İSA KARAKAŞ

Davayı kazanan işçinin işe başlatılmasında dikkat edilecek püf noktalarının başında bildirim süreleri ve tebligatın nasıl yapılacağı geliyor. İşverenin, ‘işe başla’ davetini işçinin avukatına veya bir adrese değil, bizzat işçinin kendisine yapması gerekiyor.

İş Kanunu’nun uygulandığı 30 veya daha fazla işçi çalıştırılan işyerlerinde en az 6 aylık kıdemi bulunan işçinin belirsiz süreli iş sözleşmesi, ‘geçerli sebep gösterilmeden veya gösterilen sebebin geçerli olmadığı’ iş mahkemesince veya özel hakem tarafından tespit edildiğinde, feshin geçersizliğine karar veriliyor. Feshin geçersizliği ve sonrasında tarafların nasıl davranacağı Yargıtay kararlarında yer alıyor.

Fesih geçersiz sayıldığında ne olacağı iki şekilde kaydedilmiş durumda:

* İşçiyi başvurusu halinde bir ay içinde işe başlatması gerekir.

* İşverenin işçiyi belirtilen sürede başlatmaması halinde ise işverence işçiye (mahkeme veya özel hakemce belirlenen) en az 4, en çok 8 aylık ücreti tutarındaki tazminat ödenir.

Bu yazıya konu olan emsal nitelikteki Yargıtay kararında, işe iade davasını kazanan işçinin, işe başlatılmasına yönelik işverence yapılacak davette dikkat edilmesi gereken önemli hususlar değerlendirildi.

Kararı veren daire: Yargıtay 9. Hukuk Dairesi
Esas no: 2016/1601
Karar no: 2019/12873

YASAL DAYANAK

4857 sayılı kanunun ‘Geçersiz sebeple yapılan feshin sonuçları’ başlıklı 21. maddesinde şu hükümler yer alıyor:

* İşverence geçerli sebep gösterilmediği veya gösterilen sebebin geçerli olmadığı mahkemece veya özel hakem tarafından tespit edilerek feshin geçersizliğine karar verildiğinde, işveren, işçiyi bir ay içinde işe başlatmak zorunda.

* İşveren, başvuru üzerine bir ay içinde işe başlatmaz ise işçiye en az 4 aylık ve en çok
8 aylık ücreti tutarında tazminat ödemekle yükümlü olur.

* Kararın kesinleşmesine kadar çalıştırılmadığı süre için işçiye en çok 4 aya kadar doğmuş bulunan ücret ve diğer hakları ödenir.

* İşçi kesinleşen mahkeme veya özel hakem kararının tebliğinden itibaren 10 iş günü içinde işe başlamak için işverene başvuruda bulunmak zorunda.

* İşçi bu süre içinde başvuruda bulunmaz ise işverence yapılmış olan fesih geçerli bir fesih sayılır ve işveren sadece bunun hukuki sonuçları ile sorumlu olur.

İŞÇİ BAŞVURACAK

İşe iade davasını kazanan işçinin, kesinleşen mahkeme kararının kendisine tebliğinden itibaren en geç 10 iş günü içinde, işverene ‘işe başlamak için’ başvurması zorunlu. İşçi, işe başlatılma konusundaki iradesini bizzat işverene iletebileceği gibi avukatı ya da üyesi olduğu sendika aracılığı ile de ulaştırabilir.

Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun, 9. Hukuk Dairesince de benimsenen görüşü bu yönde (Yargıtay HGK 17.6.2009 gün ve 2009/9 232E, 2009/278K).

İŞVERENİN SÜRESİ

İşçinin zamanında başvurusu üzerine işverenin, işçiyi bir ay içinde işe başlatması gerekiyor. Aksi halde en az 4, en fazla 8 aylık ücret tutarında belirlenen iş güvencesi tazminatının yanı sıra boşta geçen süreye ait en çok 4 aya kadar ücret ve diğer hakları işçiye ödemek zorunda.

GAYRİ CİDDİ DAVET

Yargıtay kararına göre, işverenin işe davete dair beyanının da ciddi olması gerekiyor. İşverenin işe başlatma amacı olmadığı halde işe başlatmama tazminatı ödememek için yaptığı çağrı, Yargıtay tarafından gerçek bir işe başlatma daveti olarak değerlendirilmiyor.

BİZZAT TEBLİĞ

İnceleme konusu Yargıtay kararında, “…İşverence işçinin işe davet edilmesi halinde bizzat iş görme edimini yerine getirmek üzere işçinin belirlenen günde hazır olması gerekir. Görüldüğü üzere bizzat işçi tarafından yerine getirilmesi gereken iş görme ediminin başkasına devri mümkün olmaz. İşçinin iş görme ediminin başkasına devrinin mümkün olmaması nedeniyle davalı işverenin davetini 4857 sayılı Kanun’un 21. maddesi gereğince bizzat davacının kendisine tebliğ etmesi gerekir” deniliyor.

ÇAĞRIYI ADRESE GÖNDERMEK YETERLİ DEĞİL

Yargıtay kararına konu olan uyuşmazlıkta; işe iade kararında davalı işveren, davacı işçinin avukatının adresine, öngörülen yasal sürede işe başlama isteğinin kabul edildiğine ilişkin çağrı belgesi düzenleyerek göndermiş olmasına karşın bu tebliğ usulsüz kabul edildi. Kararın devamında işverenin tebligatı usulüne uygun yapılmadığından hükümsüz olup davacının işe davet edilmediği kabul edildi.

İŞE BAŞLATILMADIĞINDA ÇIKACAK MALİYET

İşçinin işe başlatılmaması durumunda iş güvencesi kapsamında en az 4, en çok 8 aylık ücreti tutarındaki tazminat ile birlikte ayrıca diğer işçi haklarının da ödeme maliyetine katlanmasının söz konusu olabileceği kaydedildi.

GEREKSİZ İHTİLAFA DÜŞÜLMESİN

Yargıtay kararında; davayı kazanan işçinin en geç 10 iş günü içinde işverene başvuruda bulunması halinde işverenin davacı işçinin avukatı yerine, bizzat işçinin kendisine, yasal sürede işe başlama isteğinin kabul edildiğine ilişkin tebligat göndermesi gerekiyor. Aksi takdirde işe başlama daveti usulsüz kabul ediliyor. Bu bağlamda işverenlerin işe iade neticesinde işçinin avukatı vasıtasıyla haklarını takip ediyor olsa bile işe başlama davetini bizzat işçinin şahsına yapmaları gerektiğini göz önünde bulundurmaları, gereksiz ihtilafa düşülmesini de önleyecek.

22 Nisan 2022 Cuma