Çin, Ay ile Dünya arasındaki mesafeyi gündüz vakti lazer teknolojisiyle başarıyla ölçerek uzay biliminde dikkat çekici bir gelişmeye imza attı. Çin Bilimler Akademisi’ne (CAS) bağlı Yunnan Gözlemevleri’nde görevli araştırmacılar, 1,2 metrelik gelişmiş bir teleskopla birlikte kullanılan kızılötesi ay lazer mesafe ölçüm sistemi sayesinde Ay yörüngesindeki Tiandu 1 uydusundaki küçük bir lazer geri yansıtıcıyı gündüz tespit etmeyi başardı.
LAZERLE NET MESAFE
Ay mesafelerinde lazerle ölçüm yapmak, 300 bin kilometre boyunca yüksek güçlü ve odaklı bir ışının gönderilmesini, bu ışının Ay’daki köşe biçimli retroreflektöre çarpıp geri dönmesini ve bu geri dönüş sinyalinin Dünya’daki bir teleskopla algılanmasını gerektiriyor. Gündüz vakti yapılan ölçümler, Güneş’ten kaynaklanan yoğun ışık gürültüsü nedeniyle çok daha zor hale geliyor. Ancak Çinli bilim insanları, bu zorluğu aşarak geri dönen sinyalin süresini ölçmeyi başardı ve bu sayede Ay'ın uzaklığını yüksek doğrulukla hesapladı.
TESTLERİN GÜNDÜZ BAŞARISI
Lazer mesafe ölçüm teknolojisi daha önce de kullanılmış, Apollo görevleri sırasında Ay yüzeyine yerleştirilen retroreflektörlerle ölçümler yapılmıştı. Ancak Çin’in gerçekleştirdiği bu gündüz testi, özellikle gözlemlerin zaman penceresini genişletmesi açısından büyük önem taşıyor. Bu gelişme, Çin öncülüğünde yürütülen Uluslararası Ay Araştırma İstasyonu (ILRS) gibi büyük ölçekli uzay araştırmaları için değerli bir temel oluşturabilir.
TİANDU UYDUSU GÖREVDE
2024 yılı Mart ayında fırlatılan Tiandu 1 uydusu, Chang’e 6 görevi kapsamında Ay’ın uzak yüzeyinden örnek getirilecek operasyonda iletişim sağlamak üzere gönderilen Queqiao 2 röle uydusuyla birlikte uzaya gönderilen iki küçük uydudan biri. Tiandu 1 ile yapılan bu gündüz lazer testi, kısa bir süre önce gece vakti DRO-A adlı başka bir uydudan alınan lazer sinyal testinin hemen ardından geldi.
GÖREVDE KURTARMA BAŞARISI
DRO-A, geçtiğimiz yıl yaşanan bir fırlatma anomalisinin ardından dört ay süren karmaşık bir kurtarma operasyonuyla görevine devam eden iki uydudan biri olarak dikkat çekiyor. Bu bağlamda yapılan gündüz lazer testleri, hem teknolojik kapasitenin hem de görev sürekliliğinin sağlanması açısından yeni bir aşama anlamına geliyor.
