DR. VEYSİ SEVİĞ

Vergi Usul Kanunu’nun 127. maddesinde ifade edildiği üzere, yoklamadan maksat, mükellefleri ve mükellefiyetle ilgili maddi olayları, kayıtları ve mevzuları araştırmak ve tespit etmektir. Yoklamaya yetkili görevliler ayrıca vergi kanunlarının uygulanması ile ilgili olarak;

* Maliye ve Gümrük Bakanlığınca belirlenmiş usuller dahilinde özel yetki verilmiş olmak kaydıyla günlük hasılatı tespit etmek,

* 3100 sayılı Ödeme Kaydedici Cihaz Kullanımı İle İlgili Kanun kapsamına girip ödeme kaydedici cihaz kullanmak mecburiyetinde olanların bu mecburiyete uyup uymadıklarını, bu cihazların belli edilmiş esaslara göre kullanılıp kullanılmadıklarını ve günlük hasılatı tespit etmek,

* Günü gününe kayıt yapılması zorunlu defterlerin iş yerlerinde bulundurulup bulundurulmadığını, tasdikli olup olmadığını usulüne göre kayıt yapılıp yapılmadığını, vergi kanunları uyarınca düzenlenmesi icap eden belgelerin usulüne göre düzenlenip düzenlenmediği ile kullanılıp kullanılmadığını, faturasız mal bulunup bulunmadığını, levha asma veya kullanma mecburiyetine uyulup uyulmadığını tespit etmek, kanuni defter ve belgeler dışında kalan ve vergi kaybının bulunduğuna emare (belirti) teşkil eden defter, belge ve delillerin tespit edilmesi halinde bunları almak,

* Nakil vasıtalarını, Maliye ve Gümrük Bakanlığı’nın belirleyeceği özel işaretle durdurmak ve taşıtta bulundurulması icap eden taşıt pulu, yolcu listesi, fatura veya sevk irsaliyesi, yolcu bileti ile taşıma irsaliyelerinin muhtevası (içeriği) ile taşınan malın sahibi belli değilse tespitine kadar malı beklemek ve muhafaza altına almak, beklemeye ve muhafazaya alınan malların bozulmaya ve çürümeye maruz (müsait) mallar olması halinde derhal, diğer mallar ise üç ay sonra Maliye ve Gümrük Bakanlığı’nın belli edeceği esaslar dahilinde tasfiye olunur, yetkisine haizdirler.

Yukarıda sayılan yetkilerin hangilerinin ne şekilde ve hangi hallerde kullanılacağını belirlemeye, yoklamaya yetkili olanların bu husustaki görev ve yetkilerini sınırlamaya Maliye ve Gümrük Bakanlığı yetkilidir.

Yoklama ve denetiminde görevli memurların görevlerini ifa sırasında güvenliklerinin sağlanmasına ilişkin esaslarCumhurbaşkanınca belirlenir.

Uygulamada yoklama; vergi dairesi müdürleri, yoklama memurları, yetkili makamlar tarafından yoklama işi ile görevlendirilenler, vergi incelemesine yetkili olanlar tarafından yapılır.

Yoklama yapanların elinde yoklama yetkilerini gösteren fotoğraflı resmi bir vesika bulunur.

Yoklama yapanlar bu vesikayı, kendilerinden sorulmasa bile nezdinde yoklama yapılan kimseye gösterirler.

Toplu yoklamalarda kolbaşının vesikayı ibraz etmesi yeterlidir. Yoklama her zaman yapılabilir. Ancak yoklamanın ne zaman yapılacağı ilgiliye bildirilmez.

Yoklama neticesinde tutanak mahiyetinde olan ‘yoklama fişine’ geçirilir.

Bu fişler yoklama yerinde iki nüsha tanzim olunarak tarihlenir, bulunursa nezdinde yoklama yapılan veya yetkili adamına imza ettirilir, bunlar bulunmaz veya imzadan çekinirlerse, keyfiyet fişe yazılır ve yoklama fişi polis, jandarma, muhtar veya ihtiyar meclisi üyelerine imzalatılır.

Yoklama fişlerinin birinci nüshası yoklama yapılan şahıs veya yetkili adamına bırakılır. Bunlar bulunmazsa bilinen adresine yedi gün içinde posta ile gönderilir.

Vergi karnesi alanlar hakkında yapılan yoklamalar ayrıca bu karneye işaret olunur.

Yoklama fişlerinin ikinci nüshaları vergi dairesine tevdi olunur.

06 Kasım 2020 Cuma