Dr. Veysi Seviğ

Hazine ve Maliye Bakanlığı (Gelir İdaresi Başkanlığı) sürekli gelişim gösteren teknolojik ortamdan yararlanmaya yönelik atılımlarını giderek hızlandırmış, bu bağlamda da ‘Elektronik Defter ve Belge Uygulamalarına İlişkin Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğ Taslağı’nı hazırlamış bulunmaktadır.

Söz konusu tebliğ taslağının birinci maddesinde ifade edildiği üzere günümüzde bilişim teknolojileri sağladıkları verimlilik ve maliyet avantajı gibi nedenlerle büyük bir hızla ilerlemektedir. Bilişim teknolojilerinde yaşanan gelişmeler hayatın her alanında etkisini göstermiş, işletmeler iş süreçlerinde gittikçe daha yoğun bir şekilde bilişim teknolojilerinden yararlanmaya başlamıştır. Bu durum özellikle yüksek sayıda yasal defter, belge ve kayıt ile ilgili süreçleri kağıt ortamında yürütmek zorunda olan mükelleflere yönelik gelişen teknolojiye uygun yeni usul ve esasların belirlenmesini zorunlu hale getirmektedir.

Diğer taraftan bilişim teknolojilerinde yaşanan ilerlemeler Gelir idaresi Başkanlığı’nın gelişen teknolojiye uygun hedefler ortaya koymasını sağlamıştır.

Bu bağlamda Gelir İdaresi Başkanlığı ekonomik aktiviteleri elektronik ortamda izleme, analiz etme, rapor etme, elektronik ortamda denetim alt yapısını oluşturma, kağıt, defter ve belge kullanımından kaynaklanan maliyetleri (kağıt, tasdik, baskı, arşivleme, iletim, muhafaza-saklama, ibraz, muhasebe entegrasyonu ve benzeri) azaltma, belgelerde standart formatı oluşturma, düzenlenen belgenin tarafları (düzenleyen ve alıcı) arasında güvenli, zaman ve maliyet tasarrufu sağlayan bir sistem oluşturma, kamu hizmeti kalitesini artırma, mükelleflerin işlem yapma hızını artırma, mükelleflerin vergi kanunlarına uyumlarının artırılması ve kayıt dışılığın izlenerek önlenmesi amacıyla yasal defterlerin ve belgelerin elektronik ortamda elektronik defter ve belge olarak oluşturulmasına, kaydedilmesine, iletilmesine, muhafazasına, ibrazına, elektronik ortamda tutulmasına ve düzenlenmesine izin verilen defter ve belgelerde yer almasına, gereken bilgilere ve defterlerin ve belgelerin elektronik ortamda tutulması ve düzenlenmesine ilişkin usul ve esasları içeren tebliğler hazırlamıştır.

‘Elektronik Ortamda Düzenlenebilecek Belgeler’, söz konusu tebliğin 4’üncü maddesinde belirlenmiş olup elektronik fatura (e-fatura) uygulaması Vergi Usul Kanunu’nun mükerrer 242’nci maddesinin (2) numaralı fıkrasında yer alan Hazine ve Maliye Bakanlığı’na verdiği yetkiye istinaden düzenlenmesi, müşteriye verilmesi, müşteri tarafından istenmesi ve alınması zorunlu olan faturanın kağıt belge yerine elektronik ortamda, elektronik belge olarak düzenlenmesi, muhatabına iletilmesi ve elektronik ortamda muhafaza ve ibraz edilmesine imkan veren uygulamadır.
e-fatura, yeni bir belge türü olmayıp, kağıt fatura ile aynı hukuki niteliklere sahiptir.
e-fatura uygulamasına kayıtlı olan mükelleflerden 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 11’inci maddesi kapsamındaki mal ihracı (Türkiye’de ikamet etmeyenlere özel fatura ile yapılan satışlar-bavul ticaret-dahil) ve yolcu beraberi eşya ihracı (Türkiye’de ikamet etmeyenlere Katma Değer Vergisi hesaplanarak yapılan satışlar) kapsamında fatura düzenleyecek olanlar, bahsi geçen faturalarını 1 Temmuz 2017 tarihinden (Türkiye’de ikamet etmeyenlere özel fatura ile yapılan bavul ticareti kapsamındaki satışlarda ise ocak ayı başından (1 Ocak 2020) itibaren e-fatura olarak düzenlemeleri öngörülmüştür.

Söz konusu faturaların e-fatura olarak düzenlenmesi ve gönderilmesine ilişkin usul ve esaslar ile uygulamadan yararlanma yöntemleri www.efatura.gov.tr internet adresinde yayınlanan ‘e-fatura Uygulaması Gümrük İşlemleri Kılavuzu’nda ayrıntılı olarak açıklanmıştır.

26 Haziran 2020 Cuma