Avrupa Yeşil Mutabakatı’na göre AB ülkelerinin 2050 yılına kadar iklim nötr olma hedefi bulunuyor. Sera gazı emisyonlarının yüzde 75’inden fazlasından sorumlu olan enerji sistemlerinin karbonsuzlaşması bu politikanın bel kemiğini oluştururken, dekarbonizasyon AB ile ticaret yapan ülkeleri de yakından ilgilendiriyor. Cevherden üretime göre yüzde 95 enerji tasarrufu sağlayan ve karbon salımını minimize eden hurdadan alüminyum ve bakır üretimi için ülkeler ithalat politikalarını yeniden şekillendiriyor. Çin ve ABD, hurda pazarında lider olmak için yarışırken, konunun uzmanları Türkiye’nin geride kaldığı bu yarışta pozisyonunu yeniden şekillendirmesi gerektiğini düşünüyor.
YÜZDE 273 ARTTI
Dünya genelinde toplanan hurda miktarının yıllık yüzde 6.1 artışla 2034’te 43.9 milyon tona ulaşması bekleniyor. Hurda toplama kapasitesini en çok Çin’den gelen talebin artırdığı tahmin edilirken, ABD de önemli bir hurda merkezi haline geliyor. Avrupalı alüminyum üreticileri de bir süre önce ABD’ye yapılan hurda ihracatının yüzde 273 arttığını açıklayarak, Avrupa’dan ABD’ye hurda ihracatında vergi getirilmesini istedi.
TARİFE DIŞI
Birçok ülke hurda alüminyumu kendi sınırları içinde toplamak ve bu konuda ithalatı artırmak için düzenlemeler yaparken, ABD ulusal güvenliğini korumak amacıyla tarifeleri yükseltmiş, ancak korunan ürünler arasına alüminyum hurdayı dahil etmemişti. Tarife kapsamında diğer alüminyum ürünlerinin vergisi ise yüzde 25’ten yüzde 50’ye çıkarılmıştı.
24 MİLYON TON İTHALAT
Trade Map verilerine göre, 2024 yılında küresel bazda 24.4 milyon ton alüminyum hurdası toplandı. Hurda ithalatında Çin’in en büyük pazar olduğu bilinirken 10 yılda küresel hurda pazarının 3’te 1’inin Çin merkezli olacağı öngörülüyor. Türkiye’de ise TÜİK verilerine göre 2025’in ilk yedi ayında hurda ithalatı yüzde 6.1 azaldı. İstanbul Demir ve Demir Dışı Metaller İhracatçıları Birliği’nden alınan bilgilere göre, 2024 yılı itibariyle hurda ürün grubu, demir ve demir dışı metaller sektör ihracatından 115 milyon dolarla yüzde 1; demir ve demir dışı metaller sektör ithalatından ise 700 milyon dolarla yüzde 5 pay alıyor.
İTHALAT KOLAYLAŞTIRILMALI
Ali Bakaner-İstanbul Demir ve Demir Dışı Metaller İhracatçıları Birliği (İDDMİB) Yönetim Kurulu Üyesi ve Alüminyum Komite Başkanı: Yeşil Mutabakat neticesinde dünyada alüminyum ve bakır hurdalarına talep gittikçe artıyor ve karbon salınımı daha az olduğu için fiyatları da beraberinde yükseliyor. Dolayısıyla gelişmiş batı ülkeleri dahi hurda ihracatını zorlaştırıp, ülkesinde dönüştürüyor. Ülkemizde de hurda ithalatında gümrük süreçlerinde iyileştirmelerin girdi tedarik sürecini hızlandıracağını düşünüyoruz. Alüminyum ve bakırda yüzde 90 civarında ithalata bağlıyız. Ülkemizde de ergiterek ve dönüştürerek katma değer katıp, ihraç edeceğimiz yeterince alüminyum ve bakır hurda yok. Onun için alüminyum ve bakır ithalatı kolaylaştırılmalı. Yılda yaklaşık 2.5 milyon ton alüminyum hammaddesine, 550 bin ton da bakır hammaddesine ihtiyacımız var. Ülkemizde ise bu ihtiyacın ancak yüzde 10’u kadar hammadde üretiliyor.
