Kayıt dışı istihdamı önlemek için işyerinde 5 ve üstü eleman çalıştıran tüm işverenler, çalışanlarının her türlü maaş ve ödemelerini elden değil, banka üzerinden ödemek zorunda kalacak.

TÜİK istatistiklerine bakıldığında kayıt dışı çalışanların oranı halen yüzde 35 civarında. Bu rakama prim ödeme gün sayıları ve kazançları SGK’ya eksik bildirilenler ile yabancı kayıt dışı çalışanlar eklendiğinde kayıt dışılık halen çok ciddi sorun. Kayıt dışılığın en önemli çeşitlerinden biri de çalışanların ücret ve ücret eklentilerinin SGK’ya ve Maliye’ye eksik bildirilmesidir. Kayıt dışılıkla mücadelede geleneksel denetim metotlarının yanı sıra bazı otokontrol sistemlerinden de faydalanılıyor. Bu otokontrol sistemlerinden biri de ücret, prim, ikramiye ve bu nitelikteki her çeşit kazanç ödemelerinin elden ödenmesi yerine banka aracılığıyla ödenmesi zorunluluğudur.

10 İŞÇİ KRİTERİ

Kayıt dışı istihdamı önleme kapsamında 1 Ocak 2009 tarihinden itibaren işyerleri ve işletmelerde İş Kanunu hükümlerinin uygulandığı işverenler ile üçüncü kişiler, Türkiye genelinde çalıştırdıkları işçi sayısının en az 10 olması halinde, çalıştırdıkları işçiye o ay içinde yapacakları her türlü ödemenin vergi, sigorta primi ve diğer kanuni kesintiler düşüldükten sonra kalan net tutarını, bankalar veya finans kuruluşları (katılım bankaları) aracılığıyla ödemekle yükümlü bulunuyor. Ücretlerin banka kanalıyla ödenmesi gazeteciler ile gemi adamlarını da kapsıyor. Buna göre gazeteci çalıştıran işverenler, aynı zamanda Basın Kanunu hükümleri dışında kalan ve İş Kanunu’nda ‘işçi’ tanımına giren kimseleri çalıştırmaları halinde, çalıştırılan gazeteci sayısı ile işçi sayısı toplamının en az 10 olması durumunda, çalıştırdıkları gazeteci ve işçiye o ay içinde yapacakları her türlü ödemenin kanuni kesintiler düşüldükten sonra kalan net tutarını bankalar aracılığıyla ödemek zorundadır.

ÖDEMENİN NİTELİĞİ

Türkiye genelinde en az 10 gemi adamı çalıştıran deniz işverenlerinin de çalıştırdıkları gemi adamına, o ay içinde yapacakları net ücret tutarlarını, bankalar aracılığıyla ödemeleri gerekir. Zorunluluk kapsamındaki işverenler, banka aracılığıyla ödeme yapması gereken işyerlerinin bulunduğu mahalde banka şubesi bulunmaması ya da çalışanlara banka aracılığıyla ödeme yapılmasına imkân olmaması halinde ödemeleri, T.C. Posta ve Telgraf Teşkilatı Genel Müdürlüğü şubeleri aracılığıyla yapabilirler. Diğer yandan ödemenin niteliğinin (ücret, prim, ikramiye vs.) banka hesabında mutlaka açıkça belirtilmesi de gerekir.

5 ÇALIŞAN YETERLİ

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, kayıt dışı istihdamı önleme kapsamında halen 10 ve üzerinde işçi çalıştıran işyerlerinin ücret ödemelerini bankalar aracılığıyla ödeme zorunluluğunu değiştiriyor. Yeni çalışmayla birlikte bu sayı 5 ve üzeri işçi çalıştıran tüm işyerlerini kapsayacak. Böylece iş yerinde 5 ve üstü eleman çalıştıran tüm işverenler, çalışanlarının her türlü maaş ve ödemelerini elden değil, banka üzerinden ödemek zorunda kalacak.

BANKAYLA ÖDEMEYENE PARA CEZASI VAR

Ücret, prim, ikramiye ve bu nitelikteki her çeşit istihkakın özel olarak açılan banka hesabına ödenmemesi halinde normal işçi çalıştıran işyerleri için farklı, gemi adamları için farklı ve gazeteci çalıştıranlar için farklı cezalar öngörülüyor. Buna göre İş Kanunu’na tabi işyerlerinde çalışan her işçi ve her ay için ayrı ayrı, Deniz İş Kanunu kapsamında bulunan gemi adamları çalıştıran her gemi adamı ve her ay için ayrı ayrı ceza kesilir. En yüksek cezalar ise gazeteci çalıştıran işyerleri için öngörülüyor. Basın İş Kanunu kapsamındaki gazetecilere telif, ücret, prim, ikramiye ve bu nitelikteki her çeşit istihkakın zorunlu tutulduğu halde özel olarak açılan banka hesabına ödenmemesi halinde her gazeteci ve her ay için gazete işyerine ceza kesiliyor. Bu ceza, ücret ödenmeyen her ay için uygulanacak.

18 Nisan 2016 Pazartesi