nurullah.gur@marmara.edu.tr

Otonom robotlar, yapay zeka, 3D yazıcılar, nesnelerin interneti ve kuantum bilgisayarlar gibi öncü teknolojiler, dünyayı saran ve sarsan bir dönüşümü tetikliyor. Akıllı otomasyon teknolojileri olarak adlandırılan bu teknolojiler, istisnasız her sektörü ve ekonomik aktörü etkileme potansiyeline sahip. Akıllı otomasyonun ekonomileri daha verimli hale getirerek ekonomik büyümeyi artıracağı öngörülüyor. Örneğin, McKinsey, otomasyonun küresel çapta verimlilik artış hızını 1.4 puan yukarı çekeceğini hesaplıyor.

Akıllı otomasyonun istihdama etkisinde ise karamsar beklentiler ağır basıyor. OECD ülkeleri için yapılan bir çalışma, endüstriyel robot stok sayısındaki yüzde 10’luk bir artışın işsizlik oranında 0.42 puanlık bir artışa neden olduğunu gösteriyor. Dünya Ekonomik Forumu, yapay zeka teknolojisinin dünya genelinde 69 milyon yeni iş fırsatı doğururken 83 milyon işi ise ortadan kaldırabileceği uyarısında bulunuyor. 

REKABET AVANTAJI

Akıllı otomasyon teknolojilerinin küresel rekabet düzleminde de çeşitli etkileri olacaktır. Rekabet güçlerini koruyabilmek için gelişmiş ülkeler, son 40-45 yıllık dönemde kademeli olarak gelişen ülkelere doğru kayan sanayi üretimini yeniden kendi coğrafyalarına geri çekmeye çalışıyor. Akıllı otomasyon teknolojileri bu doğrultuda kullanılabilir araçlardır. Zira, bu teknolojiler emeğin üretim sürecindeki rolünü azaltmanın yanında üretimi daha esnek hale getirerek ve kayıp oranlarını düşürerek gelişen ülkelerin ellerindeki en büyük rekabet avantajının erimesine neden olabilir. Bu eğilim, gelişen ülkelerin küresel tedarik zincirlerine eklemlenerek doğrudan yabancı yatırım ve teknoloji transferi çekme yoluyla büyüme stratejilerini engelleme riski barındırıyor. 

İTOSAM’IN RAPORU

Tekno-ekonomik paradigma değişimleri, gelişen ülkeler için farklı fırsat pencerelerini de açabilir. Yapay zeka ve robotik gibi teknolojiler, yeni pazarların ortaya çıkmasına ön ayak olacağı gibi mevcut pazarlarda yaşanan büyük değişimler neticesinde yerleşik firmalar ile takipteki yeni nesil şirketler arasındaki farkın kapanmasını beraberinde getirebilir.

Akıllı otomasyon çağındaki teknolojik ve ekonomik etkileri, riskleri ve potansiyelleri daha iyi anlamak amacıyla İstanbul Ticaret Odası Stratejik Araştırmalar Merkezi (İTOSAM) yeni bir rapor yayınladı. ‘Akıllı Otomasyon Çağında Ulusların Rekabeti’ başlıklı bu rapor, bir yandan teknolojik dönüşümün şirketlerimiz ve sektörlerimiz üzerindeki potansiyel etkilerini ve küresel rekabetin değişen dinamiklerini ele alırken, edinilen bulgular ışığında stratejik planlama süreçlerimizi güçlendirme ve rekabet avantajlarımızı artırma fırsatlarını da değerlendirmeyi hedefliyor. Raporun yazarlarından biri olarak bu çalışmanın reel sektörümüze ve politika yapıcılarımıza faydalı olmasını diliyorum. İlgililerine iyi okumalar. 

06 Mayıs 2024 Pazartesi