Av. Muhammet Aksan

Covid-19 pandemisinin olumsuz ekonomik etkilerinin işçi ve işveren nezdinden giderilmesine yönelik yasal çalışmalar devam ederken, özellikle kayıt dışı istihdamın azaltılması ve işsizlik sigortası alan personelin istihdama geri dönmesinin sağlanması amacıyla 17 Kasım 2020 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 7256 Sayılı Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun’un 12. maddesi ile 4447 Sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu’na Geçici 27. Madde eklendi.

KAYIT DIŞI ÇALIŞMA

Özetle ‘İstihdama Dönüş Teşviki’ şeklinde adlandırabileceğimiz bu yeni düzenleme ile; her türlü iş veya hizmet sözleşmesiyle hizmetleri SGK’ya bildirilerek veya bildirilmeksizin (kayıt dışı-sigortasız) 5510/4-1 (a) bendi kapsamında istihdam edilip de iş akdinin 1 Ocak 2019-17 Nisan 2020 tarihleri arasında ve 4857/25-II maddesinde belirtilen ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzeri sebepler dışında sona eren çalışanların son işyerlerine yasa ve genelgede belirtilen koşullar ile başvurmalarının önü açıldı ve tekrar istihdam halinde işverene ve istihdam talebinin kabul edilmemesi halinde ise işçiye yönelik teşvik düzenlemeleri yapıldı. Yasada 1 Aralık 2020 tarihi itibarıyla kayıt dışı olarak istihdam edilmeye devam edilen sigortalıların da destekten yararlanabileceği düzenlendiğinden özellikle kayıt dışı çalışmaların söz konusu teşvikler ile azaltılması amaçlandı.

Yasada dikkat çekici olarak SGK’ya bildirilmeksizin çalıştırılan personel için öngörülen şartlarla istihdam sağlanması halinde işverenlere geçmişe dönük idari para cezasının uygulanmayacağı ve bu işverenlerin ilgili dönemlerde faydalandıkları teşvik, destek ve indirimlerin de iptal edilmeyeceği düzenlemesi yer alıyor.

E-SGK ÜZERİNDEN BAŞVURU

Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından hazırlanan 26 Kasım 2020 tarihli ve 2020/50 Sayılı Genelge’ye göre; ilgili koşulları sağlayan işçi ve işverenlerin 4447 Sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu’na eklenen Geçici 27. Madde kapsamında İstihdama Dönüş Teşviki’nden yararlanabileceği düzenlendi.

Yasa, istihdama dönüş için işverenin dönüş başvurusunu kabul için bir zorunluluk getirmeyip, kendisine başvuru yapılan bir işverene (i) Fiilen çalıştırma, (ii) İşe başlatıp ücretsiz izne ayırma veya (iii) Başvurunun kabul edilmemesi yetkilerini tanıdı.

Genelgenin 1.maddesinin c fıkrasında açık olarak başvurunun kabul edilmemesi hali bir seçenek olarak düzenlenmiş olduğundan işverenin kendisine gelen istihdama dönüş başvurusunu kabul zorunluluğu bulunmuyor.

İşverenlerin prim teşvikinden yararlanabilmeleri için e-SGK üzerinden başvuruda bulunması istenilmiş olup, ayrıca fiziken Sosyal Güvenlik Kurumu’na başvuru yapılmayacağı açıklandı.

Yine ilgili destekten belirtilen şartları sağlayan sigortalılar için 1 Aralık 2020’den itibaren 4857 sayılı Kanun’un geçici 10. maddesinde yer alan fesih yapılamayacak süreyi geçmemek üzere her ay yararlanılabilecek.

Söz konusu düzenleme ile özellikle mevcuttaki ilave istihdam teşvikleri ile sağlanması amaçlanan istihdamın korunmasına ilaveten özellikle iş sözleşmeleri pandemi dönemi öncesi 1 Ocak 2019-17 Nisan 2020 tarihleri arasında sona ermiş sigortalılar için istihdama geri dönüş ve istihdamın artırılması amaçlandı. Nitekim prim desteğinden yararlanma süresi de fesih yapılamayacak süre bazında belirlendi.

22 Ocak 2021 Cuma