Dünya ekonomisinde çok önemli gelişmeler yaşanıyor. ABD ekonomisindeki hızlı toparlanma ile FED faiz artışına çok yaklaşmış durumda. Çin’de ise ekonomik yavaşlamanın aşılması için para birimi Yuan’ın devalüe edilmesi küresel mali piyasalarda önemli etkiler yarattı. Dışarıda bu gelişmeler yaşanırken içeride erken seçim kararı alınması ile birlikte ekonomi alanında herhangi bir icraat beklentisi bulunmuyor. Bu koşullar altında finansal istikrarın korunmasında T.C. Merkez Bankası’na çok iş düşüyor.

1. Finansal istikrar

Türkiye, Moody’s ve Fitch kredi derecelendirme kurumlarından yatırım yapılabilir ülke notuna sahip bulunuyor. Yeni bir genel seçim kararı alınması ile birlikte siyasi belirsizlik süresi uzadı. Böyle bir durumda finansal istikrarı korumak için Merkez Bankası’nın radikal önlemler alması kaçınılmaz olacaktır.

2. FED faiz artışına çok yaklaştı

Küresel mali piyasalarda yılbaşından bu yana ABD Merkez Bankası’nın (FED) faiz artışı yapacak olmasının etkileri yaşanıyor. Dolar güçleniyor, emtia ve varlık fiyatları düşüyor, gelişen ülkelerden sermaye çıkışları yaşanıyor ve para birimleri zayıflıyor. Bugüne kadar ortaya çıkan etkiler sanki FED fiilen faiz artırmış gibi etki oluşturdu. Buna ilave olarak FED, eylül ayı dahil olmak üzere faiz artışına çok yaklaşmış bulunuyor. FED’in önümüzdeki 4 ay içinde yapacağı 3 toplantıdan ikisinde faiz artırma olasılığı bulunuyor. FED’in fiilen faiz artırmaya başlaması ile Türkiye’nin erken seçim dönemi örtüşecektir. Bu nedenle FED etkisi karşısında Türkiye negatif ayrışarak daha olumsuz tepki verebilecektir. Merkez Bankası bu tepkiye karşılık verebilecek tek kurum olarak görülüyor.

3. Çin’de yavaşlama ve Yuan’ın devalüasyon etkisi sürebilir

Dünya ekonomisinin motoru olan ve çok sayıda gelişen ülkenin büyümesini de hızlandıran Çin ekonomisi yavaşlıyor. Çin ekonomisindeki yavaşlama dünyanın geri kalanını ve özellikle gelişen ülkeleri endişelendiriyor. Çin ekonomik yavaşlamasını engellemek için para birimi Yuan’da devalüasyon yaptı. Çin bir yandan ekonomisini desteklemeye çalışırken, diğer yandan finansal serbestleşmeye yönelik adımlar atıyor. Bir geçiş dönemi içinde olan Çin küresel ekonomiyi, küresel mali piyasaları ve gelişen ülkeleri etkilemeye devam edecektir. Çin’deki yavaşlamanın gelişen ülkelerde büyümeyi olumsuz etkileyeceği beklentisi ile en çok etki de gelişen ülkelerde hissediliyor. Türkiye de bu kapsamda beklentiler kanalıyla olumsuz etkileniyor. Çin geçen haftaki sert dalgalanma ardından aldığı önlemler ile büyümeyi desteklemeyi hedefliyor. Bu çerçevede Çin etkisi soğumakla birlikte yakından izlenmeye devam edilecektir.

4. Merkez Bankası önlemlerini FED sonrası alacak

Yurt dışında ve yurt içinde ortaya çıkan koşullar ve beklentilere paralel olarak T.C. Merkez Bankası para politikasını sadeleştirmeye başladı. Yeni koşullar karşısında en etkili olacak faiz artışını ise FED’in faiz artışı sonrasına bıraktı. Böylece Türkiye’yi mevcut oluşan riskler karşısında savunmasız bırakırken, Türk Lirası’ndaki değer kaybı ile TL faizlerdeki artışı hızlandırdı. FED sonrası alınabilecek önlemler yeterli olmayabilecektir.

Son söz: Merkez Bankası önlemlerini FED sonrasına bıraktı, ama firmalar önlemlerini şimdiden almalı.

07 Eylül 2015 Pazartesi