HABER: SOYHAN ALPASLAN Teknopark İstanbul firmalarından Dolka inovatif Makine Teknolojileri Mühendislik Sanayi, sıvı dolum ve kapaklama makinalarında yeni ürünler geliştiriyor ve makina parkları kuruyor. Avrupa ülkelerinin hemen hepsine ihracat yapan firma, kıtanın her yerinde montaj ekiplerine sahip. Dolka, Almanya’ya da ihraç ettiği maske makinaları ile yerli ve yabancı rakiplerine fark atıyor. Makinalar; dakikada 120 maske üretim kapasitesi, uzaktan kumanda imkânı, çalışır durumdayken maskenin kesme, tel, tambur yerlerinin ayarlarını otomatik yapabilmesi ile rakipsiz. İstanbul Ticaret’in sorularını Dolka’nın kurucusu Tasarım Mühendisi Hakan Baştan cevapladı. YENİ SİSTEMLERE İHTİYAÇ VARDI Hakan Baştan, BAU Proje Kulübü’nde güneş enerjili araba imal eden ekibin içinde TÜBİTAK Güneş Arabası yarışlarına katıldı. Öğrenciyken firmalara tasarım yaptı. Endüstriyel robotlar ve otomasyon sistemleri imalatı, medikal imalat proseslerinin Ar-Ge’sini yapan firmalarda çalıştı. Ford Otosan’a lastik besleme hattı tasarladı. Çalıştığı firmaların ürün portföyünü geliştirdi. Makina tasarımı, imalat takibi, satın alma, teklif verme, ürün satışı, makina devreye alma, firma yönetimi, muhasebe ve finans takibi gibi birçok alanda tecrübe sahibi oldu. Sektörün ihtiyaç duyduğu yeni sistemleri kendi firmasında inşa edebilmek için TÜBİTAK 1512 çağrısına başvurdu. 2018 yılında Teknopark İstanbul’da Dolka Makine’yi kurdu. İSTENİLEN TORKTA KAPAK SIKMA Dolka Makine’yi tanıtır mısınız? Medikal, kimya, gıda, kozmetik gibi sektörlerde sıvı dolum vekapaklamamakinaları tasarımı ve üretimi yapıyor, inovatif ürünler geliştiriyoruz. Bu ürünlerden en yenisi servo motor tork kontrollü kapak kapama sistemimiz. Sisteme özel tasarlanan üç kanatlı gripper sayesinde, kapağı tam kavrayarak sıkma işlemi yapıyoruz. Bu hareket bir kartalın pençesi ile sıkmasına benzediğinden sisteme ‘Pençe’ ismini verdik. Pençe’yi modüler olarak müşterilerin mevcut makinalarına da adapte edebiliyoruz. Müşterinin, kapak sıkmak için yeni bir makina almasına gerek kalmıyor. Pençe ile her zaman tam istenilen torkta kapak sıkılabiliyor. 40 MASKE MAKİNASI TESLİMATI Maske makinası üretmeye nasıl başladınız? Covid-19 pandemisinde müşterilerimizden yoğun talepler geliyordu. Mevcut sistemleri inceledik, yüksek kapasiteli, sorunsuz ve özgün makinalar geliştirdik. Yurt içinde 40’tan fazla maske makinası teslimatı gerçekleştirdik. AVRUPA’NIN HER YERİNE KURULUM İMKANI Tasarım ve üretim yerli mi? Tasarım ve üretimlerimizin tümü Dolka mühendisleri ve personeli tarafından gerçekleştiriliyor. Yerli ve yabancı maske makinalarınıngelişmiş versiyonlarını üretiyoruz. Teknolojik özellikleri ve fiyatı açısından da Avrupalı müşterinin beğenisi kazandılar. Avrupa’nın her yerinde kurulum yapabilecek montaj ekibimizin olması da büyük avantajlarımızdan biri. PEK ÇOK ÖZELLİĞİ İLE RAKİPSİZ Rakiplerine göre avantajları nedir? Yerli ve yabancı rakiplerine göre birçok üstünlüğü var. Bunlardan ilki, maske gövdesinin imalatını yapan aksamın 3 ayrı servo motor ile kontrol ediliyor olması. Böylece makina çalışırken maskenin kesme yeri, desen tamburunun konumu ve burun telinin kesim yeri tek tek otomatik ayarlanabiliyor. Bu ayarların hepsi dokunmatik ekrandan kolayca yapılabiliyor. Araştırmalarımıza göre bu özellik dünyada ilk. Kamera kontrolü ile arızayı kendi tespit edip, gerekli değişiklikleri otomatik gerçekleştirecek ve paketleme öncesi hızlı sterilizasyon yapacak yeni sistemimizi devreye almak için gün sayıyoruz. 18 SERVO MOTOR Maske lastikleme istasyonu kolay ayarlanabiliyor. Lastikleme kısmında 18 servo motor kullanıldığı için hareketler çok daha hızlı ve stabil gerçekleşiyor. Lastik bir yere sıkışır ya da lastiksiz ürün çıkarsa makina alarm vererek imalatı durduruyor. Bu sayede hatalı ürün çıkma riski en aza iniyor. UZAKTAN SORUN ÇÖZÜMÜ Bütün makinalarımıza uzaktan bağlantı yapabiliyoruz ve web kamerası ile görüntü alabiliyoruz. İmalattaki olası bir problemde otomasyon ekibimiz, makinaya uzaktan bağlanıp problem tespiti ve çözümü yapabiliyor. Bu makinalarınen önemli aksamlarından biri olan ultrasonik yapıştırma sistemleri ile ilgili bir Teknopark İstanbul firması ile çalışıyoruz. YÜKSEK ÜRETİM KAPASİTESİ Maliyet ve üretim avantajı nedir? Makinamızın üretim kapasitesi dakikada 120 maske. Standart maske makinalarının kapasitesi dakikada 80 adet. Yurt içinde fiyatlarımız bu nedenle standart makinalardan biraz daha yüksek olmasına rağmenAvrupa pazarında rekabetçi bir fiyata sahibiz. TÜM AYARLAR DOKUNMATİK Hakan Baştan, “Maske makinalarının en büyük problemi zor ayar yapıl­­­abiliyor olmaları. Piyasadaki maske makinalarının ayarları dişli kutusunda mekanik müdahalelerle yapılıyor. Biz bu problemi ayar gerektirecek bütün kilit noktalara servo motor yerleştirerek çözdük. Böylece bütün ayarlamalar dokunmatik ekrandan yapılabilir hale geldi. Ayrıca makinamız piyasadaki makinalara göre çok daha stabil çalışarak üretim verimliliğini artırıyor” dedi. EŞSİZ MODÜLER DOLUM SİSTEMİ Baştan, “Geliştirdiğimiz eşsiz modüler dolum sistemi dünyada bir ilk. Bu sistem sayesinde müşteri, başlangıçta düşük, daha sonra yüksek kapasitelerde ürün üretebiliyor. Özel tasarlanmış modüller ile makinayı bir üst sürüme çevirip, üretim kapasitesini artırabiliyor” dedi. 10 GÜNDE TESLİM Dolka Makine, uzman personeli ile kurduğu standart üretim hattı ile sipariş onayını takip eden 10 gün içinde teslim yapıyor. Makinaları test ederken, müşterisinin teknik personeline eğitim veriyor. Yurt dışı müşterilerine de online eğitim hizmeti sunan firma Avrupa’daki montaj ekibiyle makinaların kurulumunu yapabiliyor.

18 Ağustos 2020 Salı

HABER: SOYHAN ALPASLAN Biyoteknoloji özelindeki Ar-Ge çalışmalarını Teknopark İstanbul’daki İLKO Argem Biyoteknoloji Merkezi’nde sürdüren İLKO İlaç Sanayi ve Ticaret A.Ş., Covid-19 Güvenli Üretim Belgesi’ni alan ilk ilaç üreticisi oldu. ‘Cirosundan Ar-Ge’ye En Çok Pay Ayıran İlaç Firması’ ödülü kazanan İLKO, ilklere imza atmaya devam ediyor. Bu ilklerden biri; 24 saat düzeninde hastalığın ritmi ile uyumlu salınım yapan önleyici ve tedavi edici ilaçların üretimini sağlayan ‘Core in Tablet’ teknolojisi. Bir diğeri, kapsül ve tablet dozaj formlarının fizyolojik koşullardan etkilenmeden kontrollü salınımının ayarlandığı MUPS (Multiple Unit Pellet System) teknolojisi. İstanbul Ticaret’in sorularını İLKO İlaç Genel Müdür Yardımcısı Berk Apak cevapladı. İLK BİYOTEKNOLOJİ AR-GE MERKEZİ İLKO İlaç’ı tanıtır mısınız? 50 yılı aşan tecrübemizle kardiyoloji, merkezi sinir sistemi, nadir hastalıklar ve akut ürünler başta olmak üzere tüm majör tedavi alanlarını kapsayan, ileri teknolojili ve katma değerli geniş bir ürün portföyüne sahibiz. İLKO Araştırma ve Geliştirme Merkezi İLKO Argem, 2009 yılında çalışmalarına başladı. 2015 yılında Teknopark İstanbul’da Türkiye’nin ilk biyoteknoloji Ar-Ge merkezi olan İLKO Argem Biyoteknoloji Merkezi’ni kurduk. Kanser tedavisine yönelik biyobenzer ilaçlar, kemoterapiye bağlı yan etkileri ortadan kaldıran yeni nesil hibrit antikor teknolojiler geliştiriyoruz. GECİKTİRİLMİŞ SALINIMLI ­İLAÇ Salınımlı ilaç teknolojisi nedir? Türkiye’deki ilk geciktirilmiş salınım sağlayan ‘Core-in Tablet’ teknolojisine (kronofarmasötik ürün) sahibiz. İlacın etkin maddesi, hastalığın biyolojik ritmi ile eşleşen zamanlarda vücudun ritmi ile uyumlu olarak salınıyor. Yani 24 saat içinde ihtiyaç duyulan zamanda ve miktarda, tek ya da çoklu ilaç kullanımında, etken maddelerin salınımının düzenlendiği ilaçların üretimini sağlayan bir teknoloji. Bu ürünleri Türk tıbbının hizmetine sunmaktan büyük gurur duyuyoruz. MUPS TEKNOLOJİSİ SADECE İLKO’DA MUPS teknolojisi Türkiye’de yalnızca İLKO’da var. Multi mikropartiküler sistemlerle formüle edilerek kapsül veya tablet dozaj formlarının hazırlandığı farmasötik bir teknoloji. Günde bir veya iki dozaj ile gastrointestinal kanal boyunca sabit hızla 24 saat süreyle etkin madde salınımı sağlıyor. Mikropelletler, salınım süresinde fizyolojik koşullardan etkilenmiyor. Etkin madde salınımı fizyolojik aralıktaki pH değişimlerinden ve sindirim sisteminin hareketlerinden bağımsız gerçekleşiyor. Bu yönüyle diğer ilaç sistemlerinden daha üstün özelliklere sahip. YENİ NESİL BİYOTEKNOLOJİK ÜRETİM Yatırımlarınız hangi aşamada? Biyoteknolojik üretimlerde, üstün özellikli yeni ilaçların geliştirilmesi için Ar-Ge faaliyetlerimiz ve yatırımlarımız sürüyor. Ağırlıklı olarak kanser ve kansere bağlı hastalıklara yönelik biyoteknolojik ürünler üzerinde çalışıyoruz. Biyoüstün, nanobiyoüstün, biyobenzer ve yeni nesil biyoteknolojik ürünlerdeki çalışmalarımız devam ediyor. Sabancı Üniversitesi ile onkolojik bir biyobenzer ilaç çalışmamız, Hacettepe Üniversitesi ile nanobiyoteknoloji projemiz var. Norveç, İspanya, İtalya’dan üniversite ve klinik merkezler ve Hacettepe Üniversitesi ile ortak EuroNanoMed projesini yürütüyoruz. Her üç proje de TÜBİTAK tarafından destekleniyor. TEKNİK ELEMAN YETİŞTİRECEK İlaç kimyası ve teknolojisi alanında teknik elemanlar yetiştirilmesi için çalışıyoruz. Konya Karatay Aykent Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi ile anlaşma imzaladık. Öğrenciler tesislerimizde pratik eğitim alacak, teknik incelemelerde bulunacak, staj ve iş imkânına sahip olacak. İLKO profesyonellerinden ilaç endüstrisi ile ilgili teorik dersler alacaklar. Dersler üretim tesislerindeki pratik uygulamalar ile desteklenecek. SEKTÖRE ÖZEL HİZMETLER Berk Apak, sağlık profesyonellerinin ihtiyacı olan bilgilere ulaşabilmeleri için çeşitli internet siteleri oluşturduklarını söyledi. ‘www.ilkomed.com’, ‘www.wellcaremedtr.com’ sitelerini yayına aldıklarını belirten Apak, şu bilgiyi verdi: “Medikal Literatür Servisi’mizi ‘www.medils.com’ ile online ortama taşıdık. Sağlık profesyonellerinin talep ettiği tıbbi makalelere hızlı ve doğru ulaşımını sağlıyoruz. ‘www.kontrendike.com’ sitemiz, Türkiye’de ruhsat almış 8 bin 600’den fazla ilacın kontrendike bilgilerini içeriyor. ‘www.fetalrisk.com’, beşeri ilaçların ve tıbbi bitkisel ürünlerin gebelik risk kategorileri hakkında bilgiler içeriyor. ‘www.hamileliktebulanti.com’ sitesinde ise hamilelikte bulantı ve kusma hakkında merak edilen tüm bilgiler yer alıyor.” İLK ORİJİNAL BİYOÜSTÜN İLAÇ İLKO; kemoterapiye bağlı gelişen nötropeni tedavisinde hücre toksisite etkilerini ortadan kaldıran yeni nesil bir hibrit antikor teknolojisi geliştirdi. Türkiye’nin ilk orijinal biyoteknolojik ilaç projesi GX-G3’ün etkinliği ve güvenirliği Güney Kore, Avrupa ve Türkiye’deki 22 merkezdeki klinik çalışmalarla kanıtlandı. Hastalardaki uygulama dozu belirlendi. Türk bilim insanlarının katkılarıyla geliştirilen ve üretimi Türkiye’de gerçekleşecek olan ilk orijinal biyoüstün orijinal molekülde sıra Faz III çalışmalarında. SALGINDAN ETKİLENMEDİ Covid-19 sürecinde, etkin tedbirleriyle üretime aralıksız devam eden İLKO, Türk Standardları Enstitüsü’nce denetlenip ‘Covid-19 Güvenli Üretim Belgelendirme’ onayını aldı. Apak, “Bu sertifika sektörde bir ilk. Güvenilir, salgından etkilenmeyen, hijyenik koşullarda ilaç üretimini aksatmadan yürütebilme kabiliyetimizi kanıtladık” dedi. AR-GE’YE EN ÇOK PAY İLKO İlaç, 8. Uluslararası İlaç Kimyası Kongresi 2020’de ‘Cirosundan Ar-Ge’ye En Çok Pay Ayıran İlaç Firması’ kategorisinde Türkiye’deki ilaç firmaları arasında birincilik ödülü aldı. Kişisel bilgilerin gizliliği, bütünlüğü ve erişilebilirliğini uluslararası standartlarda belirleyen BS 10012 Veri Koruma Kişisel Bilgi Yönetim Sistemi ve ISO 27001 Bilgi Güvenliği Yönetim Sistemi belgelerinin her ikisini birlikte almaya hak kazanan İLKO, Türkiye’de bu belgelere sahip ikinci kurum, ilaç sektöründe ilk ve tek şirket oldu.

11 Ağustos 2020 Salı

Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) tarafından hazırlanan ‘Türkiye Elektronik Haberleşme Sektörü 2020 Yılı İlk Üç Aylık Pazar Verileri’ raporuna göre, Türkiye’de mobil abone sayısı 81.8 milyona, fiber altyapısı ise 400 bin kilometreye ulaştı. Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Adil Karaismailoğlu, yaptığı açıklamada, mobil yaygınlık oranının yüzde 98.4 olduğunu bildirdi. Bakan Karaismailoğlu, Türkiye’nin 488 dakikalık ortalama aylık mobil kullanım süresiyle 2020 yılının ilk çeyreğinde, önceki dönemde olduğu gibi Avrupa ülkeleri arasında ilk sırada yer aldığına dikkati çekti. 5G İÇİN HAZIRIZ Dünyada 4.5G’den 5G’ye geçen ilk ülkelerden birinin de Türkiye olacağı müjdesini veren Karaismailoğlu, “5G’nin olmazsa olmazı da fiber altyapı. Bu nedenle ülkemizi fiber ağlarla baştan başa örmeye devam ediyoruz” dedi. 4.5G abone sayısının 75 milyon 372 bine çıktığını belirten Bakan Karaismailoğlu, 3G ve 4.5G hizmetiyle birlikte mobil bilgisayardan ve cepten internet hizmeti alan mobil genişbant abone sayısının 62 milyon 852 bini geçtiğini kaydetti. EVE FİBER GÖZDE İnternet abone sayısının bir önceki yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 3.6 arttığını belirten Karaismailoğlu, şu değerlendirmeyi yaptı: “En yüksek artış yüzde 27.4’lük bir oranla ‘Eve Kadar Fiber’ abone sayısında yaşandı. Bunu yüzde 18.7’lik bir artış ile ‘Kablo İnternet’ abone sayısı izledi. Sabit genişbant abonelerinin aylık ortalama data kullanımı geçtiğimiz yılın aynı dönemine göre yüzde 28’lik artış ile 138.6 GByte oldu. Fiber altyapıya verdiğimiz önemin de ne denli yerinde olduğunu görebiliyoruz.”

11 Ağustos 2020 Salı

Teknopark İstanbul firmalarından SRDR Robotik, işletmeler için dijital sosyal mesafe denetimi sağlayanIOT cihazı geliştirdi. Cihaz, sahip olduğu yerli yazılımı ile bir ilk. İthal muadillerine göre çok daha uygun maliyete ve servis ağına sahip kompakt IOT cihazı, yerli teknoloji olmanın avantajlarını taşıyor. SRDR Robotik’in kurucusu Serdar Güvensoy, cihazın çalışanları anlık takip ederek gerçek zamanlı sosyal mesafe kontrolü sağladığını belirterek, şu bilgileri verdi: “Cihaz, uyarı sistemleriyle anında müdahale imkanı veriyor. Riskli durumları analiz ediyor. Geçmişe dönük raporlama ile çalışanların hangi alanlarda kimlerle yakın çalıştığını, ne zaman ve nerede olduğunu gösteriyor. Yani herhangi bir vaka karşısında kişinin son 14 gün içinde kimlerle nasıl temas ettiğini ortaya koyuyor. Tak çalıştır kullanılabiliyor. Tek internet bağlantısıyla sistem verilerine her yerden ulaşılabiliyor. Siemens marka PLC’ler üzerinde tam hakimiyete sahip. Web tarayıcıları ve mobil uygulama ile tam kontrol sağlıyor. Sistem akıllı saatler üzerinden kontrol edilebiliyor. Ergonomik tasarım ve ray bağlantısı sayesinde her panoya direkt bağlanabiliyor. Kullanıcı yetkilendirmeleri ile tüm ekiple bağlantı kurmak, notları göstermek mümkün. Duruş analizleri, saatlik ve günlük raporlar, duruma bağlı istatistikler verebiliyor. Analizler tabloya dönüştürülerek gözlemlenebiliyor. Sistem verileri akıllı cihazlar ve web tarayıcılar üzerinden değiştirilebiliyor.”

10 Ağustos 2020 Pazartesi

AYŞE BAŞAK Koronavirüsün soluduğumuz havadan bulaşıp bulaşmadığı, ne kadar süre havada kalabileceği ve bu şekilde ne kadar etkili olabileceği farklı teoriler üzerinden tartışıladursun, Houston Üniversitesi araştırmacıları, havadaki virüsle mücadele için önemli bir adım attı ve bir hava temizleyicisi tasarladı. Araştırma ekibi, buluşlarının hastalığa karşı mücadelede etkin olacağına inanıyor. NİKEL KÖPÜKTEN FİLTRE Houston Üniversitesi bilim insanları, ofis, derslik, kütüphane gibi kapalı alanlarda ve özellikle asansör, uçak gibi dar, sınırlı mekanlarda koronavirüsü etkisiz hale getirebilecek bir hava temizleyicisi tasarlamak için yola çıktı. Yaptıkları deneyler sonucunda piyasada kolaylıkla bulunabilen bir malzeme olan nikel köpüğün, 200 derece ısıtılarak kullanıldığı bir hava filtresi geliştirdi. Virüsün havada üç saat canlı kalabileceği tezinden yola çıkan araştırmacılar, havayı filtreleyerek virüsü yok edebileceklerini öngördüler. Koronavirüsün 70 derecenin üstündeki sıcaklıklarda öldüğü verisi doğrultusunda ısıtılmış filtre kullanmaya karar veren ekip, filtreyi 200 derece sıcaklığa kadar ısıtarak virüsü aniden öldürmeyi düşünmüş. Çeşitli denemeler sonucunda filtrenin elektrikle ısıtılmasının en uygun çözüm olduğu, böylece farklı yöntemlerle filtreden kaçan ısı miktarının minimuma indirildiği görülmüş. Araştırma ekibinden Zhifeng Ren, filtre malzemesi olarak ısıtılmaya uygun ve piyasada kolaylıkla bulunabilecek olan nikel köpük kullanımını önermiş. Söz konusu maddenin olumlu yönleri olumsuzlara baskın gelince ve iyi netice verince filtre malzemesi olarak seçilmiş. MASAÜSTÜ MODELİ Zhifeng Ren, “Bu hava filtresi, koronavirüsün yayılmasını engellemek için okullarda, ofis binalarında, uçaklarda, havaalanlarında ve yolcu gemilerinde kullanılabilir” diyor. Ren, filtrenin, virüsün yayılmasını kontrol altına almaya yardımcı olarak, toplum sağlığına katkı sağlayacağını düşünüyor. Houston Üniversitesi ekibi ile birlikte çalışan Medistar şirketi yöneticileri, filtrenin bir masaüstü modelinin de üretilebileceğini duyurdu. İNSANDAN 1000 KAT HIZLI ÇALIŞAN ROBOT Liverpool Üniversitesi araştırma ekibi, bilimsel deneyleri olağanüstü hızla gerçekleştirebilecek bir ‘robot bilim insanı’ geliştirdi. Üniversiteden yapılan açıklamaya göre robot, süreçleri insanlara göre 1000 kat daha hızlı gerçekleştirmeyi mümkün kılacak. Yapay zeka destekli bir algoritma ile çalışan robotun özellikleri, prestijli bilim dergisi Nature’da yayınlanan bir makale ile dünyaya duyuruldu. Mobil robot, laboratuvarda tıpkı bir insan gibi çalışabiliyor, özgürce hareket edebiliyor, insanın kullanabildiği tüm araç ve malzemelerden istifade edebiliyor. Bulunduğu ortamı lazer tarama sistemi ve dokunmatik geri bildirim sensörleri kullanarak algılayıp, tanımlıyor. Bu şekilde karanlıkta da sorunsuz bir biçimde faaliyet gösteriyor. Robotun, insana en büyük üstünlüğü, günde kesintisiz 21 saati aşkın süre çalışabilmesi ve sadece şarj olmak için mola vermesi. Bu da, insani çalışma koşullarında tamamlanması haftalar sürecek bir deneyin robot bilim insanı tarafından birkaç günde kotarılabileceği manasına geliyor.Liverpool Üniversitesi’nden Andrew Cooper, icadın, araştırma süreçlerinde büyük esneklik sağlayabileceğini öngörüyor. Cooper, robotun, laboratuvardaki herhangi bir makina olmadığını, süper güçlü bir ekip üyesi olarak görülebileceğini ve bu sayede bilim insanlarının angarya ve tekrarlayan işler yapmak yerine yaratıcı buluşlar için gerekli zamanı bulabileceğini belirtiyor. Robot, ilk deneyde insanların gerçekleştirmek için aylara ihtiyaç duyacağı reaksiyon koşullarını iki-üç günlük bir sürede sağlamış. Liverpool Üniversitesi araştırmacılarına göre, icatları insanlardan 1000 kat daha hızlı çalışma potansiyeline sahip. Ancak öngörülen kapasite için hâlâ geliştirilmesi ve deney süreçlerinde minimum hata yapar noktaya ulaşması gerekiyor. PROTOTİP HAZIR Filtrenin prototipi lokal bir atölyede üretilmiş. Voltaj/akım ve sıcaklık dengeleri Zhifeng Ren’in laboratuvarında test edildikten sonra virüsü öldürme kapasitesinin ölçümü için Galveston Ulusal Laboratuvarı’na gönderilmiş. Laboratuvardaki deneme ve testlerde Covid-19’a sebep olan koronavirüsün yüzde 99.8’inin hava temizleyicisinden tek geçişte öldüğü görülmüş.

28 Temmuz 2020 Salı