İSA KARAKAŞ

Sosyal güvenlik mevzuatının usul işlemleri olarak da adlandırılan Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği’nde önemli değişiklikler yapıldı. Söz konusu değişiklikle işyeri bildiriminden tescile, beyannameden sigorta primlerine kadar işveren işlemlerine yönelik önemli düzenlemeler yer alıyor.

Sosyal Güvenlik Kurumu, işveren uygulamalarını Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği’nde düzenledi. Bahse konu yönetmelikte yer verilen ve işveren işlemlerini ilgilendiren önemli düzenlemeler bu yazımızda değerlendirildi.

MUHASEBECİ VEYA YAKINLARININ ÖLÜMÜ

SGK mevzuatı gereğince öngörülen belge veya bilgileri e-sigorta ortamında göndermekle zorunlu tutulan kurum ve kuruluşlar ile gerçek ve tüzel kişiler, kurumun bilgi işlem sistemlerinin belirli hallerde hizmet dışı kalması sonucu belge ve bilgiyi, öngörülen sürenin son gününde SGK’ya gönderememesi ve muhteviyatı primleri de yasal süresi içinde ödeyememesi halinde, sorunların ortadan kalktığı tarihi takip eden 5. iş gününün sonuna kadar belge veya bilgiyi gönderir ve muhteviyatı primleri de aynı sürede kuruma öder ise bu yükümlülükleri yasal sürede yerine getirmiş kabul ediliyor.

Bu düzenlemeye ilave olarak 18 Ağustos 2021 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan yönetmelik değişikliği ile; aylık prim ve hizmet belgesi veya muhtasar ve prim hizmet beyannamesini vermeye yetkili meslek mensubunun kendisinin veya birinci dereceden yakınının, kanuna göre SGK’ya verilmesi gereken her türlü bilgi, belge, bildirge ve beyannamelerin verilmesine veya kuruma yapılması gereken başvurulara ilişkin sürelerin bitimine 7 gün veya daha az süre kala vefat etmesi halinde, söz konusu yükümlülüklerinin yasal sürelerinin son gününü takip eden günden itibaren 7. günün sonuna kadar yerine getirilmesi ve bu süre içinde sigorta primlerinin ödenmesi halinde bu yükümlülükler kanunda öngörülen sürede yerine getirilmiş sayılacak. Bu durumdan kaynaklanan gecikmeden dolayı idari para cezası da uygulanmayacak.

İŞYERİ TESCİLİ YAPILACAK

Genel olarak işyerinde, (4/1-a) veya (4/1-c) kapsamında sigortalı çalıştıran, sigortalı çalıştırılan bir işyerini devir alan ya da bu nitelikte işyeri kendisine intikal eden, örneği kurumca hazırlanan işyeri bildirgesi ile SGK’ya elektronik ortamda göndermek zorundadır.

Yönetmelikte yapılan değişiklikle birlikte (4/1-a) kapsamında sigortalı çalıştırılmasa dahi şirket kuruluş sözleşmesi, ruhsat gibi belgelere istinaden kamu kurum ve kuruluşları tarafından SGK’ya elektronik ortamda intikal ettirilen işyeri tesciline ilişkin bilgilere göre SGK tarafından işyeri tescili yapılabilecek. Bu durumda ilgililerce ayrıca işyeri bildirgesi düzenlenmesine gerek olmayacak.

İŞYERİ BİLDİRİMİ

İşyeri bildirimine ilişkin yönetmelikte yer verilen diğer yeni düzenlemelerin başında tescili yapılacak işyerinde, hem ayın 1’i ila 30’u arasında hem de ayın 15’i ila müteakip ayın 14’ü arasındaki çalışmalarına istinaden ücret alan sigortalıların bulunması halinde, her iki çalışma döneminden dolayı iki ayrı işyeri bildirgesi düzenlenerek ayrı ayrı işyeri tescili yapılması göze çarpıyor. Ayrıca;

* İşverenin 18 yaşından küçük olması halinde, işyeri bildirgesinin işverene ait bölümlerinin
‘18 yaşından küçük kimseye velayeten velisinin adı’ ibaresi ile doldurularak imzalanmasını müteakip, veli işveren vekili sayılarak işyeri tescil edilecek.

* İşverenin, Türk Medeni Kanunu’na göre sınırlı ehliyetsiz olması nedeniyle kendisine vasi atanması halinde, işyeri bildirgesinin işverene ait bölümlerinin ‘Sınırlı ehliyetsiz kimseye vesayeten vasisinin adı’ ibaresi ile doldurularak imzalanmasını müteakip, vasi işveren vekili sayılarak işyeri tescil edilecek.

* İşsizlik Sigortası Kanunu gereğince işsizlik ödeneğinden yararlanan kişiler ile Türkiye İş Kurumu tarafından düzenlenen meslek edinme, geliştirme ve değiştirme eğitimine katılan kursiyerler için Türkiye İş Kurumu’nun ilgili il müdürlüklerince, kurumun ilgili ünitesinde işyeri dosyası tescil ettirilecek.

* Aynı kamu kurum ve kuruluşunda, (4/1-a) veya (4/1-c) kapsamına giren sigortalıların çalıştırılması halinde, (4/1-a) kapsamına giren sigortalılar için ayrı, (4/1-c) kapsamına giren sigortalılar için ayrı işyeri bildirgesi düzenlenerek ayrı ayrı işyeri dosyası tescil ediliyor.

* Aynı işkolunda birden fazla nakil aracı bulunan işverence nakil araçlarının kayıtlı olduğu ilgili idareyi gösterir belge ibraz edilerek tek işyeri bildirgesi düzenlenecek ve işyeri, idarenin bulunduğu bölgeyi içine alan kurum ünitesince tescil edilecek.

Diğer yandan, söz konusu yönetmelik değişikliği ile birlikte işyeri SGK sicil numarası belirlenirken, iş kolu koduna İş Sağlığı ve Güvenliğine İlişkin İşyeri Tehlike Sınıfları Tebliği’ne göre hangi iş koluna girdiğini belirtmeye yönelik olup dört haneli rakamın doğrudan doğruya esas alınması öngörülüyor.

İŞYERİ BİLDİRGESİ EKİ MAHİYETİNDE VERİLECEK BELGELER

Son düzenlemelerle birlikte genel olarak (4/1-a) ve (4/1-c) kapsamında sigortalı çalıştırılan işyerlerinin tescilinde, işyeri bildirgesi yeterli olup elektronik ortamda temin edilebilenler hariç olmak üzere ihtiyaç olması hâlinde SGK tarafından ek belgeler istenecek. Ancak 4/1-a kapsamında sigortalı çalıştırılan işyerlerinin tescilinde;

* İşverenden iş alan alt işverenler tarafından, kanundan doğan yükümlülükleri başlamadan önce, asıl işverenle yapmış olduğu sözleşmenin bir örneğinin,

* Adi ortaklıklar tarafından; noter onaylı ortaklık sözleşmesinin,

* İhale konusu işlerde; işin sözleşmesi veya işin üstlenildiğini gösterir idarenin yazısının,

* İnşaat işyerlerinde; varsa arsa sahibi ile müteahhit arasındaki inşaat yapım sözleşmesinin; elden, posta yoluyla veya kurumca belirlenen şekilde gönderilmesi zorunlu olacak.

27 Ağustos 2021 Cuma