Avrupa Birliği, küresel kriz sonrası ortaya çıkan koşullar ve Büyük Britanya’nın AB’den ayrılma kararı sonrası kendi geleceği için arayışa girerek, Birliği bir arada tutacak ve güçlendirecek çalışmalara başladı. Bu çerçevede AB Komisyonu, 25 Mart’ta Roma’da yapılacak hükümetler arası zirvede tartışılmak üzere AB gelecek senaryolarını içeren bir ‘White Paper’ hazırladı.

White Paper, 2025 Avrupa Birliği için beş ayrı senaryo geliştirdi. Senaryolar, Birliğin mevcut 27 üyeliğinin korunmasını içerdiği gibi, AB veya Euro Bölgesi’nde yeni bir ayrılma öngörmüyor. White Paper’da yer alan beş senaryo içinde Birliğin genişlemesine yer verilmiyor. Birliğin korunması genişlemesinden daha önemli hale geldi. Roma Zirvesi’nde bu senaryolar açıklanacak ve kesin karar Aralık 2017 zirvesinde alınacak.

Senaryo 1: YOLA BUGÜNKÜ GİBİ AYNEN DEVAM

Birinci senaryoda mevcut yapının aynen devam edeceği öngörülüyor. AB mevcut pozitif reform gündemini sürdürecek, her alanda uyumlaşma kademeli olarak devam edecek. Bu senaryo için izlenecek iki temel belge var ve bunlar ‘New Start for Europe 2014’ ile ‘Bratislava Declaration 2016’dır. AB-27 yeni nesil ticaret ve yatırım anlaşmalarına ağırlık verecek. Euro alanının çalışmasının uyumlaştırılması ve işlevlerinin iyileştirilmesi kademeli olarak sağlanacak. AB bütçesi bugünkü yapısını koruyacak ama bazı iyileştirmeler yapılacak.

Senaryo 2: AB DAHA ÇOK ‘TEK PAZAR’ ETRAFINDA TOPLAŞACAK

İkinci senaryoda mevcut yapı aynen devam ediyor. Ancak Avrupa Birliği kademeli olarak mal ve sermayenin serbest dolaşımına olanak sağlayan tek pazar merkezi etrafında toplaşacak. Diğer konularda 27 ülkenin de uyacağı ortak politika ve uygulamalar aranmayacak. Mallar ve sermaye için tek pazar güçlendirilecek ve etkinleştirilecek. Kişilerin ve hizmetlerin serbest dolaşımında farklı uygulamalar olabilecek. Tek pazarı yürütmek için gerekli temel işlevlerin finansmanına ağırlık verilecek.

Senaryo 3: ÇOK VİTESLİ AVRUPA BİRLİĞİ’NE GEÇİŞ

Üçüncü senaryo, radikal bir değişiklik içeriyor ve çokça tartışılan çok vitesli Avrupa Birliği’ni öngörüyor. Bu senaryoda, isteyen ülkeler belirledikleri alanlarda daha yakın işbirliği ve uygulama içinde olabilecek, Avrupa Birliği de buna izin verecek. İstihdam piyasası ve vergi alanlarında işbirliği isteyen ülkeler ayrıca işbirliği yapacak. Dış politikada tek ses olmaya yönelik ilerleme sağlanacak, savunma işbirliği daha yakınlaşacak. Savunma alanında işbirliği yapmak isteyen ülkeler birlikte hareket edecek. AB bütçesi bugünkü yapısını koruyacak ama bazı iyileştirmeler yapılacak. Bazı ülkeler karar verecekleri konular için ilave bütçeler oluşturabilecek ve yönetecekler.

Senaryo 4: MEVCUT YAPI SÜRECEK ANCAK SEÇİLMİŞ ALANLARA AĞIRLIK VERİLECEK

Dördüncü senaryoda, mevcut yapı aynen devam ediyor. Ancak Avrupa Birliği bu senaryoda daha etkin olmayı hedefliyor. Bu amaçla seçilecek politika alanlarına öncelik verilecek, bu alanlarda uyum sağlanacak ve daha hızlı karar alınacak, diğer alanlarda ise daha az uyumlaşma aranacak.

Euro alanının istikrarını korumak için çeşitli adımlar atılacak. AB-27 istihdam ve sosyal politikalar alanında uyumu ve işbirliğini artıracak.

Senaryo 5: MEVCUT YAPI SÜRECEK HEM DE DAHA GÜÇLENDİRİLECEK

Beşinci senaryoda, mevcut yapının sürdürülmesi, hatta tüm alanlarda işbirliğinin artırılarak politika ve uygulamaların daha da güçlendirilmesi, daha hızlı karar alınması ve daha çok iş yapılması hedefleniyor. Bu nedenle üye ülkelerin Brüksel’e daha çok alanda karar yetkisi devretmesi amaçlanıyor. Mevcut duruma ilave olarak ekonomik, finansal ve maliye alanında daha güçlü birlik sağlanacak.

Son Söz: Avrupa Birliği, 2017’de hem önemli seçimlere sahne olacak hem de geleceğini şekillendirecek kararlar alacak. Seçimler ve alınacak kararlar Türkiye-AB ilişkilerine de yeni bir yön verecek.

21 Mart 2017 Salı