Bilişim Sanayicileri Derneği'nin (TÜBİSAD), 2020 yılı "Bilgi ve İletişim Teknoloji Sektörü Pazar Verileri ve Trendleri"ni çevrim içi düzenlenen toplantıyla açıkladı. Açılış konuşmalarını Sanayi ve Teknoloji Bakan Yardımcısı Mehmet Fatih Kacır, TÜBİSAD Yönetim Kurulu Başkanı Levent Kızıltan, Deloitte Türkiye Ortağı Hakan Göl ve TÜBİSAD Başkanlar Konseyi Başkanı ve Index Grup Yönetim Kurulu Başkanı Erol Bilecik'in yaptığı toplantıda, sektörün 2020 performansı ve geleceğine ilişkin görüşler paylaşıldı. Bilgi ve iletişim teknolojileri sektörünün ele alındığı panelde ise CONTEXT Türkiye Ülke Müdürü Erol Kuseyri, TÜBİSAD Yönetim Kurulu Üyesi ve KoçSistem Genel Müdürü Mehmet Ali Akarca, TÜBİSAD Yönetim Kurulu Üyesi ve Logo Elektronik Genel Müdürü Başak Kural ile TÜBİSAD Yönetim Kurulu Üyesi ve Etiya Kurucu Ortağı ve Üst Yöneticisi (CEO) Aslan Doğan pazar beklentilerini değerlendirdi. Sanayi ve Teknoloji Bakan Yardımcısı Mehmet Fatih Kacır, toplantıda yaptığı konuşmada, bilgi ve iletişim teknolojilerinin dünyada en hızlı büyüyen sektörlerden olduğunu belirterek, "4 trilyon dolara yaklaşan küresel bilgi ve iletişim pazarında ülkemiz için önemli fırsat pencereleri bulunduğu kanaatindeyiz. Nitekim Türkiye'nin bilgi ve iletişim teknolojileri pazarının büyüklüğü de yıllık yaklaşık 190 milyar TL'ye erişmiş durumda." diye konuştu. Tüm dünyayı etkisi altına alan Kovid-19 salgını döneminde de pek çok hizmetin kısıtlamalar neticesinde aksamasına rağmen sektörde artışlar yaşandığını anlatan Kacır, şunları kaydetti: "Türkiye'de sektörün pazar büyüklüğü 2020 yılında yaklaşık yüzde 22 oranında artmış oldu. Hayatımızın her alanına nüfuz eden teknoloji ve dijitalleşmeyle şirketler hatta kamu kurumlarımız, değişen tüketici davranışlarına göre iş modellerini, ürünlerini, hizmetlerini ve süreçlerini dijitalleştiriyor. Her adımdaki değişiklikler kelebek etkisi oluşturarak büyük bir dönüşüm başlatıyor. Dijital dönüşümde oluşan yayılma eğilimi artık geri döndürülemez bir noktaya gelmiş durumda. Gelecek yıllarda sektörün üzerinde etkili olacak teknoloji alanlarının; bulut bilişim, 5G ve ötesi bağlantı teknolojileri, yapay zeka, büyük veri, siber güvenlik, blok zincir gibi gelişen teknolojiler olduğunu görüyoruz. Dijital dönüşüm politikalarının en öncelikli alanlarından biri veri politikaları. Biz de Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı olarak özellikle stratejik açıdan, güvenlik açısından Türkiye'de kalması gerekli verilerin tanımlanması, bunların güvenlik seviyelerinin, depolama ve iletişim standartlarının ilgili paydaşlarla birlikte belirlenmesi ve çerçeve mevzuatının oluşturulması konusunda bir gayret içindeyiz." "BİLİŞİM SEKTÖRÜNÜ GELİŞTİRMEK İÇİN TÜM PAYDAŞLARA GÖREV DÜŞÜYOR" TÜBİSAD Yönetim Kurulu Başkanı Levent Kızıltan da "Veriler ışığında, 2025 yılında yıllık yüzde 5,3 büyüme ile 5 trilyon dolar seviyesine ulaşmış bir küresel bilgi ve iletişim pazarı görünümüne tanık olacağımızı biliyoruz. Önümüzde duran bu tabloda Türkiye'nin alacağı yeri değerlendirdiğimizde 2016 ile 2020 yılları arasında TL bazında ortalama yıllık yüzde 20'ye yakın büyüme sevindirici olmakla birlikte, dolar bazında yaşanan yüzde 1'lik daralma ışığında kur baskısının sektörümüzün gelecek projeksiyonu üzerindeki olumsuz etkisinin aşikar olduğunu söyleyebiliriz." değerlendirmesinde bulundu. Kızıltan, "İhracattaki büyümemizin ateşleyici gücünün yüzde 35'lik payla Bilgi Teknolojileri-Yazılım kategorisi olduğunu görüyoruz. Türkiye’nin küresel dijital ekosistemde oyun kurucu bir aktör olmasının yolunun, en yoğun ticari hacme sahip olduğumuz Avrupa bölgesi için bir yazılım merkezi olmamızdan geçtiğine inanıyoruz. Bu hedefe giderken elbette politik, ekonomik ve kurumsal pek çok çözümü hayata geçirmemiz gerekiyor." dedi. TÜBİSAD Başkanlar Konseyi Başkanı ve Index Grup Yönetim Kurulu Başkanı Erol Bilecik de sanayi 4.0 ya da yeni nesil endüstride Almanya, Japonya, Çin, ABD gibi önde giden ülkelerin birinci ligde yer aldığını belirterek, "Bu ülkelerde bilişim teknolojilerinin ekonomi içinde önemli bir yere sahip olması, elbette bir tesadüf değil. Ülkelerin refah seviyesi ve bilişim sektörü arasında çok güçlü bir ilişki var. Ülkemizde de bilişim sektörünü geliştirmek için kamudan büyük kurumlara, STK'lardan girişimcilere ve KOBİ’lere kadar tüm paydaşlara görev düşüyor." diye konuştu. "BİLGİ VE İLETİŞİM TEKNOLOJİLERİ SEKTÖRÜNÜN İSTİHDAMI 158 BİN KİŞİYE YÜKSELDİ" TÜBİSAD'ın raporuna göre, ihracatını 10 milyar 520 milyon TL olarak gerçekleştiren bilgi ve iletişim teknolojileri sektörünün istihdamı 158 bin kişiye yükseldi. Raporda uzaktan çalışma ve uzaktan eğitim, fiziksel dünyada sosyal mesafe, sanal sosyal hayat, e-ticaretin yükselişi, Türkiye’nin ilk unicorn'u, artan veri kullanımı ve telekom şirketlerinin güçlü 2020 performansı, Türkiye'de bilgi ve iletişim sektöründe öne çıkan gelişmeler olarak değerlendirildi. Rapora göre; 5G ve fiber internet, nesnelerin interneti, akıllı uç bilişim, yapay zeka, siber güvenlik ve veri gizliliği teknolojileri hem pazar büyüme beklentisi ve adaptasyon hem de sektörler üzerindeki dönüştürücü etkisi ile öne çıkan teknolojiler oldu. Global bilgi ve iletişim pazarı büyüklüğü 2020 yılında yüzde 2,2'lik küçülme ile 3,8 trilyon dolar seviyesine gerilerken bilgi teknolojileri pazar büyüklüğü yüzde 0,2, iletişim teknolojileri pazar büyüklüğü ise yüzde 4 küçüldü. Global bilgi ve iletişim pazarı büyüklüğünün 2021 yılında yüzde 8,4 büyüme ile 4,1 trilyon dolar seviyesine ulaştıktan sonra yıllık yüzde 5,3 büyüme ile 2025 yılında 5,0 trilyon dolar büyüklüğe ulaşacağı öngörülüyor. Verilere göre, uzaktan çalışma ve uzaktan eğitimin Türkiye’de yaygınlaşması, telekonferans uygulamaları ve uzaktan çalışma çözümlerine olan talebin artmasına sebep olurken veri kullanımlarında da artış olarak bilgi ve iletişim teknolojileri sektörüne yansıdı. Uzaktan çalışma ve uzaktan eğitimin yaygınlaşması dünyada olduğu gibi Türkiye'de de telekonferans uygulamaları ve çağrı merkezlerine yönelik bulut santral çözümleri gibi uzaktan çalışma çözümlerine olan talebi artırdığı ve veri kullanımında artış olarak bilgi ve iletişim sektörüne yansıdığı belirtildi. 2020 yılında mobil ve sabit genişbant veri kullanımı yüzde 50'nin üzerinde artış gösterirken elektronik haberleşme sektörü gelirleri yüzde 16, sektörün yatırımları ise yüzde 30 artış gösterdi. Türkiye bilgi ve iletişim teknolojileri sektörünün 2020 yılında pazar büyüklüğü 189 milyar TL'ye ulaştı. 2016-2020 yılları arasında sektörün TL bazındaki yıllık ortalama büyümesi yüzde 19 oldu. Rapor, toplam ihracat içerisindeki en büyük payın ilgi Teknolojileri Yazılım kategorisinde olduğunu ortaya çıkardı. Sektörün toplam ihracatı 2016-2020'de dolar bazında yıllık ortalama yüzde 10 büyüdü. 2020 yılında toplam sektör büyüklüğü dolar bazında yüzde 1 civarında azalmasına rağmen, sektörün toplam ihracatı yüzde 30'un üzerinde artış gösterdi.

09 Temmuz 2021 Cuma

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) tarafından yayımlanan haftalık bültene göre, sektörün kredi hacmi 2 Temmuz itibarıyla 1 milyar 209 milyon lira arttı. Söz konusu dönemde toplam kredi hacmi 3 trilyon 900 milyar 789 milyon liradan 3 trilyon 901 milyar 998 milyon liraya çıktı. Bankacılık sektöründeki toplam mevduat (bankalararası dahil), geçen hafta 16 milyar 62 milyon lira azaldı. Söz konusu haftada yüzde 0,4 gerileyen bankacılık sektörü toplam mevduatı, 3 trilyon 877 milyar 243 milyon lira oldu. TAKSİTLİ TİCARİ KREDİLER ARTTI Verilere göre, tüketici kredileri tutarı, 2 Temmuz itibarıyla 2 milyar 828 milyon lira artarak 707 milyar 429 milyon liraya yükseldi. Söz konusu kredilerin 277 milyar 805 milyon lirası konut, 14 milyar 925 milyon lirası taşıt ve 414 milyar 699 milyon lirası ihtiyaç kredilerinden oluştu. Söz konusu dönemde taksitli ticari kredilerin tutarı 569 milyon lira artarak 605 milyar 960 milyon lira oldu. Bankaların bireysel kredi kartı alacakları da yüzde 2,4 artışla 167 milyar 123 milyon liraya çıktı. Bireysel kredi kartı alacaklarının 66 milyar 594 milyon lirası taksitli, 100 milyar 529 milyon lirası taksitsiz oldu. YASAL ÖZ KAYNAKLAR AZALDI BDDK haftalık verilerine göre, bankacılık sektöründe takipteki alacaklar, 2 Temmuz itibarıyla bir önceki haftaya göre 130 milyon lira artarak 149 milyar 224 milyon liraya yükseldi. Söz konusu takipteki alacakların 113 milyar 664 milyon lirasına özel karşılık ayrıldı. Aynı dönemde bankacılık sisteminin yasal öz kaynakları 1 milyar 148 milyon lira azalarak 802 milyar 551 milyon lira oldu.

08 Temmuz 2021 Perşembe

Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü’nden (FAO) yapılan açıklamaya göre, haziranda 124,6 puan olan FAO Gıda Fiyat Endeksi, aylık bazda yüzde 2,5 gerilerken, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 33,9 artış gösterdi. Haziranda aylık bazda kaydedilen gerileme, 12 aylık yükselişin ardından endeksteki ilk düşüş oldu. Söz konusu gerileme, bitkisel yağlar, tahıllar ve süt ürünleri fiyatlarındaki azalıştan kaynaklandı. FAO Bitkisel Yağ Fiyat Endeksi, haziranda mayısa göre yüzde 9,8 düşerek 4 ayın en düşük seviyesini gördü. Bu değer, palm, soya ve ayçiçeği yağı fiyatlarında uluslararası bazda kaydedilen düşüşleri yansıttı. FAO Tahıl Fiyat Endeksi, aylık bazda yüzde 2,6 gerilerken, yıllık bazda yüzde 33,8 arttı. FAO Süt Ürünleri Fiyat Endeksi haziranda bir önceki aya göre yüzde 1 azaldı, Haziran 2020'ye göre ise yüzde 22 yükseldi. Geçen ay bu endekste en yüksek düşüş tereyağında kaydedildi. FAO Et Fiyat Endeksi de bu dönemde aylık bazda yüzde 2,1 artarak yükselişini 9'uncu aya taşıdı. Endeks, geçen yılın aynı ayına göre ise yüzde 15,6 arttı. FAO Şeker Fiyat Endeksi, haziranda aylık bazda yüzde 0,9 yükselerek artışını 3'üncü aya taşıdı ve birkaç yılın en yüksek seviyesine ulaştı. Dünyanın en büyük şeker ihracatçısı Brezilya'daki olumsuz hava koşullarının mahsul veriminde oluşturduğu belirsizlikler fiyatlar üzerinde yukarı yönlü baskı yarattı. FAO'nun 2021'deki küresel tahıl üretim tahmini 2 bin 817 milyon tona düşürüldü. Buna rağmen rekor seviyeye işaret eden rakam, yıllık bazda yüzde 1,7'lik yükselişe ve 47,8 milyon tonluk artışa karşılık geliyor.

08 Temmuz 2021 Perşembe

Güneydoğu Anadolu İhracatçı Birlikleri verilerine göre, Türkiye'nin önemli ihraç kalemleri arasında yer alan halıda yeni pazar arayışlarını sürdüren sektör temsilcileri, mevcut pazarlardaki hakimiyetini de güçlendirecek çalışmalar yapıyor. Yılın ilk yarısında 1 milyar 617 milyon 387 bin dolarlık dış satış gerçekleştiren Türk halıcıları, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 54,6 büyüme kaydetti. Bu süreçte 173 ülkeye ürün gönderen Türk halıcıları, dış satış yapılan ülkeler incelendiğinde ABD'deki büyümeyle dikkati çekiyor. Geçen yılın aynı dönemine göre ihracatını yüzde 76 yükseltilerek 6 ayda 618 milyon 343 bin dolarlık dış satışa ulaşılan ABD, Türkiye'deki sektör temsilcilerinin 6 aylık süreçte en fazla ihracat gerçekleştirilen ülkesi oldu. Türkiye'nin toplam halı ihracatının yüzde 38,2'si de böylelikle ABD'ye gerçekleşmiş oldu. Türk halıcıların en çok satışını gerçekleştirdiği üründe ise 1 milyar 382 milyon dolarla makine halıları ilk sırada yer aldı. Bu ürün grubunu da 208 milyon dolarla tufte halıları, 22 milyon dolarla el halıları takip etti. SEKTÖR YILIN İKİNCİ YARISINDAN UMUTLU TİM Halı Sektör Kurulu Başkanı Salahattin Kaplan, salgının izlerini hızla silerek sektörün büyük bir ivme yakaladığını kaydetti. Salgın döneminde hijyenin ön plana çıktığını dile getiren Kaplan, "Salgının en başından beri biz de bu anlamda çalışmalar yaptık. Ve şu an dünyanın birçok bölgesinde, 'Türkiye'den geldiyse güvenlidir, hijyeniktir ve sağlamdır' algısı oluşturduk. Elbette bu işler kolay olmadı ama artık bu çalışmaların meyvesini alıyoruz. Avrupa kolay mal alan ülkeler değil. Yaptığımız çalışmalarla birçok ülkeye göre daha avantajlı hale geldik. Bunlar da ihracat rakamlarımıza yansıyor." dedi. Önümüzdeki süreçte artışın katlanarak devam etmesini öngördüklerini aktaran Kaplan, şöyle devam etti: "Artık halı ihracatında daha hızlı bir döneme giriyoruz. Çünkü her zaman halıda yılın ilk yarısı biraz daha zorlu geçer. Biz şu anda zorlu virajı geçtik. Artık daha kolay bir süreç var. Allah'tan bir engel çıkmazsa, seneyi yeni rekorlarla kapatmamız için önümüzde hiç bir sorun yok. Bu sene halıcılar, hem ülke ekonomisine hem de istihdamına yeni katkılarla yoluna devam edecek."

08 Temmuz 2021 Perşembe

TÜİK tarafından açıklanan Dış Ticaret Verileri baz alınarak Agrimetre tarafından hazırlanan TGDF Dijital Veri Paneli'nin güncel sonuçları açıklandı. Dijital Veri Paneli’ne göre, 2021’nin ilk 5 ayında tarım, gıda ve içecek sektörün ihracatı, önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 15,6 artarak 8,58 milyar dolara, ithalatı yüzde 12,3 artarak 6,96 milyar dolara ulaştı. Mayıs 2021'de ise ihracat önceki yılın aynı ayına göre yüzde 29,9 artarak 1,6 milyar dolar, ithalat da yüzde 7,3 düşerek 1,2 milyar dolar olarak gerçekleşti. İhracat mayıs ayında da belirgin şekilde artarken, 2021 yılında ilk kez mayıs ayında ithalatın önceki yılın aynı ayına kıyasla gerilemesi, yılın başından bu yana devam eden yüksek ithalat trendinin değiştiğini gösterdi. Aylık ihracattaki bu önemli artışlar dikkat çekse de geçen yıl salgının küresel etkisinin hissedildiği ilk dönemde ihracatın keskin bir şekilde düşmesi, aylık ihracattaki artış oranının yüksek çıkmasında kısmen etkili oldu. 2021 YILINDA İLK KEZ DIŞ TİCARET FAZLASI, ÖNCEKİ YILIN AYNI DÖNEMİNİN ÜZERİNE ÇIKTI Dış ticaret fazlası nisan ayında ithalattaki yavaşlama ve ihracattaki büyük artışla toparlansa da 2021’in ilk 4 ayında önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 5,6 düşük olarak, 1,24 milyar dolar seviyesinde gerçekleşmişti. Mayıs verilerinin gelmesiyle birlikte 2021’de ilk kez dış ticaret fazlası, önceki yılın aynı döneminin üzerine çıktı. Dış ticaret fazlası 2021’in ilk 5 ayında, önceki yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 32,1 artarak 1,63 milyar dolar olarak gerçekleşti. Birim ihracat değeri 2021’in ilk 5 ayında, önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 1,4 artarak 1.086 dolar/ton olarak gerçekleşti. İthalat birim değeri ise önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 37,4 artışla 618 dolar/tona yükseldi. Birim ithalat değerinin 2021’in başından beri yüksek seviyede devam etmesi olumsuz bir gelişme olarak değerlendirildi. 2021 yılı mayıs ayında en çok ihraç edilen ürünler buğday unu, fındık içi ve makarna olarak sıralanırken, en çok ithal edilen ürünler soya fasulyesi, ayçiçeği ve ham ayçiçeği yağı oldu. Büyük ölçüde yem sektörü tarafından kullanılan soya fasulyesinin mayıs ayındaki ithalatı 256,7 milyon dolar düzeyinde gerçekleşti. Son dönemde yurt içinde fiyat artışları ile sıkça gündeme gelen ve 760 milyon dolarlık ithalat ile 2020’de en fazla ithal edilen 3. ürün olan ayçiçek yağında ithalat trendi devam etti. Ayçiçek ve ayçiçek yağı 2021 yılında da en çok ithal edilen ürünler arasında yer aldı. TOPLAM İHRACATIN YÜZDE 42,6'SI 5 SEKTÖR TARAFINDAN GERÇEKLEŞTİRİLDİ 2021’in ilk 5 ayına ait dış ticaret verileri sektörlere göre incelendiğinde, sert kabuklu meyveler 955 milyon dolar, şeker ve şekerli mamuller 882 milyon dolar, yaş meyve 747 milyon dolar, bitkisel yağ 570 milyon dolar ve balıkçılık ve su ürünleri 498 milyon dolar ile en fazla ihracat yapan sektörler olarak sıralandı. Toplam ihracatın yüzde 42,6'sı söz konusu 5 sektör tarafından gerçekleştirildi. Tek başına hayvan yemi sektörü ise 2021'in ilk 5 ayında 1,8 milyar doları geçen hacim ile toplam ithalatın yüzde 26’sını oluşturdu. 2021 yılının ilk 5 ayında önceki yılın aynı dönemine göre ihracatını değer olarak en fazla artıran sektörler, 196 milyon dolar artışla şeker ve şekerli mamuller sektörü, 144 milyon dolar artışla yaş meyve sektörü, 138 milyon dolar artışla balıkçılık ve su ürünleri sektörü, 121 milyon dolar artışla bitkisel yağ sektörü ve 116 milyon dolar artışla sebze sektörü oldu. Aynı dönemde ihracatın gerilediği 2 sektör ise 69 milyon dolar düşüşle tütün ve mamulleri sektörü ve 5 milyon dolar düşüşle baklagil sektörü olarak kayda geçti. Makarna, kuru meyve/sebze, un sektörleri ihracatı yılın ilk 4 ayında önceki yıla kıyasla gerideydi. Mayıs ayında ise bu sektörlerin ihracatındaki toparlanma dikkati çekti. 2021 yılının ilk 5 ayında önceki yılın aynı ayına göre ithalatı değer olarak en çok artan sektörler, 348 milyon dolar artışla bitkisel yağ sektörü, 286 milyon dolar artışla hayvan yemi sektörü, 217 milyon dolar artışla nişasta sektörü, 50 milyon dolar artışla pirinç değirmenciliği sektörü ve 19 milyon dolar artışla alkollü içkiler sektörü oldu. İthalattaki en çok düşüş de makarna, un, şeker ve şekerli mamuller, sert kabuklu meyveler ve tütün ve tütün mamulleri sektörlerinde gerçekleşti.

07 Temmuz 2021 Çarşamba