Dr. Veysi Seviğ
Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun'un 48/A maddesi uyarınca “Devlete ait olup Maliye Bakanlığı’na bağlı tahsil dairelerince takip edilen ve Vergi Usul Kanunu kapsamına giren vergi, resim, harç ve cezalar ile bu alacaklara bağlı gecikme faizi ve gecikme zammının vadesinde ödenmesi veya haczin tatbiki veyahut haczolunmuş malların paraya çevrilmesi amme borçlusunu çok zor duruma düşürecekse, borçlu tarafından yazı ile istenmiş olmak ve aşağıdaki şartları taşımak koşuluyla vadesi bir yılı geçmemiş alacaklar Maliye Bakanınca 36 ayı geçmemek üzere faiz ve teminat alınarak tecil olunabilmektedir.
Madde hükmünden yararlanacak borçlunun;
* Başvuru tarihi itibarıyla en az 3 yıl süreyle ticari, zirai veya mesleki faaliyetleri nedeniyle yıllık gelir veya kurumlar vergisi mükellefi olması,
* Başvuru tarihinden geriye doğru 3 yıla ait vergi beyannamelerini kanuni süresinde vermiş olması (Kanuni süresinde verilen bir beyannameye ilişkin olarak kanuni süresinden sonra düzeltme amacıyla veya pişmanlıkla verilen beyannameler bu şartın ihlali sayılmaz),
* Bu madde kapsamına giren ve başvuru tarihi itibarıyla vadesi 1 yılı geçmemiş borcunun borç ödemede hüsnüniyet sahibi olmasına rağmen ödenememiş olması şarttır. Şu kadar ki, bu madde ile 48'inci maddeye göre tecil edilen veya özel kanunlara göre ödeme planına bağlanan borcun bulunması madde hükmünden yararlanılmasına engel teşkil etmez.
Bu madde kapsamında tecil edilen alacaklara 48'nci maddeye göre belirlenen oranda faiz tatbik edilir. Amme borçlusunun alacaklı tahsil daireleri itibarıyla tecil edilen borçlarının toplam 500 bin Türk Lirasını (bu tutar dahil) aşmadığı takdirde teminat şartı aranmamaktadır. Bu tutarın üzerindeki amme alacaklarının tecilinde gösterilmesi zorunlu teminat tutarı 500 bin Türk Lirasını aşan kısmın yüzde 25'idir.
Cumhurbaşkanı;
* Teminatsız tecil tutarını yarısına kadar indirmeye, yeniden kanuni tutarına getirmeye, zorunlu teminat oranını yüzde 50'ye kadar artırmaya, sıfıra kadar indirmeye, yeniden kanuni orana getirmeye,
* Borçlunun çok zor durum halinin tespitinde kullanılmak üzere varlıklar, yükümlülükler ve nakit akımlarını esas alan mali göstergeler ile mali durumu tespite yarayan diğer ölçütlere dayalı kriterleri belirlemeye, belirlenen kriterler çerçevesinde çok zor durum halini derecelendirmeye ve bu dereceleri dikkate alarak;
a. Tecil süresini 60 aya kadar uzatmaya,
b. Farklı faiz oranları belirlemeye, (x)
* Tecil edilecek gecikme zammını, Türkiye İstatistik Kurumu’nun her ay için belirlediği Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi’nin (Yİ-ÜFE) aylık değişim oranları esas alınarak hesaplatmaya,
* Madde hükmünü, alacaklı diğer amme idarelerini alacak türlerini ve uyumlu borçlu kapsamına girebilecek borçlu kriterlerini belirleyerek uygulatmaya (Devlete ait olup Maliye Bakanlığı’na bağlı olanlar dışındaki tahsil dairelerince takip edilen alacaklar dahil) yetkilidir.
Maliye Bakanı;
* Tecil edilecek amme alacağını tür ve tutar olarak belirlemeye,
* Tecilde taksit zamanlarını, ödemelerin başlayacağı ayı, tecil talep tarihini takip eden aydan başlamak üzere 12 ayı geçmeyecek şekilde belirlemeye, ödeme dönemlerini azami 6 ayda bir yapılacak şekilde düzenlemeye,
* Tecilde diğer şartları belirlemeye yetkilidir.
Maliye Bakanı, tecil yetkisini, sınırlarını açıkça belirtmek ve yazılı olmak şartıyla oluşturulacak tecil komisyonlarına devredebilir. Komisyonların teşkili (oluşumu) ile çalışma usul ve esasları Maliye Bakanınca belirlenir.
Geçmişte çeşitli nedenlerle beklenen düzeyde verimli olmayan yeniden yapılandırma uygulamalarının olağanüstü hallerde etkin ve ciddi düzenlemelerle canlandırılması halinde ekonomik açıdan mevcut darboğazların aşılması mümkün olabilecektir.
(x) Tahsilat Genel Tebliğ (Seri:C Sıra No:5) tecil faiz oranı 2019 yılında yüzde 19 olarak uygulanmakta iken 2020 yılında yapılan güncelleme ile beraber yüzde 15'e indirilmiştir.
01 Mayıs 2020 Cuma