Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından yayımlanan “Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 sayılı Karara” ilişkin tebliğ ile “Döviz Cinsinden ve Dövize Endeksli Sözleşmeler” belirlenmiş bulunmaktadır (06.10.2018 gün ve 30557 sayılı Resmi Gazete).

GAYRİMENKUL SÖZLEŞMELERİ

Söz konusu tebliğ uyarınca;

• Türkiye’de yerleşik kişiler, kendi aralarında akdedecekleri konusu serbest bölgeler dahil yurt içinde yer alan gayrimenkuller olan konut ve çatılı iş yeri dahil gayrimenkul satış sözleşmelerinde sözleşme bedelini ve bu sözleşmelerden kaynaklanan diğer ödeme yükümlülüklerini döviz cinsinden veya dövize endeksli olarak kararlaştıramazlar.
• Türkiye’de yerleşik kişiler, kendi aralarında akdedecekleri, konusu serbest bölgeler dahil yurtiçinde yer alan gayrimenkuller olan konut ve çatılı iş yeri dahil gayrimenkul kiralama sözleşmelerinde sözleşme bedelini ve bu sözleşmelerden kaynaklanan diğer ödeme yükümlülüklerini döviz cinsinden veya dövize endeksli olarak kararlaştıramayacaklar.
• Türkiye’de yerleşik kişiler yurt dışında ifa edilecekler dışında kalan, kendi aralarında akdedecekleri, iş sözleşmelerinde sözleşme bedelini veya sözleşmelerden kaynaklanan diğer ödeme yükümlülüklerini döviz cinsinden veya dövize endeksli olarak kararlaştıramazlar.
• n Türkiye’de yerleşik kişiler; kendi aralarında akdedecekleri, aşağıda belirtilenler dışında kalan danışmanlık, aracılık ve taşımacılık dahil hizmet sözleşmelerinde, sözleşme bedelini ve bu sözleşmelerden kaynaklanan diğer ödeme yükümlülüklerini döviz cinsinden veya dövize endeksli olarak kararlaştıramazlar.

HİZMET SÖZLEŞMELERİ

Bu nedenle;

• Türkiye Cumhuriyeti Devleti ile vatandaşlık bağı bulunmayan kişilerin taraf oldukları hizmet sözleşmeleri,
• İhracat, transit ticaret, ihracat sayılan satış ve teslimler ile döviz kazandırıcı hizmet ve faaliyetler kapsamında yapılan hizmet sözleşmeleri
• Türkiye’de yerleşik kişilerin yurt dışında gerçekleştirecekleri faaliyetler ve bu faaliyetler kapsamında yapılan hizmet sözleşmeleri
• Türkiye’de yerleşik kişilerin, kendi aralarında akdedecekleri, Türkiye’de başlayıp yurt dışında sonlanan ve yurt dışında başlayıp Türkiye’de sonlanan elektronik haberleşme ile ilgili hizmet sözleşmeleri, dövize endeksli olarak kararlaştırılamayacak.
• Türkiye’de yerleşik kişilerin kendi aralarında akdedecekleri iş makinaları dahil taşıt satış sözleşmeleri dışında kalan menkul satış sözleşmelerinde sözleşme bedelini ve bu sözleşmelerden kaynaklanan diğer ödeme yükümlülüklerini döviz cinsinden veya dövize endeksli olarak kararlaştırmaları mümkün.
• Ancak; Türkiye’de yerleşik kişiler kendi aralarında akdedecekleri Türk Uluslararası Gemi Sicili Kanunu ile 491 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’da tanımlanan gemilerin inşaası, tamiri ve bakımı dışında kalan eser sözleşmelerinde sözleşme bedelinin ve bu sözleşmelerden kaynaklanan diğer ödeme yükümlülüklerinin döviz cinsinden veya dövize endeksli olarak kararlaştırılması yapılamaz.

LİSANS SÖZLEŞMELERİ

• Türkiye’de yerleşik kişilerin kendi aralarında akdedecekleri iş makinaları dahil taşıt satış sözleşmeleri dışında kalan menkul satış sözleşmelerinde sözleşme bedelini ve bu sözleşmelerden kaynaklanan diğer ödeme yükümlülüklerini döviz cinsinden ve dövize endeksli olarak kararlaştırmaları mümkün.
• Türkiye’de yerleşik kişilerin, kendi aralarında akdedecekleri, bilişim teknolojileri kapsamında yurt dışında üretilen yazılımlara ilişkin satış sözleşmeleri ile donanım ve yazılımlara ilişkin lisans ve hizmet sözleşmelerinde sözleşme bedelini ve sözleşmelerden kaynaklanan diğer ödeme yükümlülüklerini döviz cinsinden veya dövize endeksli olarak kararlaştırmaları mümkün.
• Uluslararası Gemi Sicili Kanunu ile 491 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’da tanımlanan gemilere ilişkin finansal kiralama (leasing) sözleşmelerinde, sözleşme bedelinin ve sözleşmelerden kaynaklanan diğer ödeme yükümlülüklerinin döviz cinsinden ve dövize endeksli olarak kararlaştırılması mümkün.
• Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 sayılı Karar’ın 17 ve 17/A maddeleri kapsamında yapılacak finansal kiralama sözleşmelerine ilişkin bedellerin döviz cinsinden kararlaştırılması mümkün.
• Türkiye Cumhuriyeti Devleti ile vatandaşlık bağı bulunmayan Türkiye’de yerleşik kişilerin taraf olduğu iş sözleşmelerinde, sözleşme bedelinin ve bu sözleşmelerden kaynaklanan diğer ödeme yükümlülüklerinin döviz cinsinden veya dövize endeksli olarak kararlaştırılması mümkün.

FİNANS SÖZLEŞMELERİ

• Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın “Kamu Finansmanı ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkındaki Kanun” kapsamında gerçekleştirdiği işlemlerle ilgili olarak bankaların taraf olduğu sözleşmelerde, sözleşme bedelinin ve bu sözleşmelerden kaynaklanan diğer ödeme yükümlülüklerinin döviz cinsinden veya dövize endeksli olarak kararlaştırılması mümkün.
• Türk Parası Kıymetini Koruma Hakkında 32 sayılı Karar hükümleri saklı kalmak kaydıyla Sermaye Piyasası Kanunu ile bu kanuna dayalı olarak yapılan düzenlemeler çerçevesinde sermaye piyasası araçları ve depo sertifikaları ile yabancı yatırım fonu payları da dahil olmak üzere döviz cinsinden oluşturulması, ihracı, alım satımı ve yapılan işlemlere ilişkin yükümlülüklerin döviz cinsinden kararlaştırılması mümkün.

15 Ekim 2018 Pazartesi