Dr. Veysi Seviğ

3490 Sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile Gelir Vergisi Kanunu’nun 41’inci maddesinin birinci fıkrasının (9) numaralı bendi ile Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 11’inci maddesinin birinci fıkrasının (i) bendi kapsamında gider ve maliyet unsurları toplamının indirimi kabul edilmeyecek kısmının tespitine ilişkin olarak aşağıdaki belirlemeler yapılmıştır. Şöyle ki:

• Gelir Vergisi Kanunu’nun 41’inci maddesinin birinci fıkrasının (9) numaralı bendi hükümlerine göre; kullanılan yabancı kaynakları öz kaynakları aşan işletmelerde, aşan kısma münhasır olmak üzere yatırımın maliyetine eklenen hariç; işletmede kullanılan yabancı kaynaklara ilişkin faiz, komisyon, vade farkı, kâr payı, kur farkı ve benzeri adlar altında yapılan gider ve maliyet unsurları toplamının yüzde 10’unun gider olarak indirilmesi kabul edilmeyecek.
• Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 11’inci maddesinin birinci fıkrasının (i) bendi hükümlerine göre, kredi kuruluşları, finansal kuruluşlar, finansal kiralama, factoring ve finansman şirketleri dışında, kullanılan yabancı kaynakları öz kaynaklarını aşan işletmelerde, aşan kısma münhasır olmak üzere yatırımın maliyetine eklenenler hariç, işletmede kullanılan yabancı kaynaklara ilişkin faiz, komisyon, vade farkı, kâr payı, kur farkı ve benzeri adlar altında yapılan gider ve maliyet unsurları toplamının yüzde 10’unun kurum kazancının tespitinde indirimi kabul edilmeyecek.

Yukarıda öngörülen karar 1 Ocak 2021 tarihinden itibaren başlayan vergilendirme dönemi kazançlarına uygulanmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girmiştir.
Bu karar ile finansman giderleri kısıtlaması olarak adlandırılan uygulamada kısıtlamaya tabi olacak giderlerin tespitine yönelik oran yüzde 10 olarak belirlenmiş bulunmaktadır.

Maliyet bedeline eklenmeyen finansman giderleri doğrudan dönem kazancından indirilmekle birlikte, ilk defa söz konusu giderlerin bir bölümünün matrahtan indirilmesi engellenmiş ve bu uygulama finansman giderleri kısıtlaması olarak adlandırılmıştır.

Söz konusu uygulama, 1 Ocak 1995 tarihinden itibaren başlamış ve 1 Ocak 2004 tarihine kadar devam etmiştir.

Daha sonra 6322 Sayılı Kanunla Gelir Vergisi Kanunu’nun 41 ve Kurumlar Vergisi Kanunu’nun 11’inci maddelerine eklenen hükümlerle finansman giderlerine kısıtlama öngören yeni bir düzenleme yapılması uygun görülmüştür. Bu yeni düzenlemenin 1 Ocak 2013 tarihinden itibaren uygulanması öngörülmekle birlikte uygulamaya ilişkin oran belirlenememiştir.

Günümüzde ifade edilen söz konusu oran, 3490 Sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile belirlenmiş ve 1 Ocak 2021 tarihinden itibaren başlayan vergilendirme dönemi kazançlarına uygulanmak üzere yayımı tarihinde yürürlüğe girmesi öngörülmüştür. Bu bağlamda da hesap dönemi takvim yılı olan mükellefler, 2021 yılının birinci geçici vergi döneminden itibaren, özel hesap dönemine tabi olanlar ise 2021 yılında başlayan hesap döneminin birinci geçici vergi döneminden itibaren finansman giderlerinde kısıtlama yapmakla yükümlüdürler.

Yapılan belirleme uyarınca; yabancı kaynakları öz kaynaklarını aşan işletmelerde aşan kısma münhasır olmak üzere, yatırımın maliyetine eklenenler hariç, işletmede kullanılan yabancı kaynaklara ilişkin faiz, komisyon, vade farkı, kâr payı, kur farkı ve benzeri adlar altında yapılan gider ve maliyet unsurları toplamının yüzde 10’u gider olarak indirim konusu yapılamayacak.

6322 Sayılı Kanunla yapılan düzenlemeye ilişkin uygulama usul ve esasları, Hazine ve Maliye Bakanlığınca belirlenecektir.

19 Mart 2021 Cuma