanmalarında SGK (5510 sayılı) Kanunu ile belirlenen şartlar geçerli oluyor.

Buna göre; 2036 yılına kadar kadın için 58, erkek için 60 yaşını doldurma ve 9 bin gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödemiş olma şartı aranıyor.

2036 yılında sonra 9 bin gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödeme gün sayısı koşulunun yerine getirilmesi halinde ise gün koşulunun yerine getirildiği tarih aralığındaki yaş hadleri esas alınarak emeklilik (yaşlılık) aylığına hak kazanılabilecek. Bu düzenleme ile 2048 yılından itibaren emeklilik aylığına hak kazanmak için kadın ve erkek ayrımı olmadan 65 yaş şartı aranacak. 

04 Aralık 2023 Pazartesi