TEKNOFEST açıklamasına göre, 20-22 Eylül'de İstanbul Atatürk Havalimanı'nda Türkiye Teknoloji Takımı Vakfı, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ve Cumhurbaşkanlığı Yatırım Ofisi yürütücülüğünde gerçekleştirilecek zirve, Türkiye'den ve dünyadan geleceğe yön veren teknoloji liderlerini, çok uluslu şirketleri ve girişim ekosisteminin tüm paydaşlarını bir araya getirecek. TEKNOFEST kapsamında düzenlenen Take Off Uluslararası Girişim Zirvesi'ne gösterilen yoğun ilgi nedeniyle zirvenin başvuru tarihi 18 Temmuz'a uzatıldı. ULUSLARARASI ARENADA GİRİŞİMLERİ TANITMA FIRSATI Türkiye'nin teknoloji girişimleri için bölgesel bir merkez olma hedefine yönelik önemli bir zirve olan Take Off Uluslararası Girişim Zirvesi, yerli ve yabancı girişimcileri yatırımcılarla bir araya getiriyor. Geçen yıl salgın sebebiyle gerçekleştirilemeyen zirve, 2019'da 200 yerli ve yabancı girişime, 100 mentora, 50 kurumsal firmaya ve 1.000 ziyaretçiye ev sahipliği yapmıştı. Yurt içinden ve dışından başvuruların gerçekleştirildiği zirvede, bu yıl eğitim teknolojileri, sağlık teknolojileri, oyun, veri, otonom teknolojiler, yapay zeka, blokzinciri, finansal teknolojiler ve mobilite olmak üzere 9 farklı kategorideki girişimler jüri tarafından değerlendirilecek. Dereceye giren girişimler için birincilik ödülü 20 bin, ikincilik ödülü 10 bin, üçüncülük ödülü de 5 bin dolar olarak belirlendi. Türkiye'nin Orta Doğu, Kuzey Afrika, ABD, Güneydoğu Asya ve Avrupa bölgelerinde bulunan teknoloji girişimlerinde yatırımcılar için merkezi bir konumda olması hedeflenen zirvede, uluslararası güçlü girişimlere, mentorlara ve kurumsal firmalara medeniyetlerin beşiği İstanbul ev sahipliği yapacak. Yurtdışında yapılan çevrim içi tanıtım etkinlikleri ile de ses getiren, katılımcılara teknoloji girişimlerinde fırsatlar sunan zirve, katılımcılara ünlü girişimcileri canlı dinleme imkanı da sağlayacak. Yola çıktığı günden bugüne toplumun tamamında teknoloji ve bilim konusunda farkındalık oluşturmayı, Türkiye'nin bilim ve mühendislik alanlarında yetişmiş insan kaynağını artırmayı hedefleyen TEKNOFEST Havacılık, Uzay ve Teknoloji Festivali, Türkiye Teknoloji Takımı Vakfı ve Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı yürütücülüğünde, Türkiye'nin önde gelen teknoloji şirketleri, kamu kurumları, medya kuruluşları ve üniversitelerin de olduğu 71 paydaş kurum ile birlikte düzenleniyor. Festival, 21-26 Eylül'de yeniden İstanbul'da gerçekleştirilecek.

30 Haziran 2021 Çarşamba

Teknopark İstanbul'dan yapılan açıklamaya göre, Türkiye'nin ilk Siber Güvenlik Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi ile yerli siber güvenlik ekosisteminin gelişimine ve siber güvenlik alandaki yetişmiş insan gücü açığını kapatmaya odaklanıyor. Lisenin, Liselere Geçiş Sistemi (LGS) tercih kılavuzu açıklandıktan sonra öğrenciler için önemli tercih seçenekleri arasında yer alması bekleniyor. Açıklamada görüşlerine yer verilen Teknopark İstanbul Genel Müdürü Bilal Topçu, siber güvenliğin artık tüm dünyanın üzerinde titizlikle durduğu bir alan haline geldiğini belirterek, devletlerin verilerinin güvende olmasının büyük öneme sahip bir konu olduğunu aktardı. Türkiye'nin şu anda da siber güvenlik alanında güçlü ve dünyada en tepede sayılacak ülkeler arasına girecek konumda olduğunu vurgulayan Topçu, şunları kaydetti: "Ancak yerli teknolojilerimizin daha da fazla gelişmesi ve dünyaya ihraç edilebilir konuma gelmesi gerekiyor. Sektörde nitelikli uzman açığı da her geçen gün artıyor. Bu noktadan hareketle Teknopark İstanbul olarak Türkiye'nin ilk ve tek siber güvenlik meslek lisesine ev sahipliği yapıyoruz. Her yıl olduğu gibi LGS sınavlarına girmiş öğrencilerimiz lise tercihi yapacaklar. Teknopark İstanbul olarak yüzdelik dilime girmiş başarılı öğrencilerimizi lisemizde ağırlamaya hazırlanıyoruz. Öğrencilerimiz lisemizde siber güvenlik alanının birçok farklı dalında kaliteli eğitim alma fırsatına sahip olacak. Öte yandan Teknopark İstanbul MTAL, siber güvenlik özelinde çalışan firmalarla bir arada olması nedeniyle burada yetişen öğrencilerimiz için oldukça verimli bir lise konumunda. Yeni dönemde de lisemizi tercih eden gençlerimizi Teknopark İstanbul'un Kuluçka Merkezi Cube Incubation'da faaliyet gösteren firmalarımızla birçok uygulamada bir araya getirmeye devam edeceğiz. Meslek lisemiz ile ülkemizde yerli ve milli teknolojilerle donatılmış bir siber güvenlik ekosisteminin oluşmasına katkı sağlayacağımıza inanıyoruz." BAŞARILI ÖĞRENCİLER TARAFINDAN TERCİH EDİYOR Verilen bilgiye göre, 2020-2021 eğitim ve öğretim yılında Teknopark İstanbul yerleşkesi içerisinde faaliyetlerine başlayan Teknopark İstanbul Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi, daha ilk yılında Liselere Geçiş Sistemi (LGS) Sınavı'nda yüzde 1'lik dilimden öğrenci alan meslek liseleri arasına girmeyi başardı. LGS'de başarılı olan öğrencilerin tercih ettiği liseye geçtiğimiz dönem, yüzdelik dilimleri 0,47 ile 5,41 arasında değişen 30 öğrenci kabul edildi. Böylece Teknopark İstanbul Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi, ASELSAN Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi ve İstanbul Teknik Üniversitesi Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi ile birlikte en başarılı yüzde 1'lik dilimden öğrenci alan meslek liseleri arasına katıldı. Türkiye'nin ilk siber güvenlik lisesi Teknopark İstanbul MTAL, 30 Haziran’da başlayacak tercih döneminde de siber güvenlik alanında uzmanlaşmak isteyen öğrencileri kabul edecek. SİBER GÜVENLİK EKOSİSTEMİNE UZMAN PERSONEL YETİŞTİRİYOR Türkiye’nin ilk siber güvenlik lisesi olma özelliğine sahip Teknopark İstanbul Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi, eğitim kalitesiyle siber güvenlik ekosisteminin gelişimini yetiştirdiği uzmanlarla sağlamayı hedefliyor. Başarılı öğrenciler tarafından tercih edilen Teknopark İstanbul Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi'nin teknik programında bilişim teknolojileri ağ işletmenliği ve siber güvenlik dallarında eğitim veriliyor. Teknopark İstanbul MTAL, Türkiye'nin Ar-Ge üssü konumunda yer alan Teknopark İstanbul bünyesinde yer alıyor. Tercih döneminde öğrencileri ortaöğretim merkezi yerleştirme sınavı LGS puanı ve tercihlerine göre kabul ediyor. İlk yılında 30 öğrenci alan MTAL, İngilizce hazırlık sınıfıyla birlikte 5 yıl boyunca yatılı olarak siber güvenlik odaklı bir eğitim sunuyor. Sızma testi, adli bilişim, yapay zeka ve siber tatbikat laboratuvarları da bulunan lisede eğitim görecek öğrencilere, Teknopark İstanbul başta olmak üzere, siber güvenlik faaliyeti yürüten firmalarda geniş staj imkanları sunuluyor. Savunma Sanayii Başkanlığı tarafından desteklenen lisede, Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi Başkanlığı’nın da okul inşaatı tamamen bittiğinde sınıf atölye kurulumu, öğretmenlere mesleki hizmet desteği, mevcut öğrencilerin yetkinliklerine göre eğitim verilmesi ve mezun öğrencilere kariyer fırsatı gibi konularda destek vermesi bekleniyor. Öğrenciler, Türkiye Siber Güvenlik Kümelenmesine üye firmalarda özel atölye çalışmalarında eğitim alabiliyor ve uzmanlaşmak istedikleri alanı keşfetmeleri adına bilişim teknolojileri firmalarına teknik geziler yapabiliyor.

30 Haziran 2021 Çarşamba

Massachusetts Teknoloji Enstitüsü mühendisleri, karbon atomlarından elektrik üretimi için organik bir sıvı kullandı. Çözücü özelliğe sahip olan bu sıvı, elektronları parçacıklardan ayırarak kimyasal reaksiyonları tetikliyor, bunun sonucunda da elektrik akımı açığa çıkıyor. Herhangi bir kabloya ya da benzeri bir ekipmana ihtiyaç duymayan yöntem, mikro veya nano boyutlu robotları çalıştırmak için gerekli enerjiyi üretebiliyor. TERMO GÜÇ DALGALARI Profesör Michael Strano, 2010’da karbon nanotüplerin ‘termo güç dalgaları’ üretebileceğini ilk kez gösterdi. Bir karbon nanotüp yakıt tabakası, hareketli ısı darbeleri veya termogüç dalgaları ile kaplandığında tüp boyunca hareket ederek bir elektrik akımı oluşturmuştu. Bu çalışmanın çıktıları, Strano ve öğrencilerini karbon nanotüplerin bilinmeyen bir özelliğini ortaya çıkarmaya yönlendirdi. Bu çalışmanın kapsamını genişleten Strano, karbon nanotüpün bir kısmını teflon benzeri bir polimer ile kapladı. Ürettiği malzemeyi elektronlara aç bir sıvı çözeltisinin içine daldıran profesör, bu elektronların hareket etmesini, bunun sonucunda da elektrik akımının oluşmasını sağlamış oldu. Strano, “Bu yeni teknoloji çok ilgi çekici; çünkü tek yapmanız gereken bu parçacıkların bulunduğu bir yataktan çözücü sıvıyı akıtmak. Kablolar olmadan elektriği elde edebilirsiniz” diyor. ROBOTLAR İÇİN ENERJİ Parçacıkların mevcut versiyonu parçacık başına yaklaşık 0.7 volt elektrik üretebiliyor. Bu çalışmada araştırmacılar, küçük bir test tüpünde yüzlerce parçacık dizileri oluşturabileceklerini de gösterdiler. Uzun vadede, bu yöntem ile mikro veya nano ölçekli robotlara güç sağlamak mümkün. Strano’nun laboratuvarında teşhis sensörü olarak kullanılabilecek ölçekte robotlar üretilmeye başlandı bile.

28 Haziran 2021 Pazartesi

AYŞE BAŞAK Yapılan hesaplamalara göre dünyada şu an yaklaşık 10 trilyon gigabayt dijital veri bulunuyor. Her an çektiğimiz fotoğraflar, gönderdiğimiz e-postalar ve ürettiğimiz diğer dijital veriler ile bu büyük yekûna her gün yaklaşık 2.5 milyon gigabayt yeni veri ekleniyor. Bu verilerin büyük çoğunluğu, birkaç futbol sahası büyüklüğünde inşa edilen, maliyeti ve bakımı yaklaşık 1 milyar dolara mal olan eksabayt (1 eksabayt=1 milyar gigabayt) veri merkezleri olarak bilinen muazzam tesislerde depolanıyor. Bilim insanları, genetik bilgimizi içeren molekülde bu büyük veri yığınını depolamak için alternatif bir çözümün yattığını düşünüyor. Çok büyük miktarlarda bilgiyi yüksek yoğunlukta depolayan DNA (Deoksiribo nükleik asit), bu sorunun çözümü olabilir mi? ENERJİ TÜKETİMİNE SON Massachusetts Teknoloji Enstitüsü Profesörü Mark Bathe, DNA ile dolu bir kahve fincanının teorik olarak dünyanın tüm verilerini depolayabileceğini söylüyor. Bathe, “Dünyanın biriktirdiği devasa miktardaki veriyi, özellikle de arşiv verilerini depolamak için yeni çözümlere ihtiyacımız var. DNA, flash bellekten bile bin kat daha yoğun. En büyük avantajlarından biri de DNA polimerini bir kez ürettikten sonra herhangi bir enerji tüketmemesidir. DNA’yı yazabilir ve sonra sonsuza kadar enerji tüketmeden saklayabilirsiniz” diyor. GENETİK KODLAR Dijital depolama sistemleri, metin, fotoğraf veya diğer her türlü veriyi bir dizi 0’lar ve 1’ler olarak kodluyor. Aynı veri, genetik kodu oluşturan dört nükleotid kullanılarak DNA’da kodlanabiliyor, A, T, G ve C. Örneğin, A ve T 1’i, G ve C, 0’ı temsil etmek için kullanılıyor. Bununla birlikte, birçok DNA parçasının karışımından istenen dosyayı seçmenin kolay bir yoluna da uzun zamandır ihtiyaç duyuluyordu. KOLAY DİZİNLEME Bathe ve meslektaşları yeni çalışmalarında, her bir veri dosyasını, içeriği ortaya çıkaran kısa DNA dizileriyle etiketlenmiş 6 mikro-metrelik bir silika parçacığına kapsülleyerek bunu yapmanın bir yolunu gösterdiler. Araştırmacılar, bu yöntemi kullanarak 20 görüntüden oluşan bir diziden, DNA dizileri olarak saklanan bireysel görüntüleri doğru bir şekilde çıkarabileceklerini gösterdi. Kullanılabilecek olası etiket sayısı göz önüne alındığında bu yöntem 1020 dosyaya kadar ölçeklenebiliyor. DNA’nın onu bir depolama ortamı olarak avantajlı kılan başka özellikleri de var; mesela sabit oluşu. Üstelik sentezlen-mesi ve dizinlemesi de oldukça kolay. 10 YILDA MALİYET DE DÜŞER Bu yöntemin en büyük dezavantajı ise oldukça pahalıya mal olması. Günümüzde DNA olarak bir petabayt veri (1 milyon gigabayt) yazmanın 1 trilyon dolara mal olacağı tahmin ediliyor.Massachusetts Teknoloji Enstitüsü Profesörü Mark Bathe, flash sürücülerde bilgi depolama maliyetinin düşmesine benzer şekilde DNA sentezlemesinin maliyetinin de 10 yıl içinde önemli derecede azalacağını öngörüyor.

28 Haziran 2021 Pazartesi

SOYHAN ALPASLAN Teknopark İstanbul Kuluçka Merkezi’nde (Cube Incubation) yerleşik Light Way Kimya ve Enerji Teknolojileri Sanayi Ticaret A. Ş., tamamen yerli ve milli yepyeni bir pigment üretti. Karanlıkta fosfor gibi ışıldayan, 40 yıllık ömre sahip pigmentin adı ‘Light Way-Işıklı Yol’. Uluslararası patenti alınan pigment, firmanın ikinci projesi olan elektriksiz gece lambalarının 12 saat kesintisiz ışımasını sağlayacak. Aydınlatma armatürlerinde de kullanılacak pigment, gün ışığı ile kendini 5 dakikada şarj edebiliyor. Light Way ile kaplanacak her türlü zemin, karanlıkta ışık kaynağı oluşturarak, hem elektrik tasarrufu sağlayacak hem de ani elektrik kesintilerinde kaza olasılığını en aza indirecek. İstanbul Ticaret’in sorularını Light Way’in kurucu-larından Kimyager Hümeyra Ergin cevapladı. HAYATI KOLAYLAŞTIRMAK Işıklı Yol (Light Way) projesi nasıl doğdu? Karanlık korkum, gece yarısı yaşadığımız 1999 depremiyle iyice pekişmişti. Ani elektrik kesintilerinde alternatif olabilecek bir ışık kaynağı üreterek hayatımı kolaylaştırmak istiyordum. O günkü takım arkadaşlarımla birlikte fosfor ve reçine karışımları kullanarak küçük prototipler ürettik. Küçük zeminlerde, ev koridorlarında, acil çıkış merdiven çizgileri ve işaret vericiler yaptık. Çalışmalarımızı görenler, projenin hayata geçirilmesi ve ticarileştirilmesi gerektiği yönünde bizi ikna ettiler. 2019 yılında Teknopark İstanbul Kuluçka Merkezi’ne başvurduk. Hedefimiz, karanlıkta aydınlık sağlayacak zemin kaplama üretmekti. YEPYENİ BİR PİGMENT Neler ürettiniz? Tükenmek üzere olan fosfor elementi yerine pigment geliştirmek istiyordum. Merkezin laboratuvarlarında yepyeni bir pigment ürettik. Pigmente ve pigmentle uygulama yaptığımız zemin kaplamalara ışıklı yol ‘Light Way’ adını verdik. HEDEF, YENİLEBİLECEK SAFLIK Pigmente kozmetik sektöründen büyük talep geldi. Sağlık Bakanlığı pigmentin oje, far, vücut boyaları ve dövme boyalarında kullanılabilmesi için yenilebilecek saflıkta olmasını istedi. Biz de Light Way’i tümüyle organik bir yapıya dönüştürmek için Arel Üniversitesi Teknoloji Transfer Ofisi ile Ar-Ge çalışmalarına başladık. ULUSLARARASI PATENT Patent aldınız mı? Tamamladığımız iki projemizi de uluslararası patent ile koruma altına aldık. Patent başvuru ücretinde Teknopark İstanbul’dan destek aldık; uluslararası başvuru harçlarımızı TÜBİTAK karşıladı. Elektriksiz gece lambamıza da uluslararası patent aldık. Her iki ürünümüz de uluslararası piyasada büyük ilgi ile karşılandı. KARANLIK KAZALARI ÇOĞALTIR Pigmenti hangi sektörler kullanacak? İnşaattan eğlenceye, sağlıktan savunmaya, şehircilikten turizme, endüstriyel üretimden uzay sanayine kadar hemen her sektörde kullanılabilecek. Deprem, savaş gibi jeneratörlerin devre dışı kaldığı zaman ‘Light Way’, 12 saat boyunca ortamı aydınlatabilecek. Metro, deprem toplanma noktaları, hava alanları, hastaneler gibi kritik alanlarda kullanılması hayati önem arz edecek. Karanlık nedeniyle yaşanan kazalar en aza inecek. SAVUNMA SANAYİ Ürünümüzün, savunma sanayinde çeşitli alanlarda denemeleri sürüyor. Askeri hava alanlarında, silahlarda, uzay araçlarında deneysel çalışmalar başlayacak. İstanbul Büyükşehir Belediyesi ile şehir ışığı almayan karanlık noktalardaki bisiklet yollarının Light Way kullanılarak ışıldaması üzerine çalışıyoruz. YATIRIMCILARIN İLGİSİ Gece lambası projeniz nedir? Elektriksiz gece lambasının prototipi hazır. 12 saat ışıma sağlayan bu lamba, gün ışığında kendini şarj ederek elektrik kullanımını da azaltacak. Evimizdeki bir avizenin, ışığı kapattığımız anda elektriksiz gece lambasına dönüşmesini hayal etmek bile heyecan verici. Aydınlatma armatürleri üreticileri ile görüşmelerimiz sürüyor. Başta Brezilya ve ABD olmak üzere birçok ülkeden gelen bayilik taleplerini değerlendiriyoruz. Bu proje ile ilgilenen uluslararası yatırımcılar da var. 8 MİLYON TL HARCIYORUZ Ne kadarlık elektrik tasarrufu sağlayacak? Türkiye’de konutların yüzde 10’luk kısmı yalnızca gece lambası için yılda 8 milyon TL’lik enerji harcıyor. Bunun önüne geçilerek, hem ülke hem de hane halkı elektrikten tasarruf edecek. Ayrıca aydınlatma armatürlerinde kullanılacak ‘Light Way’ pigmentleri ile istenilen her mekânda kullanılabilecek. Pigmentler, konforlu ve tasarruflu yaşamın vazgeçilmezlerinden olacak. PİGMENTLİ ARMATÜRLER Armatürler ulaşılabilir maliyette olacak mı? 100 TL’ye aldığınız herhangi bir armatür yerine; Light Way pigmenti taşıyan bir armatürü 102 TL’ye alabilmek mümkün olacak. Pazardaki armatürlerle arasındaki satış fiyatının bu kadar düşük olacağı ve elektrik kapandığında dahi çevreyi aydınlatmaya devam edecek bir model tasarladık. ESENBOĞA’YI 6 GÜNDE KAPLARIZ “Pigment üretim kapasitemiz çok yüksek. Zemin kaplamada aylık kapasitemiz 1 milyon metrekare. Yani 6 aylık üretim kapasitemiz ile Büyükada’yı, 6 günlük kapasitemizle de Esenboğa Havalimanı’nı kaplayabilecek miktarda pigment üretebiliriz.” ALTIN MADALYA Light Way, 5. İstanbul Uluslararası Buluş Fuarı’nda (ISIF’20) altın madalya aldı. 26 ülkeden gösterilen 519 buluş arasından birincilikle çıkan Light Way’in dünyadaki tanınırlığı hızla artmaya başladı. PİGMENTİN ÖZELLİKLERİ * Isı ve ışık ile 5 dakikada kendi kendini şarj ediyor. * Kesintisiz 12 saat ışıldayabiliyor. * Yaklaşık 40 yıllık ömre sahip. * 10 farklı renkte ışık yayabiliyor. * Mavi ve yeşil arasında art arda geçiş yapabiliyor. * Her türdeki yüzeye tutunabiliyor. * Işık gücü mekana göre ayarlanabiliyor. * Melatonin salgısını engellemiyor.

28 Haziran 2021 Pazartesi