Girişimciler, toplumsal ve ekonomik kalkınmada hayati öneme sahip bulunmaktadır. Özelikle yarattıkları iş imkanları ile hem üretimin artmasına hem de işsizliğin azalması ve istihdamın artmasında büyük rol oynamaktadır. Dolayısıyla yeni bir işletmenin kurulması aynı zamanda istihdama katılan çalışanlar için gelir, maliye için vergi, SGK için sigorta primi anlamına gelir. Hal böyle iken girişimci emeklilerin evde atıl vaziyette dinlenmek yerine eldeki bir avuç birikimlerini riske atarak yeni işyeri sahip olmaları ya da şirket ortağı olmaları elbette ki takdir edilmesi hatta ödüllendirilmesi gereken bir davranıştır.
Buna karşın sosyal güvenlik sistemimizde girişimci ruha sahip ve ekonomiye katkıda bulunan emeklilerin işyeri sahip olmaları ya da şirket ortağı olmaları halinde emeklilik aylıklarından yüzde 15 oranında kesinti yapılmaktadır. Bu oran 2015’te yüzde 10’a indirilmiştir.
TORBA KANUN’DA EMEKLİ ESNAF YÜZDE 10 KESİNTİDEN MUAF TUTULACAK
2016 Torba (Gelir Vergisi Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair) Kanun Tasarısı, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’ndan da geçti. Belki de yazımızın yayınlandığı tarihte yasalaşmış olacak.
Bu tasarıya göre ‘köy ve mahalle muhtarları ile hizmet akdine bağlı olmaksızın kendi adına ve hesabına bağımsız çalışanlar’ kapsamındaki Bağ-Kur’lu emeklilerden sosyal güvenlik destek primi alınmayacak.
Emekli olduktan sonra bu kapsamda çalışmaya başlayanların aylıklarından yapılan yüzde 10 sosyal güvenlik destek primi kesintisi kaldırılacak.
Vazife malullüğü aylığı almakta olanlardan bu kapsamda çalışanlardan da söz konusu prim alınmayacak.
Bu düzenleme yerinde bir düzenleme olmakla birlikte diğer girişimci emeklileri kapsamaması nedeniyle eksik bir düzenlemedir. Keza emekli olduktan sonra şirket ortağı ya da sahibi olan diğer emeklileri kapsamamaktadır.
Önerimiz emekli olduktan sonra başta şirket ortağı ya da sahibi olan tüm Bağ-Kur (4/1-b) kapsamındaki emekli sigortalıların yüzde 10 SGDP (sosyal güvenlik destek primi) kesintisinden muaf tutulmasıdır.
ANNE İŞÇİYE SÜT İZNİ YERİNE YARIM GÜN İZİN
Çalışma mevzuatımıza göre anne işçilere bir yaşından küçük çocuklarını emzirmeleri için günde toplam bir buçuk saat süt izni verilmesi zorunludur. Bu süre günlük çalışma süresinden sayılmakta olup hangi saatler arasında ve kaça bölünerek kullanılacağını anne işçi kendisi belirleme hakkına sahip bulunmaktadır.
Torba Kanun’la süt izni yerine doğum yapan anne işçilere günlük çalışma süresinin yarısı kadar ücretsiz izin verilmesi öngörülmektedir. Bu süre doğum sayısına göre artmaktadır.
ÜÇ VE ÜZERİ DOĞUM YAPANLAR AVANTAJLI
Anne işçiler de doğum yapmaları halinde analık izni sonrasında 1’inci doğumda 60 gün, 2’nci doğumda 120 gün, sonraki doğumlarda ise 180 gün, günlük çalışma süresinin yarısı kadar ücretsiz izin verilecek. 3 yaşını doldurmayan çocuğu evlat edinenler de bu haktan yararlanacak.
İş Kanunu’nun analık halinde çalışma ve süt izni maddesine göre haftalık çalışma süresinin yarısı kadar süreyle çalışan kadın işçilerin ücretlerinin ve çalıştıkları süreye tekabül eden kısmının prim ve ücretleri işveren, çalışmadıkları süreye tekabül eden prim ve ücretleri İşsizlik Sigortası Fonu’ndan karşılanacaktır. Anne işçilerin bu haklardan yararlanmak için kadın işçinin doğum sonrası veya evlat edinmede adına doğum tarihinden önceki son 3 yılda en az 600 gün işsizlik sigortası primi bildirilmiş olması gerekmektedir.