Asgari ücret desteğinden mahrum kalmamak için bu hususlara dikkat!

Asgari ücret desteğinden yararlanan işverenler, tek bir çalışan için bile SGK’ya eksik ücret beyan ederse, desteğin tamamından mahrum kalabilir. Çalışanların ücret ve primleri usulsüz veya eksik bildirildiğinde ya da sahte sigortalılık tespit edildiğinde asgari ücret desteği, gecikme cezası ve faiziyle birlikte geri alınır. Ayrıca işverenler, Cumhuriyet Savcılığı’na ihbar edilir. 

Sosyal Güvenlik Kurumu vasıtasıyla işverenlere 20’ye yakın teşvik ve destek sağlanıyor. Bu desteklerden biri de yaklaşık 8 yıldır uygulanan asgari ücret desteği. Bu destek, 2016 yıldan beri asgari ücrete göre yeniden belirlenerek günümüze kadar sürdürüldü.

İşverenlerin istihdam ettikleri her bir asgari ücretli çalışan için 31 Aralık 2023 tarihine kadar brüt 13 bin 414.50 TL üzerinden yaptıkları maliyet hesabı, 1 Ocak 2024’ten itibaren brüt 20 bin 2.5 TL üzerinden yapılıyor. Bu da yaklaşık yüzde 49’lık bir maliyet artışı anlamına geliyor. Hükümet, işverenlerin maliyetini düşürmek, işsizliğin önlenmesi ve istihdamın korunmasına katkıda bulunmak amacıyla bu sene uygulanacak asgari ücret desteğini yeniden güncelledi. Destekle ilgili kanuna müteakip SGK da uygulamanın usul ve esaslarını açıklayan genelgeyi yayımladı. İlgili kanun ve genelge incelendiğinde sadece bir çalışan için SGK’ya eksik ücret matrahı beyan edilmesi halinde bile tüm işçiler için faydalanılan asgari ücret desteğinden mahrum kalmaya yönelik katı düzenlemelere yer verildiği görülüyor. 

Bu yazımızda, işverenlerin asgari ücret desteğinden mahrum kalmamaları için dikkat etmeleri gereken püf noktalarına yer verildi. 

85 MİLYAR TL’Yİ AŞAN DESTEK 

İşyerlerine 2016 yılından 2023 yılı sonuna kadar toplamda 85 milyar 424 milyon 929 bin 706 TL asgari ücret desteği verildi. Genel olarak 1 Temmuz 2023-31 Aralık 2023 döneminde destekle sağlanan indirim tutarı, ilgili ayda verilecek aylık prim ve hizmet belgesindeki/muhtasar ve prim hizmet beyannamesindeki prim ödeme gün sayısının 16.66 TL ile çarpımı suretiyle hesaplandı. 1 Ocak 2024’ten itibaren 2024 yılı ocak ila aralık ayları/dönemi için günlük 23.33 TL ile çarpımı sonucu bulunacak tutar, işverenlerin SGK’ya ödeyecekleri sigorta primlerinden mahsup edilerek destek sağlanacak. Bu durumda aylık 500 TL’lik destek, 700 TL’ye yükseltilmiş oluyor. Destek avantajlarının kaybedilmemesi için aşağıda açıkladığımız hususlara dikkat etmek gerekiyor.

USULSÜZ VE EKSİK BİLDİRİM

Mevcut bir işletmenin kapatılarak farklı bir ad ve unvan altında ya da bir iş birimi olarak açılması veya yönetim ve kontrolü elinde bulunduracak şekilde doğrudan veya dolaylı ortaklık ilişkisi bulunan şirketler arasında istihdamın kaydırılması, şahıs işletmelerinde işletme sahipliğinin değiştirilmesi gibi İşsizlik Sigortası Fonu katkısından yararlanmak amacıyla muvazaalı işlem tesis ettiği anlaşılan işyerleri, asgari ücret desteğinden faydalanamayacak. Ayrıca sigortalıların prime esas kazançlarını 2024 yılı ocak ilâ aralık ayları/dönemi için SGK’ya bildirmediği veya eksik bildirdiği tespit edilen işyerlerinden İşsizlik Sigortası Fonunca karşılanan tutar, gecikme cezası ve gecikme zammıyla birlikte geri alınacak.

Ancak 2024 yılı ocak ilâ aralık aylarına/dönemine ait aylık brüt asgari ücretin onda birini (yaklaşık 2 bin 200TL’yi) geçmeyecek tutarda eksik prime esas kazanç bildirimi yapıldığının tespiti durumunda SGK tarafından yapılacak ihtar üzerine 15 günlük süre içinde söz konusu eksikliği gideren işyerleri destekten faydalandırılmaya devam edilecek. Bu nedenle tüm işçilerin asıl ücret, fazla mesai ile diğer prime tabi tüm ücret eklentilerini SGK’ya eksiksiz beyan etmeye hassasiyet gösterilmeli. Aksi takdirde tüm işçiler için faydalanılan asgari ücret desteğinin toplamı, gecikme cezası ve gecikme zammıyla birlikte işverenden geri alınacak. Faydalanmayan kısım ise iptal edilerek işverenin destekten mahrum kalması söz konusu olacak.

BORÇ VE KAÇAK SİGORTALILIK

İşyerinde çalıştırılan sigortalılarla ilgili 2024 yılı ocak ilâ aralık aylarına/dönemine ait aylık prim ve hizmet belgelerinin veya muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinin yasal süresi içinde verilmediği, sigorta primlerinin yasal süresinde ödenmediği, denetim ve kontrolle görevli memurlarca yapılan soruşturma ve incelemelerde; 

* Çalıştırılan kişilerin sigortalı olarak bildirilmediği (kaçak sigortalılık),

* Bildirilen sigortalının fiilen çalıştırılmadığı (sahte sigortalılık) durumlarının tespit edilmesi,

*  Kuruma prim, idari para cezası ve bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borcunun bulunması hallerinde de işverenler hakkında idari para cezaları uygulandıktan sonra yine asgari ücret desteğinden mahrum kalınacak. Ayrıca faydalanılan destek, gecikme cezası ve gecikme zammıyla birlikte geri alınacak. Sahte sigortalılıkta işverenler Cumhuriyet Savcılığı’na da bildirilecek. 

REKABET AVANTAJI

Yeni asgari ücrete göre yanda yapmış olduğumuz hesaplamada yüzde 20.5 olan işveren SGK uzun vadeli sigorta kolları priminden yüzde 5 oranındaki SGK teşviki düşürüldü. Dolayısıyla kaçak ya da sahte sigortalı çalıştıran veya SGK prim borcunu ödemeyen işverenlerin maliyeti yüzde 5 daha fazla olacak. 1 Ocak 2024 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere 2024 yılı ocak ilâ aralık ayları/dönemi için günlük 23.33 TL ile çarpımı sonucu bulunacak tutar, işverenlerin SGK’ya ödeyecekleri sigorta primlerinden mahsup edilerek İşsizlik Sigortası Fonu’ndan karşılanacak. Desteğin aylık tutarı 700 TL’ye denk geliyor. Dolayısıyla yüzde 5 işveren teşvikinden sonra ayrıca aylık 700 TL asgari ücret desteğinin de düşülmesiyle birlikte bir asgari ücretli işçinin maliyeti (23.502,94-700=) 22.820,94 TL’ye kadar geriliyor. Bu durumda söz konusu destekler, işverenlere rekabet avantajı sağlıyor. 

15 Nisan 2024 Pazartesi