AYŞE BAŞAK Milyarlarca akıllı telefon ve tablette yer alan dokunmatik ekran teknolojisi, küçük bir değişiklikle laboratuvar olarak kullanılabilir. Cambridge Üniversitesi araştırmacıları, yaptıkları çalışmayla ilk kez ekran üzerine sıvı numuneler yerleştirerek toprak veya içme suyundaki yaygın iyonik kirleticileri tanımlamayı başardı. Araştırma sonuçları, bir dokunmatik ekranın bu alanda nasıl kullanılabileceğini ve dokunmatik ekran sensörünün hassasiyetinin sıradan laboratuvar tabanlı ekipmanlarla karşılaştırılabilecek kadar başarılı olduğunu gösterdi. TIBBİ TEŞHİS MÜMKÜN Araştırmacılar, yakın gelecekte doğrudan cebimizdeki telefonlardan biyo-algılama veya tıbbi teşhis de dahil olmak üzere çok çeşitli algılama uygulamalarının yapılabileceğini öngörüyor. Araştırma ekibinden Dr. Ronan Daly, “Ekranı temelden değiştirmek zorunda kalmadan teknolojiyle farklı bir şekilde etkileşime girip giremeyeceğimizi bilmek istedik. Parmağımızdan gelen bir sinyali yorumlamak yerine, elektrolitleri okumak için bir dokunmatik ekrandan veriler alabilmeyi amaçladık” diyor. ARSENİK KİRLİLİĞİ Bu teknoloji için ilk uygulama alanlarından biri, içme suyundaki arsenik kirliliğini tespit etmek olabilir. Arsenik, dünyanın birçok yerinde yer altı sularında bulunan yaygın bir kirletici. Belediyelerin çoğu, kurdukları su sistemi ile su evlere ulaşmadan önce arseniği tarar ve filtreler. Ancak su arıtma tesisleri olmayan dünyanın bazı bölgelerinde arsenik kirliliği hâlâ ciddi bir sorun. Dr. Ronan Daly, “Teorik olarak, güvenli olup olmadığını kontrol etmek için içmeden önce telefonunuza bir damla su damlatabilirsiniz. Teknolojiyi çok çeşitli molekülleri tespit edebilecek şekilde daha da geliştirmeyi umuyoruz. Bunun sonucunda çok çeşitli potansiyel sağlık uygulamalarının önü açılabilir. Çalışmamız, mobil teknolojilerde dokunmatik ekranlı algılamanın kullanımının daha geniş bir şekilde araştırılması, herkesin erişebileceği, hızlı ölçüm yapan ve veri iletişimine olanak tanıyan araçların oluşturulması için bir miat olacak” diyor. FARKLI SIVILARLA ÖLÇÜM Araştırmacılar, çalışmalarına bilgisayar simülasyonlarıyla başladı ve ardından simülasyonda öğrendiklerini telefonlarda ve tabletlerde kullanılanlara benzer şekilde bağımsız bir dokunmatik ekran kullanarak doğruladı. Herhangi bir değişikliği ölçmek için de ekrana farklı sıvılar koydular ve standart dokunmatik ekran test yazılımını kullanarak her bir damlacıktan gelen ölçümleri kaydettiler. Kullandığımız telefon ve tablet ekranlarının hassasiyeti parmaklara göre ayarlanıyor. Araştırmacılar, algılamayı optimize edebilmek üzere elektrot tasarımını değiştirerek ekranın belirli bir bölümünde duyarlılığın değiştirilebileceğini söylüyor.

31 Ağustos 2021 Salı

SOYHAN ALPASLAN Teknopark İstanbul Kuluçka Merkezi (Cube Incubation) firmalarından SMSK Bilgi Teknolojileri ve Ticaret Şirketi, SecroMix markasıyla siber güvenlik çözüm ve ürünleri geliştiriyor. Çoklu ağ saldırılarına karşı Türkiye’nin en gelişmiş ürününü piyasaya sunmak için yatırım bekleyen firma; Türkiye, İngiltere ve Güney Afrika’daki ofisleriyle dünyaya açılmayı hedefliyor. Güney Afrika Üniversitesi’ne proje sunan firma, Afrika’nın networkünü korumaya hazırlanıyor. Kritik önemdeki kurumların, hacker saldırılarından ne kadar korunduklarını tespit eden simülasyon, güvenlik zafiyetlerinin tespiti için istenen sızma testleri, siber tehdit avcılığı, siber istihbarat çözümleri SecroMix’in hizmetleri arasında. İstanbul Ticaret’in sorularını SMSK’nın kurucusu bilgisayar mühendisi Sefer Şimşek cevapladı. 20 YILLIK TECRÜBE Faaliyet alanınız nedir? Siber güvenlik alanında 20 yılı aşkın süredir faaliyet gösteriyoruz. TÜBİTAK başta olmak üzere KEP hizmetleri veren birçok kurumda sistem ve network güvenliği ile ilgili projelerde yer aldık. Çipli kimlik kartlarının sertifikaları için HSM güvenliği hizmeti verdik. 2019’da SMSK’yı kurarak; bilgi güvenliği, siber güvenlik, iş sürekliliği alanında entegrasyon, danışmanlık ve eğitimler vermeye başladık. Veri dünyasında dijital güven için SecroMix markamızla siber güvenlik mekanizmalarını kullanarak değer yaratıyoruz. SİBER TEHDİT ÜRÜNÜ SecroMix’i tanıtır mısınız? SecroMix markasıyla; uç nokta güvenliği, veri kaybı önleme, SIEM, SOC, yazılım güvenliği, yedekleme ve felaket kurtarma gibi farklı yelpazede, yüksek kalitede siber güvenlik ürünleri geliştiriyoruz. Kamu ve özel sektördeki müşterilerimize sızma testi uygulayıp, güvenlik açıklarını tespit edip, bu açıkları kapatıyoruz. Tehdidi ne kadar ayrıntılı bilirsek, korunmamız da o kadar güçlü olur. Yani geliştirdiğimiz bir siber güvenlik tehdit ürünü. Bu testler ile iç ve dış ağ sistemleri, veri tabanları, web ve mobil uygulamaları dahil tüm sistemin güçlü ve zayıf noktalarını belirleyerek olası saldırılar gerçekleşmeden önüne geçmeye çalışıyor, bir hacker gözüyle siber risk karnesi çıkarıyoruz. EVDEKİ ZOMBİ Bireysel kullanıcılar risk altında mı? Ev kullanıcıları tehditlere karşı korumasız olduğundan herhangi bir saldırganın gönderdiği linki tıklayarak, ondan gelen zararlı yazılımı bilgisayara yüklerse, bilgisayarı bir zombi bilgisayara dönüşür. Virüs; ev kullanıcılarının ve güvenlik ağı olmayan kurumsal kullanıcıların bilgisayarında atıl durumda bekler. Aralıklarla yöneticisine ‘ben buradayım’ hatırlatması yapar. Saldırgan, aynı anda milyonlarca zombi bilgisayarı istediği hedefe saldırtabilir. SALDIRI KORUMA ÜRÜNLERİ SecroMix’in öne çıkan koruma ürünü nedir? DDos (Dağıtılmış Ağ Saldırıları) koruma ürünleri geliştiriyoruz. Online hizmet veren tüm kurumları hedefleyen bu saldırılar, milyonlarca bilgisayardan tek bir sisteme yönlendirilerek bilgiye erişimi engeller. İstek gönderme saldırısını karşılamakta yetersiz kalan sistem, sunucu kanalları ile birlikte çöker. 5 AYDA HAZIR OLUR Ürün piyasaya ne zaman çıkacak? Türkiye için bir ilk olacak ürünümüzün modelleme Ar-Ge’sine başladık, 5 cm’lik cep modeli de geliştiriyoruz. Yurt dışında benzerlerinden daha üstün. Gerekli yatırımı sağladığımızda 5 ayda kullanıma hazır olur. Yurt içi ve yurt dışı yatırım tekliflerine sıcak bakıyoruz. SALDIRGAN GİBİ SIZIYOR Sızma testleri nasıl yapılıyor? Sızma testi olası saldırıları önlemeye yarayan bir ön testtir. İç ve dış ağ sistemleri, veri tabanları, web ve mobil uygulamaları dahil tüm sistemin güçlü ve zayıf noktalarını belirliyoruz. Gerekli izinleri ve önlemleri alarak bir saldırgan gibi sisteme sızmaya çalışıyoruz. Özel ağ altyapısını ve uygulamalarını hedefleyen çok aşamalı bir saldırı planı hazırlıyoruz. Bir kurumun kendini koruyabilmesi için nasıl ele geçirilebileceğini de bilmesi gerektiği için bu noktada gerekli eğitimleri veriyoruz. ETİK HACKER ‘Etik hacker’ ne demek? Kritik varlıklara ve bilgilere sahip kurumlar için ‘Red Team-Etik Hacker’ sızma testi hizmeti veriyoruz. Etik hacker ya da beyaz şapkalı hacker; bilişim suçlularının yöntemlerini bilen, kötü niyetli saldırıları simüle ederek bilişim sistemlerine verilebilecek zararlarının önüne geçmeye çalışan uzmanlardır. 100 SİSTEMİN 90’INA SIZDIK “Kurumlar ‘sistemimize sızmaya çalışın’ diyorlar. Saldırı yapmadan, geliştirdiğimiz sızma teknikleri ile zafiyet noktalarını buluyor, saldırganın nereye kadar ulaşabileceğini tespit ediyoruz. Zafiyet taraması; davetsiz misafirin türünü belirlemek, saldırganların rollerini öğrenmek için çok önemli. Yetkili network kullanıcısının yönettiği uygulamaların ne kadar güvende olduğunu belirliyoruz. Yetkili kullanıcıya ulaştığımız anda tüm sistemi ele geçirmenin mümkün olduğunu gösteriyoruz. Şimdiye dek testlerin yüzde 90’ında yetkili kullanıcıya ulaştık.” AJAN GÖNDERİYORUZ “Red Team hizmetimiz ile hiçbir bilgiye sahip olmadan kurum ile networkünü ele geçirme anlaşması yapıyoruz. Dışarıdan başarılı olamazsak içeriye, mesela kargo görevlisi kılığında ajan gönderiyoruz. Kurumun tüm sosyal ağlarını, çalışanların maillerini, şifrelerini ele geçiriyoruz. İçerdeki bilgisayarlara virüs enjeksiyonu yapıp, dışarıya bağlantı açıyoruz. Yetkili bir kullanıcı parolasına ulaştığımız anda sistemin tümünü ele geçirip, yönetebilecek güce ulaşıyoruz.” GÜNEY AFRİKA OFİSİ “Güney Afrika Üniversitesi’ne bir proje sunduk. Hedefimiz, üniversiteden çıkacak güvenlik ürünümüz ile Afrika’nın bakir bölgelerine hizmet verebilmek. Bölgede bir ofis açtık. Bankalarla ve üniversitelerle irtibat halindeyiz, devlet ihalelerine katılıyoruz.”

31 Ağustos 2021 Salı

Kalecik İnsansız Hava Sistemleri Test ve Değerlendirme Merkezi Projesi İmza Töreni, IDEF 2021 fuarında gerçekleştirildi. Proje kapsamında insansız hava araçları (İHA) uçuşları için Kalecik’te Sürekli Tahsisli Hava Sahası merkezi niteliğinde olacak bu merkezde kurulacak. AR-GE ÇALIŞMALARI Merkezde mini İHA, multikopter, sürü İHA projelerinin uçuş kabiliyet testleri, İHA tespit/algılama, sınıflandırma, yanıltma ve engelleme üzerine yürütülen Ar-Ge çalışmalarında kullanılan cihaz ve yazılımların testleri yapılacak. Merkez, TRTEST tarafından işletilecek ve İHA sektörü için modern bir altyapıya sahip olacak.

23 Ağustos 2021 Pazartesi

Uluslararası Savunma Sanayii Fuarı’nda (IDEF 2021) Siber Güvenlik Hızlandırma ve Kuluçka Programı’nın protokolleri imzalandı. İmza töreni Cumhurbaşkanlığı Savunma Sanayii Başkanı İsmail Demir, Teknopark İstanbul Yönetim Kurulu Başkanı Metin Yerebakan ve Teknopark İstanbul Genel Müdürü Bilal Topçu’nun katıldığı bir törenle yapıldı. KÜMELENME EKİBİ Protokol dahilindeki çalışmalar, Pendik’te Teknopark İstanbul’un Kuluçka Merkezi binasında yapılacak. Programı Savunma Sanayii Başkanlığı Siber Güvenlik Dairesi Başkanlığı ve Türkiye Siber Güvenlik Kümelenmesi ekibi koordine edecek DİJİTAL DÖNÜŞÜM Program ile dijital dönüşümün doğurduğu siber tehditlere karşın yenilikçi siber güvenlik girişimlerin artması, siber saldırıların azalmasına katkı sağlanması ve kurulacak yeni güvenlik merkezlerine altyapı faaliyetlerinde farklı bakış açısı kazandırılması hedefleniyor. PROTOTİPLERE DESTEK Bu kapsamda yenilikçi iş fikrini prototip aşamasına getirmiş siber güvenlik girişimlerinin yaşadıkları sorunlara çözüm yolları bulunması için destek olunacak. Bu aşamadakilerin global pazara açılmasındaki engellerin kaldırılması, iş birlikleri kurabilmeleri sağlanacak; eğitimler, teknik mentorluk ve danışmanlık, yatırıma erişim, pazarlama desteği, altyapı imkanları gibi kalemler, çok sayıda üniversite ve kurumsal firmaların iş birliği ile sunulacak. Ekosistem ile oluşturulan iş birlikleriyle birlikte; ülkemizin kalkınmasına, büyüme endeksinde yükselmesine ve istihdamın artışına katkıda bulunulması ve uluslararası arenada yer edinilmesi hedefleniyor. DENİZALTI HAREKATLARINA KUMANDA MERKEZİ Son yıllarda özgün ürünlere imza atan Türk savunma sanayisi şirketlerinin gündeminde denizaltılar da var. HAVELSAN, bu kapsamda geliştirdiği denizaltı savaş harekat merkezi konsept tasarımını Uluslararası Savunma Sanayii Fuarı’nda (IDEF 2021) tanıttı. CUBE INCUBATİON DEVREDE “Stratejik Çözüm Ortaklığı” iş birliği protokolü kapsamında Teknopark İstanbul’un kuluçka merkezi Cube Incubation, stratejik çözüm ortakları için açık inovasyon programını tanıtacak. Merkez ayrıca girişimci başvuru süreçlerinin yönetilmesi, stratejik çözüm ortaklarının ihtiyaç duyabileceği girişim özelliklerinin belirlenmesi, başvuran girişimlerin değerlendirilip stratejik çözüm ortaklarıyla eşleştirmesinin yapılması, altyapı imkanlarından yararlandırılması, ofis desteği sağlanması, mentorluk hizmeti verilmesi, ürün ve hizmetlerinin satış ve pazarlanması gibi kritik destekler sunacak. ASKERİ DENİZCİLİKTE ÇİFTE İHRACAT Savunma Teknolojileri Mühendislik ve Ticaret AŞ (STM) Genel Müdürü Özgür Güleryüz, IDEF 2021 fuarına beklenenden çok daha fazla ilgi olduğunu söyledi. STM’nin, Pakistan’da Agosta sınıfı denizaltıların modernizasyonunu üçüncü gemi ile sürdürdüğünü belirten Güleryüz, Ukrayna için de korvet inşa etmekte olduklarını belirtti. Fuara özellikle ihracat pazarı yüksek ürünlerle katılmak istediklerini aktaran Güleryüz, “Askeri denizcilik, taktik mini İHA sistemleri ile buradayız. Birçok heyetle bu konularda görüşmelerimiz oldu” dedi. Güleryüz, “Mini ya da büyük tonajlı denizaltılarda konsept çalışmalarımız var. Amacımız, bu konuda bir bilinç oluşturmak, milli denizaltı inşası gündeme geldiğinde, ekosistemizle hızlı şekilde adapte olup, bunu gerçekleştirmek” diye konuştu.

23 Ağustos 2021 Pazartesi

SOYHAN ALPASLAN Teknopark İstanbul Kuluçka Merkezi’nde şubesi bulunan Zena Enerji, akıllı İHA’larla güneş enerji santrallerindeki (GES) arızaları tespit etmek için Singapurlu AVA Asia ile işbirliği anlaşması imzaladı. AVA Asia, yapay zeka yazılımı ile panellerde arıza kontrolleri yaparken, Zena Enerji, GES’in tüm hatlarını, sistemini analiz edip, bakım ve onarım hizmeti veriyor. Türkiye’nin ilk güneş enerjisi santrallerinin proje geliştirme ve kurulumunu yapan Zena Enerji; projelendirme aşamasından, elektrik satışına kadar tüm süreci üstlenerek anahtar teslim santraller kuruyor. Şirket, geleceğe dönük yapay zeka ve elektrikli araçlar için şarj ünitesi alanında da çalışmalar yapıyor. TÜRK MÜHENDİSLİĞİ İstanbul Ticaret’in konuyla ilgili sorularını Zena Enerji’nin kurucu ortağı Yüksel Çağrı Gürses cevapladı. Gürses, Yıldız Teknik Üniversitesi Elektrik Mühendisliğini bitirdikten sonra aynı üniversitede işletme yüksek lisansını yaptı. Gürses, 2013-2015 yılları arasında Alman Gehrlicher Solar ortağı Merk Solar Energy bünyesinde Türkiye’nin ilk güneş enerji santrallerini kuran ekipte yer aldı. Gürses, 2015’te Zena Enerji’yi kurarak, toplamda 200 MW’a varan yeni projeler geliştirdi. ANAHTAR TESLİM GES Zena Enerji’yi tanıtır mısınız? GES yatırımlarında; proje geliştirme, projelendirme, imar uygulamaları, proje kurulumu, izleme, işletme bakım, santral yönetim ve verimlilik faaliyetlerini yürütüyoruz. Yüksek performanslı, anahtar teslim GES’ler inşa ediyoruz. GES’lerin verim kayıplarını en aza düşürmek için yazılım ve yapay zeka çalışmalarımız devam ediyor. Türkiye’nin GES Ar-Ge faaliyetlerinde çalışmalar yapmak amacıyla 2020 yılında Teknopark İstanbul Kuluçka Merkezi’ne girdik. SİNGAPURLU PARTNER Singapurlu AVA Asia ile işbirliğinizin kapsamı nedir? 2021 yılının Mayıs ayında Singapurlu AVA Asia ile işbirliği yaparak; “Yapay Zekayla Panel Verimi Maksimizasyonu” hizmeti vermeye başladık. Singapur devletinin de ortak olduğu AVA Asia, 4 kıtada 4000 MW üzerinde referansa sahip. Firmanın geliştirdiği yapay zeka, ordu tipi İHA ve maksimum çözünürlüklü termal kameralara dayalı bir teknoloji. Yani, 10 MW kapasite büyüklükteki bir GES’in panellerini 1 saat içinde izleyip, 70-80 sayfaya kadar hasar raporu hazırlıyor. YÜZDE 7 VERİM ARTIŞI AVA Asia ve Zena’nın birbirini tamamlayan hizmetleri neler? AVA Asia, yapay zeka yazılımı ile panel kontrollerini yapıyor. Zena olarak biz tüm hatlara ve sisteme müdahil olup, detaylı analizler gerçekleştiriyoruz. Onlar yazılımda, biz de elektrik kısmında daha güçlüyüz. Böylece; Türkiye’de özellikle 2018 öncesinde devreye girmiş GES’lerde yüzde 7’leri bulan verim artışı sağladık. Scada analitik ile santrallere yerleştirilen Dataloggerlar sayesinde sürekli ve detaylı takip sağlıyoruz. Hataları detaylarıyla modelleyip, GES hata haritasını ortaya çıkarıyoruz. Türkiye pazarındaki çalışmalarımızın hemen ardından Avrupa pazarına açılmayı planlıyoruz. TESPİTTE TAM İSABET Dronelar nasıl çalışıyor? Kullandığımız dronelar, ordu İHA kategorisinde. Panellerde termal inceleme yapıp, gizli kusur veya sorunu tespit etmek için tüm güneş panellerini kapsamlı bir şekilde tarıyorlar. Yapay zeka yazılımımız, güneş enerjisi panellerinin hot spot noktalarının ve farklı kusurlarının tespitinde yüzde 100 doğruluk sağlıyor. Rapor; 23 ayrı kategoride kaç panel arızası olduğunu gösteriyor. Yazılım ayrıca arızaların onarımı ve panellerin yenilenme maliyetlerini çıkarıp, kısa ve uzun vadedeki ticari avantajı hesaplıyor. 1 SAATTE RAPOR HAZIR GES’lerde geleneksel analiz nasıl yapılıyor? Geleneksel analiz yönteminde, drone ile alınan görüntüler, mühendisler tarafından çıplak gözle incelendiği için yüzde 30’lara varan hata payı olabiliyor. Bu analiz en az bir hafta, bazen 10 günü bulabiliyor. Ayrıca raporlamanın da süre almasından dolayı maliyeti yüksek oluyor. Biz sürecin hepsini 1 saatte tamamlıyor ve santralin büyüklüğüne göre 150 sayfaya ulaşan raporlar hazırlıyoruz. AKFEN, TEKFEN, HANWHA… Hangi santrallerde çalışıyorsunuz? Tekfen Grup’a ait Kütahya’da 8 MW, Hanwha Qcells’e ait Burdur’da 8.3 MW, Reysaş’a ait Kocaeli’de 6 MW ve Afken Holding’e ait Konya’da 10 MW santrallerin yapay zeka ile verim analizlerini yaptık. Kalyon Grup’a ait Türkiye’nin en büyük GES’i ve EnerjiSA’ya ait güneş santralleri ile görüşmelerimizi sürdürüyoruz. TESTLERİN GETİRİLERİ “Orta ölçekli bir GES’te yaptığımız testler ile ortaya çıkan hataların düzeltilmesi aylık ortalama 20 bin dolarlık fazla gelir imkanı sağlayabiliyor. Ülkemizde 7000 MW’a yakın GES olduğunu düşündüğümüzde, yaptığımız analiz sayesinde milyonlarca dolar kaybın önüne geçilmesi mümkün.” PROJELER “Sivas Hanwha Qcells Hasbey 10.8 MW, Kahramanmaraş Hanwha Qcells Altınorda 8 MW, Kars Azat 5.35 MW, Şebinkarahisar Evcili 5.85 MW, Balıkesir Gökoğuz 3.3 MW santrallerinde proje geliştirme ve danışmanlık hizmeti verdik. Bu yıl Sivas Zara 648 kW gücünde saha uygulaması gerçekleştirdik.” ÇOKLU SORUN TESPİTİ “GES’lerde tespit ettiğimiz belli başlı sorunları şöyle sıralayabiliriz; kir tortuları, aşırı kirlenme, kuş pislemesi ile oluşan gölgelemeler, bypass diyotları, mikro çatlaklar, sıcak noktalar, potansiyel kaynaklı bozunma, delaminasyon (aşınma-ayrılma), dahili korozyon, salyangoz izi kontaminasyonu (kirliliği), arızalı kablolar, kablolarda kemirgen hasarı, topraklama hataları, kablolarda çizikler, açık ve kısa devre stringleri, düşük performans.” SAĞLAM YATIRIM VERİLERİ “GES yatırımcılarına yaklaşık 300 kriteri inceleyip, santral verilerini sunuyor, verimini, raporlamalarını ve fizibilitesini çıkarıyoruz. Böylece yatırımcı, yatırım öncesi santrale ait gerçek teknik ve finansman rakamlarına ulaşabiliyor.”

23 Ağustos 2021 Pazartesi