İSA KARAKAŞ

İş hayatında ortaya çıkan ihtiyaçların karşılanması amacıyla işveren ve çalışanlara yönelik 37 maddelik yeni bir torba kanun hazırlandı. Meclis komisyonlarında görüşülen torba kanun; Ar-Ge ve tasarım merkezlerine destek, mesleki ve teknik eğitimi teşvik ile emeklilere yönelik kolaylıkları kapsıyor.

Çalışma hayatı ve diğer konularda uygulamada ortaya çıkan ihtiyaçların karşılanması amacıyla hazırlanan ‘Bazı Kanunlarda Değişiklikler Yapılmasına Dair Kanun’ adı altında yeni bir torba kanun, TBMM’ye intikal ettirildi. Halen TBMM komisyonlarında görüşülmekte olan torba kanun, 37 maddeden oluşuyor ve ihtiyaçlara göre yeni düzenlemelere ilişkin maddelerin ilave edilmesi bekleniyor. Bu yazımızı bahse konu torba kanunla işveren ve çalışanlara yönelik öngörülen konulara ayırdık.

AR-GE VE TASARIM MERKEZLERİ

Yürürlükte bulunan düzenlemelere göre 31 Aralık 2028 tarihine kadar teknoloji geliştirme bölgesinde çalışan Ar-Ge, tasarım ve destek personelinin bu görevleri ile ilgili ücretleri üzerinden asgari geçim indirimi uygulandıktan sonra hesaplanan gelir vergisi; verilecek muhtasar beyanname üzerinden tahakkuk eden vergiden indirilmek suretiyle terkin ediliyor. Bu kapsamdaki ücretlere ilişkin düzenlenen kağıtlar, damga vergisinden istisnadır. Gelir vergisi stopajı ve sigorta primi işveren hissesine ilişkin teşviklerden yarar-lanacak destek personeli sayısı, Ar-Ge ve tasarım personeli sayısının yüzde 10’unu aşamıyor. Toplam personel sayısı 15’e kadar olan bölge firmaları için bu oran yüzde 20 olarak uygulanıyor.

GELİR VERGİSİ İSTİSNASI

Yönetici şirket, ücreti gelir vergisi istisnasından yararlanan kişilerin bölgede fiilen çalışıp çalışmadığını denetliyor. Bölgede yer alan işletmelerde çalışan Ar-Ge ve tasarım personelinin bu bölgelerde yürüttüğü projelerle doğrudan ilgili olmak şartıyla proje kapsamındaki faaliyetlerin bir kısmının bölge dışında yürütülmesinin zorunlu olduğu durumlarda bu faaliyetlere ilişkin ücretlerinin yüzde 100’ünü aşmamak şartıyla Cumhurbaşkanınca ayrı ayrı veya birlikte belirlenecek kısmı ile bölgede yer alan işletmelerde çalışan Ar-Ge ve tasarım personelinin yüksek lisans yapanlar için 1.5 yılı, doktora yapanlar için 2 yılı geçmemek üzere bölge dışında geçirdiği sürelere ilişkin ücretlerin yüzde 100’ünü aşmamak şartıyla Cumhurbaşkanınca ayrı ayrı veya birlikte belirlenecek kısmı, gelir vergisi stopajı teşviki kapsamında değerlendiriliyor. Buna ilave olarak bölgede yer alan işletmelerde gelir vergisi stopajı teşvikine konu edilen toplam çalışma sürelerinin yüzde 20’sini aşmamak kaydıyla bu fıkrada belirtilen durumlar haricinde ilgili personelin bölge dışında geçirdikleri süreler de gelir vergisi stopajı teşviki kapsamında değerlendiriliyor.

Yüzde 20 olarak belirlenen bu oran, Cumhurbaşkanı tarafından yüzde 50’ye kadar artırılabiliyor.

Torba kanunla öngörülen düzenlemede yüzde 20 olarak belirlenen bu oranı Cumhurbaşkanı, belirleyeceği bölgesel ve/veya sektörel alanlarda yüzde 75’e kadar artırabilecek.

KATMA DEĞERLİ YATIRIMLAR

Diğer yandan, esnek çalışma saatlerine ve şartlarına uyumlu olarak Ar-Ge ve tasarım merkezlerinde çalışan personelin faaliyetlerinin bir kısmını merkez dışında yürütmesi ve kanunla sağlanan destek ve muafiyetlerden aynı şekilde faydalanması amacıyla yeni düzenlemeye gidiliyor. Ayrıca proje bazlı yatırım olarak adlandırılan teknolojik içeriği ve katma değeri yüksek yatırımlar için sağlanan yatırım yeri tahsisi desteği, uygulamada yaşanan tereddütleri gidermek amacıyla yeniden düzenleniyor.

MESLEKİ EĞİTİME TEŞVİK

İş yaşamının doğrudan içinde olan mesleki eğitim merkezlerine devam eden öğrenciler ile bu merkezleri tercih edecek öğrencilerin teşvik edilmesi amacıyla yeni düzenlemeler yapılacak. Buna göre, kalfalık yeterliliklerine sahip 12. sınıf öğrencilerinin, 9, 10 ve 11. sınıf öğrencilerine göre işletmeye daha fazla katkı sağladıkları dikkate alınarak, farklı ücret uygulanması amaçlanıyor.

USTA ÖĞRETİCİ BELGESİNE ERİŞİM KOLAYLAŞTIRILACAK

2018-2019 yıl aralığında ustalık belgesi alanların usta öğreticilik kurslarına katılım oranı yüzde 28 seviyesinde. Çırak kaydı için kanunen gerekli olan usta öğreticilik belgesi iş pedagojisi kurslarına katılım oranının düşük olması, çırak kayıtlarını olumsuz yönde etkiliyor. Yapılacak düzenlemelerle ustalık yeterliliğini kazanmış olanların usta öğretici belgesine erişim imkânlarının artırılması kapsamında mesleklerinde en az 10 yıl usta olarak çalışanların iş pedagojisi kursu sınavına doğrudan katılabilmelerinin önü açılıyor.

MESLEKİ VE TEKNİK ÖĞRETİME DEVLET KATKISI

Mesleki ve teknik öğretimin daha fazla tercih edilebilmesi, öğrencilerin uygulama eğitimlerini gerçek işletme ortamında yapmasını sağlamak amacıyla kanunun öngördüğü işletmelerde mesleki eğitim, staj ve tamamlayıcı eğitim için işverenlerin katılımcı olmasına yönelik düzenleme yapılıyor. Düzenlemeyle devlet katkısının Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı bütçesinden İşsizlik Sigortası Fonu’na aktarılması öngörülüyor. Ayrıca bu kapsamda yapılacak ödemelerin Cumhurbaşkanı tarafından 7 eğitim ve öğretim yılına kadar uzatılabileceğine ilişkin değişiklik yapılıyor.

EMEKLİLERE YÖNELİK KOLAYLIKLAR

Mevcut yasal düzenlemeler gereğince bazı istisnalar haricinde, herhangi bir sosyal güvenlik kurumundan emeklilik veya yaşlılık aylığı alanlardan münhasıran bütçeden yardım alan kuruluşlarda görev alanların bu aylıkları kesiliyor. Yapılacak düzenlemeyle emekli aylığı alırken Maarif Vakfı, Yunus Emre Vakfı, Türk Kızılay Demeği ve Yeşilay Cemiyeti’nde görev alanların aylıklarının kesilmemesi, bu kuruluşların sigorta prim teşvik, destek ve indirimlerinden yararlandırılması ve torba kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce SGK tarafından çıkarılan borçların terkini amaçlanıyor.

03 Aralık 2021 Cuma