Yaklaşık 2.5 milyon çalışan, 1 Ocak 2019 tarihinden itibaren bireysel emeklilikte otomatik katılımı öngören BES kapsamına alınacak. BES ile ilgili yükümlülüklerini ihlal eden işverene ise idari para cezası uygulanacak.
İşyeri bazlı özel emeklilik planlarına yönelik bir uygulama olan otomatik katılım, 1 Ocak 2017 tarihinde yürürlüğe girdi. Bu sistem, çalışanların işverenleri aracılığıyla otomatik olarak bir emeklilik planına dahil edilmesi esasına dayanıyor.
Otomatik katılım sistemine, Türk vatandaşı olup 45 yaşını doldurmamış SSK’lılar ile Emekli Sandığı’na tabi bağımlı çalışanların katılması gerekiyor.
Bireysel emeklilik sistemine (BES) işverenler aracılığıyla otomatik katılım, işyerinde çalışan sayısına göre kademeli olarak gerçekleştirildi.
1 OCAK’TA BAŞLIYOR
1 Ocak 2017’den itibaren 1.000 ve üzerinde çalışanı kapsamına alan otomatik zorunlu BES’te, 1 Ocak 2019 tarihinden itibaren en az 5 ve 9 arasında çalışanı bulunan işyerlerinin de dahil edilmesiyle birlikte kademeli geçiş tamamlanmış olacak.
Bu tarihten itibaren yaklaşık 2.5 milyon çalışanın daha kapsama girmesi öngörülüyor. Yabancılar ile 4/1-b (Bağ-Kur) kapsamındaki sigortalılar, 45 yaş üstü 4/1-a ve 4/1-c sigortalıları zorunlu bireysel emeklilik sistemikapsamında bulunmuyor.
İKİ AYDA CAYMA HAKKI
Çalışanlar, emeklilik planına dahil edildiklerinin kendilerine bildirildiği tarihten itibaren iki ay içinde cayma hakkına sahip. Otomatik katılım, sadece sisteme girişte zorunlu. Sisteme girişten sonra çalışanlar diledikleri zaman sistemden çıkabilecek.
Katılımcı, emeklilik sözleşmesini emekliliğe hak kazanmadan veya kazandığı halde bu hakkı kullanmadan sona erdirmesi halinde, sona erdirilen sözleşme bakımından bireysel emeklilik sistemine giriş tarihinden kaynaklanan süreye ilişkin haklarını kaybeder.
TEKRAR KATILIM MÜMKÜN
BES Yönetmeliği’nde yer alan hükümler gereğince otomatik sistemden ayrılma işlemi gerçekleştiren çalışanlar, müsteşarlığın belirleyeceği esaslar dahilinde iki yılda bir tekrar otomatik olarak sisteme dahil edilebilirler. Müsteşarlık bu süreyi bir yıla kadar azaltmaya ve üç yıla kadar artırmaya yetkili.
EMEKLİLİK ŞİRKETİNİ İŞVEREN BELİRLEYECEK
Emeklilik şirketi işveren tarafından belirlenecek. İşverenler, çalışanları adına en az bir emeklilik şirketi ile sözleşme yapmakla yükümlü. Çalışanlar, sisteme giriş esnasında sadece faizli/faizsiz fon tercihinde bulunabilecek. Bu nedenle işverenlerin, sisteme giriş esnasında çalışanlarından faizli/faizsiz fon tercihini almaları gerekiyor. Tercihte bulunmayan çalışanları için söz konusu tercihi işveren yapacak. Kamu/özel ayrımı olmaksızın herhangi bir işveren, sektörde yer alan kamu/özel bütün emeklilik şirketleri ile otomatik katılım sistemi için anlaşma yapabilir.
Şirket seçiminde, hizmet kalitesi ve diğer hususlar göz önünde bulundurularak alınan teklifler arasında tercihte bulunulması gerekiyor.
İşveren, şirketten komisyon dahil hiçbir şekilde maddi menfaat sağlayamayacak. Emeklilik şirketi de işverene herhangi bir menfaat vaadinden bulunamayacak.
İŞVERENE İDARİ PARA CEZASI
Otomatik katılım sistemi kapsamındaki yükümlülüklerine uymayan işverene, her bir ihlal için Aile Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığınca idari para cezası uygulanıyor. Ayrıca işveren; katkı payını emeklilik şirketine eksik, geç aktarması veya aktarmaması durumunda çalışanın birikiminde oluşan parasal kaybından da sorumlu tutuluyor.