Anayasa Mahkemesi bireysel başvuru istatistiklerine göre, 23 Eylül 2012 tarihinden 31 Aralık 2021 tarihine kadar toplam 302 bin 429 sonuçlandırılan başvuru bulunuyor. Bahse konu başvuruların yüzde 86.5’i kabul edilmezlikle neticelendi. Ancak mahkemenin iş yükü ve hakim sayısı dikkate alındığında, kabul edilmezlik kriterleri sayesinde gereksiz iş yükü azaltılıyor ve sistemin tıkanması engelleniyor. Bu durum, sistemin işleyişinin daha sağlık çalışmasına hizmet ediyor.

 

Mahkemenin belirlediği kriterler aşağıdaki gibidir:

 

Açıkça dayanaktan yoksunluk (esasa ilişkin):

 

* Bir ihlalin olmadığının açık olması

* Karmaşık ve zorlama şikayetler

* Temellendirilmemiş şikayet

* Kanun yolu şikayeti

 

Usule ilişkin (esasa ilişkin olmayan):

 

* Başvuru yollarının tüketilmemesi

* Bireysel başvuru süresinde başvuru yapmama (30 gün)

* Başvuru hakkının kötüye kullanılması

* Mükerrer başvuru

 

AYM’nin yetkisine ilişkin (esasa ilişkin olmayan):

 

* Konu bakımından yetkisizlik

* Yer bakımından yetkisizlik

* Zaman bakımından yetkisizlik

* Kişi bakımından yetkisizlik

 

Cemal Günsel başvurusu (No:2016/12900):

 

Anayasa Mahkemesi, ancak temellendirilebilmiş bir bireysel başvuruyu inceler. Başvurucuların şikayetlerini hem maddi hem de hukuki olarak desteklemesi gerekir. Başvuruyu delillerle desteklemek gerekir. Başvurucu, şikayete konu öykünün içeriğine ilişkin olarak herhangi bir açıklama yapmamış; yalnızca öyküsünü bir yarışmaya katılmak üzere göndermek istediğini ifade etmiştir. Aynı şekilde başvurucu, metni gerçekten var olan bir öykü yarışmasına göndermiş olduğunu göstermemiş; metni gönderdiği kişinin öykünün yarışmaya katılmasında ne tür bir işlevi olacağını da açıklamamıştır. Aynı zamanda başvurucu, başvuru konusu öykü metninin istediği kişiye gönderilmemesi şeklindeki Ceza İnfaz Kurumu müdahalesinin ifade özgürlüğünü ifade ettiğini sadece soyut beyanlarla ileri sürmüştür. Bu özgürlüğünün neden ihlal edildiğini açıklayan bir delil sunmamıştır. Sonuç olarak, başvurucunun bireysel başvurusuna konu ettiği ihlal edilen temel hak ve özgürlüklerinin neden/nasıl ihlal edildiğini temellendirememiştir. 

 

Dolayısıyla mahkeme, ifade özgürlüğünün ihlal edildiğine ilişkin iddiaların açıkça dayanaktan yoksun olması sebebiyle (temellendirilmemiş şikayet) kabul edilemez olduğuna karar vermiştir. 

 

Görüldüğü üzere, başvuru formunun ve eklerinin eksiksiz, kronolojik halde düzgün hazırlanması, hangi hakkın hangi nedenle ihlal edildiğinin gerekçeler ve delillerle ortaya konulması, soyut iddialarda bulunulmaması, somut kanıt ve bulgulara yer verilmesi, soyut anayasal ilkelere dayanmaması, argümanları destekleyen belgelere mutlaka yer verilmesi ve açıklamaların yeterli olması gerekir. Bu nedenle bireysel başvuru yoluna gidilecek dosyalarda, iddia ve savunmaların özenle hazırlanması ile başvuru dosyalarının titizlikle ele alınması gerekiyor.

23 Aralık 2022 Cuma