SGK, halen uygulamada olan 21 farklı prim teşvik ve destekle ilgili değişikliğe gidiyor. TBMM’ye yeni gönderilen Torba Kanun’la geriye yönelik teşvik uygulamasının kaldırılması öngörülüyor.

İsa Karakaş

İstihdam teşvik ve destekleriyle istihdamın artırılıp işsizliğin azaltılması amaçlanıyor. Bu destekler aynı zamanda özel sektör işverenlerinin maliyetlerinin azaltılmasına ve rekabet avantajı elde edilmesine katkı sağlıyor. Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) açısından da sigorta primlerinin düzenli ödenmesi, kayıt dışılığın önlenmesine ve ilave istihdamın sağlanmasına katkıda bulunuyor.

Hükümet tarafından TBMM’ye yeni gönderilen Torba Kanun’da (Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun) yer alan düzenlemelerden biri de halen SGK vasıtasıyla uygulanan teşviklerle ilgili değişikliğe gidilmesi.

21’DEN FAZLA TEŞVİK

Halen Sosyal Güvenlik Kurumu üzerinden uygulaması devam eden SGK (5510 S.) Kanunu’nda 7, İşsizlik Sigortası Kanunu’nda 8, İş Kanunu’nda 1, Araştırma, Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkındaki Kanun’da 1, Kültür Yatırımları ve Girişimlerini Teşvik Kanunu’nda 1, Sosyal Hizmetler Kanunu’nda 1, Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Kanunu’nda 1 ve İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’nda 1 olmak üzere toplam 21 farklı prim teşvik ve destek yer alıyor. Bu teşvik uygulamaları şöyle:

• SGK (5510 s.) Kanunu’nda yer alan malullük, yaşlılık ve ölüm sigortası işveren hissesi 5 puanlık indirim,
• SGK (5510 s.) Kanunu’nda yer alan genel sağlık sigortası işveren hissesi 5 puanlık indirim,
• SGK (5510 s.) Kanunu’nda yer alan Bağ-Kur (4/1-b) 5 puanlık indirim,
• SGK (5510 s.) Kanunu’nda yer alan Bağ-Kur genç girişimci desteği,
• SGK (5510 s.) Kanunu’nda yer alan 51 il ve Gökçeada ile Bozcaada ilçelerinde malullük, yaşlılık ve ölüm sigortası işveren hissesi ilave 6 puanlık indirim,
• SGK (5510 s.) Kanunu’nda yer alan Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Kararlara istinaden sigorta primi işveren hissesi/sigortalı hissesi teşviki,
• SGK (5510 s.) Kanunu’nda yer alan asgari ücret desteği,
• İşsizlik Sigortası Kanunu’nda yer alan işsizlik ödeneği alanların istihdamı halinde sigorta primi sigortalı ve işveren hissesi teşviki,
• İşsizlik Sigortası Kanunu’ndaki çok tehlikeli sınıfta yer alıp iş kazası meydana gelmeyen işyerlerine işsizlik sigortası primi işveren hissesi teşviki,
• İşsizlik Sigortası Kanunu’nda yer alan gençlerin, kadınların istihdamı halinde sigorta primi işveren hissesi teşviki,
• İşsizlik Sigortası Kanunu’nda yer alan işbaşı eğitim programını tamamlayanların istihdamı halinde sigorta primi işveren hissesi teşviki,
• İşsizlik Sigortası Kanunu’nda yer alan ilave istihdam sağlayan işverenlerin prim teşviki,
• İşsizlik Sigortası Kanunu’nda yer alan normalleşme desteği,
• İşsizlik Sigortası Kanunu’nda yer alan işe dönüş desteği,
• İşsizlik Sigortası Kanunu’nda yer alan artı istihdam teşviki,
• İş Kanunu’nda yer alan engelli sigortalı istihdamı halinde sigorta primi işveren hissesi teşviki,
• Araştırma, Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesi Hakkındaki Kanun uyarınca araştırma ve geliştirme faaliyetlerinin desteklenmesine yönelik sigorta primi teşviki,
• Kültür Yatırımları ve Girişimlerini Teşvik Kanunu uyarınca kültür yatırımları ve girişimlerinin desteklenmesine yönelik sigorta primi teşviki,
• Sosyal Hizmetler Kanunu’nda yer alan sosyal yardım alanların istihdamına yönelik sigorta primi desteği,
• Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Kanunu’nda yer alan sosyal hizmet modellerinden yararlananların istihdamına yönelik prim teşviki,
• İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu uyarınca 10’dan az çalışanı bulunan çok tehlikeli ve tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinin iş sağlığı ve güvenliği hizmetlerinin desteklenmesi, teşvik ve destekleridir.

GERİYE DÖNÜK TEŞVİK YOK

SGK, 1 Nisan 2018 tarihinden itibaren yürürlüğe koyduğu düzenleme ile yukarıda yer verdiğimiz teşvik, destek ve indirimlerinden yararlanılmayan veya yararlanılmış olan prim teşviki, destek ve indirimin başka bir teşvikle değiştirilmesine ilişkin talebin,
ilgili kanunlarda aranılan şartların sağlanması kaydıyla geriye yönelik teşvikten yararlanılmak istenen ayı/dönemi takip eden 6 ay içinde internet ortamında veya işyerinin bağlı bulunduğu sosyal güvenlik il müdürlüğüne/sosyal güvenlik merkezine kağıt ortamında yapılması halinde değiştirme ve yararlanma imkanı tanıdı. TBMM’ye yeni gönderilen Torba Kanun’da bu uygulamanın kaldırılması öngörülüyor. Söz konusu kanun değişikliğinde, geriye yönelik teşvik uygulamalarının süreklilik arz etmesinin Hazine veya finansmanını sağlayan kurumun ya da fonun yükünün artmasına sebebiyet verdiği ve uygulamada karmaşaya neden olduğu için geriye yönelik teşvik uygulamasının kaldırılmasının amaçlandığı belirtiliyor.

09 Nisan 2021 Cuma