Ülkemizde 2012 yılından itibaren uygulanmakta olan ‘Önceden Hazırlanmış Kira Beyanname Sistemi’nin kapsamı genişletilerek gelirleri sadece ücret, gayrimenkul sermaye iradı, menkul sermaye iradı ile diğer kazanç ve iratlardan veya bunların bir kaçından veyahut tamamından ibaret olan gelir vergisi mükelleflerinin bu gelirlerine ilişkin beyannamelerinin Gelir İdaresi Başkanlığı’nca önceden hazırlanarak mükelleflerin onayına sunulması esasına dayanan ‘Hazır Beyan Sistemi’ne geçilmiştir.
Hazır Beyan Sistemi’nin uygulanmasına 2015 takvim yılı gelirlerinin beyan dönemi itibarıyla başlatılmış olup, bu sistem sadece ücret, kira, menkul sermaye iradı ile diğer kazanç ve iratlarının beyanına yöneliktir.
Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından, veri ambarında bulunan bilgiler ile diğer kurum ve kuruluşlardan temin edilen bilgiler kullanılmak suretiyle beyannamenin kısmen veya tamamen önceden hazırlanarak mükelleflerin onayına sunulması esasına dayanan ‘Hazır Beyan Esası’ mükelleflere kolay ve uzman yardımına gerek duyulmaksızın vergisel yükümlülüğünü yerine getirme olanağı sağlamaktadır.
Ayrıntıları 470 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu genel tebliğinde yer alan Hazır Beyan Esası (25 Şubat 2016, 29635 sayılı Resmi Gazete) sisteminde beyan edilmesi gereken bilgilerin hızlı, kolay, görüntülenebilen, beyanname üzerinde değiştirilebilmesine imkân veren, mükelleflerin vergisel yükümlülüklerini düşük maliyetlerle zaman ve emek tasarrufu sağlayarak yerine getirmesini mümkün kılmaktadır.
Örneğin; 2015 yılı içerisinde mesken olarak kullanılmak üzere kiraya verdiği gayrimenkulünden 24.000 TL kira geliri elde eden, aynı zamanda 2013 yılında 100.000 TL’ye satın aldığı diğer bir gayrimenkulünü 2015 yılı içerisinde 160.000 TL’ye satan beyana tabi başkaca bir geliri olmayan bay (A) 2015 yılında elde ettiği kira gelirini ve değer artış kazancına yönelik Gelir Vergisi Beyannamesini Hazır Beyan sistemine göre beyan edebilecektir.
Hazır Beyan sistemine Gelir İdaresi Başkanlığı’nın internet adresi olan (www.gib.gov.tr) üzerinden giriş yapılabilmektedir. Mükellefler güvenlik sorularını cevaplayarak veya internet Vergi Dairesi şifrelerini kullanmak suretiyle sisteme giriş yapabilecekler.
Bilahare buradan Gelir İdaresi Başkanlığı’nca kısmen veya tamamen önceden hazırlanmış beyannamelerini görüntüleyebilecek ve/veya doldurabilecek, değiştirebilecek veyahut da onaylayabileceklerdir. Bu bağlamda İnternet Vergi Dairesi şifresi bulunmayan mükellefler 470 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ekinde yer alan ‘İnternet Hizmetleri Kullanım Başvuru Formu’ (Gerçek Kişiler) ile herhangi bir vergi dairesine başvurarak kullanıcı kodu, parola ve şifre alabileceklerdir.
Daha önce 414 sıra numaralı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğ ekinde yer alan Elektronik Beyanname Gönderme Talep Formu ile sadece Gayrimenkul Sermaye İradı Elde Eden Gerçek Kişiler için kullanılmak üzere daha önce temin edilen kullanıcı kodu, parola ve şifre ile de Hazır Beyan Sistemi’ne giriş yapılabilecektir.
Gelir İdaresi Başkanlığı’nca veri ambarında yer alan bilgiler, diğer kurum ve kuruluşlardan elde edilen bilgiler ile diğer bilgiler kullanılarak hazırlanan ve İnternet Vergi Dairesi aracılığıyla elektronik ortamda mükelleflerin onayına sunulan beyannameler, mükellefler tarafından kontrol edilecek; eksiklik, hata veya yanlışlıkların bulunması halinde bu bilgiler mükellefler tarafından düzeltilerek onaylanacaktır. Bu kapsamda da Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından hazırlanan ve mükellefler tarafından elektronik ortamda onaylanan beyannamelerin içeriğinin doğruluğundan mükellefler sorumlu olacaktır.
Onaylama işlemi sonucu otomatik olarak hazırlanan tahakkuk fişleri ve/veya ihbarnamelerin yine sistem üzerinden mükellefe, vergi sorumlusuna veya bunların beyanname gönderme yetkisi verdiği gerçek veya tüzel kişiye elektronik ortamda iletilmesi işlemi ile söz konusu tahakkuk fişler ve/veya ihbarnameler mükellefe tebliğ edilmiş sayılacaktır.
Ücret, kira, menkul sermaye iradı ile diğer kazanç ve iratlar (DKİ) beyannamelerinin Hazır Beyan Sistemi’nden verilmiş sayılabilmesi için sistem üzerinden onaylama işleminin yapılması zorunludur. Onaylama işleminin beyannamenin verilmesi gereken kanuni sürenin son günü saat 24.00’den önce tamamlanması gerekmektedir. Kanuni süresinden sonra kendiliğinden veya pişmanlık talepli olarak verilecek beyannamelerde de beyannamenin verilmiş sayılabilmesi için onaylama işleminin yapılması zorunludur.