Katma Değer Vergisi Kanunu’nda yer alan fatura ve benzeri vesika tabiri Vergi Usul Kanunu’nda düzenlenmesi öngörülen vesikaları ifade etmektedir.

Söz konusu vesikalar fatura, perakende satış vesikası, gider pusulası, müstahsil makbuzu ve serbest meslek makbuzudur.

Gerçek usulde vergi mükellefi olmayanlardan mal satın alanların veya iş yaptıranların, satın aldıkları mal veya yaptırdıkları işler karşılığında düzenleyecekleri gider pusulası ve müstahsil makbuzunda KDV hesaplanmamakta ve gösterilmemektedir. Bu nedenle bu belgeleri düzenleyenlerden mal veya hizmet satın alanların indirim hakları bulunmamaktadır. Ancak nihai tüketicilere satılan malların iade edilmesi halinde gider makbuzu düzenlenmesi ve bu makbuza dayanılarak indirim yapılması mümkündür.

Diğer yandan “Hakediş Belgesi” Vergi Usul Kanunu’nda düzenlenen bir belge olmadığından, bu belgenin düzenlendiği işlerde Katma Değer Vergisi’nin indirim konusu yapılabilmesi için fatura düzenlenmesi ve bu faturada verginin gösterilmesi gerekmektedir.

Katma Değer Vergisi mükellefleri düzenleyecekleri söz konusu vesikalarda Katma Değer Vergisi’ni hesaplayıp satış bedelinden ayrı olarak göstermek zorundadırlar.

Diğer yandan perakende satışı yapılan mallara ait etiketlerde Katma Değer Vergisi’nin satış fiyatına dahil olup olmadığının belirtilmesi; vergi satış fiyatından hariç ise bunun miktarının ayrıca gösterilmesi; Katma Değer Vergisi’nin fatura ve benzeri vesikalarda ayrıca gösterilmesine gerek görülmeyen işlemlerde bu zorunluluklara uyulamayacağı hususu ayrıca Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 57. maddesinde hükme bağlanmıştır.

Ayrıca Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 34/2 ve 57. maddeleri gereği olarak perakende satış yapanlar ile hizmet ifa eden mükelleflerin Katma Değer Vergisi’nin liste, etiket ve belgelerde gösterilmesi öngörülmüştür.

Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 34. maddesi uyarınca bu verginin indirim konusu yapılabilmesi için fatura ve benzeri vesikalarda ayrıca gösterilmiş bulunması gerekmektedir. Dolayısıyla uygulama kapsamına giren mükelleflerin gider veya maliyet unsuru olarak göz önüne alınabilecek mal ve hizmet satın alan mükellefler, satın alınan mal ve hizmetlere ait Katma Değer Vergisi’ni indirim konusu yapabilmek için düzenlenecek fatura ve benzeri vesikalarda verginin mutlak surette ayrıca gösterilmesini istemekle yükümlüdürler.

Ancak aynı kanunun 23. maddesi uyarınca özel matrah şekilleri tespit edilen işlemler ile tarife ve bilet bedelinin vergi dahil edilerek hesaplandığı hallerde, düzenlenecek vesikalarda verginin ayrıca gösterilmesi zorunluluğu aranmamaktadır. Buna karşılık mükellefler bu tür mal ve hizmet alımları dolayısıyla yüklendikleri vergileri iç yüzde yoluyla hesaplayıp indirim konusu yapabilmektedirler.

Ayrıca; düzenlenen faturanın alıcı tarafından dava konusu yapılması ve bu nedenle de ilgili takvim yılında indirim konusu yapılamayan Katma Değer Vergisi’nin mükellefçe davanın sonuçlandığı yıl içinde alıcı tarafından kanuni defterlere kaydedilmesi koşuluyla indirim konusu yapılması söz konusu olabilmektedir.

Sorumlu sıfatıyla Katma Değer Vergisi beyanının hiç yapılmadığının veya eksik yapıldığının tespiti üzerine veya mükellefin kanuni süresinden sonra sorumlu sıfatıyla verdiği beyanname üzerine bu vergilerin tarh edilmesi halinde, tarh edilen Katma Değer Vergisi’nin vergi dairesine ödenmesi ve ödemenin gerçekleştiği takvim yılı aşılmaması koşuluyla, ödenen Katma Değer Vergisi’nin indirim konusu yapılması mümkündür.

Katma Değer Vergisi’ne tabi işlemi yapan satıcı tarafından zamanında düzenlenmeyip, alıcı tarafından en geç fatura düzenlenme süresinin son gününü takip eden vergilendirme dönemi içinde noterden ihtarname gönderilmesi üzerine satıcı tarafından düzenlenen faturada gösterilen Katma Değer Vergisi, alıcı tarafından faturanın düzenlendiği takvim yılı içinde kanuni defterlere kaydedilmek şartıyla indirim konusu yapılabilmektedir.
(Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair
11 Seri No’lu Tebliğ, 15 Şubat 2017 gün ve 29980 sayılı Resmi Gazete)

06 Mart 2017 Pazartesi