İSA KARAKAŞ

Bağ-Kur kapsamında sigortalı sayılanların emeklilik şartları, genel olarak sigortalılıklarının başladığı tarihe göre üç dönem esas alınarak belirleniyor.

Esnaf-sanatkar, işveren, şirket ortağı ve diğer işyeri sahipleri, Bağ-Kur kapsamında sigortalı sayılırken, 2008 yılında yürürlüğe konan SGK (5510 sayılı) Kanunu ile (4/1-b) kapsamında sigortalı olarak tasnif edildiler. Bağ-Kur (4/-b) kapsamında sigortalı sayılanların emeklilik şartları, genel olarak sigortalılıklarının başladığı tarihe göre üç dönem esas alınarak belirleniyor.

8 Eylül 1999 tarihinde yürürlüğe konan meşhur 4447 sayılı Kanun ile Bağ-Kur (4/-b) kapsamında sigortalı olanlara yaş şartı getirilerek emeklilik şartları ağırlaştırıldı.

Birinci Sosyal Güvenlik Reformu olarak bilinen bu düzenlemelerden önceki dönemi birinci dönem olarak kabul edersek, 8 Eylül 1999-30 Nisan 2008 dönemini ikinci dönem ve 1 Mayıs 2008 tarihinden sonraki dönemi ikinci sosyal güvenlik reformu olarak tarif etmek mümkün.

Çok sayıda şirket ortağı ve işyeri sahibi okuyucumuzun sorularına binaen ne zaman emekli olacaklarını öğrenmeleri için bu yazımızda Bağ-Kur (4/-b) kapsamında sigortalı sayılanların emeklilik şartları irdelendi.

KADEMELİ EMEKLİLİK

Bağ-Kur’luların normal şartlarla kademeli emekliliği ile ilgili getirilen hükümler Anayasa Mahkemesi’nin iptal kararından sonra yeniden düzenlenmiş ve bu defa sigortalıların 1 Haziran 2002 tarihi itibariyle kadın 20, erkek ise 25 tam yılını dolduranlar veya doldurmalarına kalan süreye göre kademeli geçiş süreci öngörülmüştür. Bağ-Kur’luların emeklilik aylığının bağlanmasında hangi kanun hükümlerinin geçerli olacağı ilk defa sigortalı olunan tarihe göre değişiklik gösteriyor.

Bağ-Kur’lular, özellikle işe giriş tarihi ile hizmet süresi 1 Haziran 2002 tarihinden ne kadar geriye giderse o kadar daha erken emekli olabilirler. Bu nedenle hizmet borçlanma şartlarına haiz Bağ-Kur’luların bu tarihten geriye doğru gidebilen hizmet borçlanmalarını yapmaları avantaj sağlıyor.

8 EYLÜL 1999-30 NİSAN 2008 DÖNEMİ

Birinci Sosyal Güvenlik Reformuyla birlikte Bağ-Kur (4/-b) kapsamında olup, 8 Eylül 1999 tarihinden 30 Nisan 2008 tarihine kadar ilk defa sigortalı sayılanlar;

* Kadın ise 58, erkek ise 60 yaşını doldurmuş ve 25 tam yıl sigorta primi ödemiş olması veya

* Kadın ise 60, erkek ise 62 yaşını doldurması ve en az 15 tam yıl malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödemesi şartıyla kısmi yaşlılık aylığından yararlanabilir.

Bu düzenleme ile birlikte kadın Bağ-Kur’luların 20 yıl olan prim ödeme gün sayısı tam 5 yıl daha artırılarak 25 yıla (9 bin gün prime) kadar yükseltilmiştir.

İKİNCİ SOSYAL GÜVENLİK REFORMU

1 Mayıs 2008 ve sonrasında 4/1-b kapsamında sigortalı sayılanların emeklilik aylığına hak kazanmalarında SGK (5510 sayılı) Kanunu ile belirlenen şartlar geçerli olacak. Buna göre; 2036 yılına kadar kadın için 58, erkek için 60 yaşını doldurmak ve 9 bin gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödemiş olmak şartıyla 2036’dan sonra 9 bin gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödeme gün sayısı koşulunun yerine getirilmesi halinde ise gün koşulunun yerine getirildiği tarih aralığındaki yaş hadleri esas alınarak yaşlılık aylığına hak kazanılabilir. Bu düzenleme ile 2048 yılından itibaren emeklilik aylığına hak kazanma yaşı kadın ve erkek için 65 olacak. Son olarak Bağ-Kur’lulara SSK’lılardan farklı olarak emeklilik aylığı bağlanabilmesi için, SGK’ya yaşlılık aylığı bağlanmasını talep ettikleri tarihte prim ve prime ilişkin borçlarının bulunmaması gerektiğinin altını çizelim.

24 Eylül 2021 Cuma