Kök hücreden yapay ‘kalp pompaları’ üretildi

HABER: AYŞE BAŞAK

Kök hücre araştırmaları önemli bir aşamaya ulaştı. İlk yapay ‘kalp pompası’ diyebileceğimiz, kalp krizinden sonra kalbin fonksiyonlarını düzenlemesi, iyileştirmesi öngörülen doğal bir doku üretildi. Kök hücre yöntemiyle hastanın kendi hücrelerinden geliştirilen bu doğal dokuya ‘pumping heart patch’ deniyor. Kalbin pompalama işlevine destek veren ve sağlıklı çalışmasını sağlayan bu ‘pompalayan yama’, kalp krizlerine karşı büyük bir başarı sağlayabilir. Deney sonuçlarından elde edilen veriler ışığında yapay kalp pompasının iki yıl içinde insan bedeninde kullanılması öngörülüyor.

DOĞALINDAN FARKSIZ

Bizi hayata bağlayan kalbimizi bekleyen en büyük tehlike kalp krizleri. Kalbin yaşamsal etkinliğinde üstlendiği en önemli görevlerden biri kanı pompalaması. Bu pompalama işlevi aksadığında ya da durakladığında pek çok insan geri döndürülemez hasarlar alıp, hayatını kaybediyor. Bilim insanlarının yıllara yayılan çabası, yapay ‘kalp pompa’ları üreterek doğuştan ya da sonradan gelişen pompalama sorunlarına kökten çözüm bulmak. Uzun yıllardır süren araştırmalar nihayet meyvesini vermiş görünüyor. Kök hücrelerden üretilmiş, doğal kalp dokusundan farksız yapay dokular yaygın kullanım aşamasına ulaşmak üzere. Yapay ‘kalp pompaları’nın insan vücuduna uyum sağlaması için yürütülen araştırmalar kök hücreler ile istenilen biçimde üretilen, doğalından farksız yapay dokular ile bir eşik noktasına ulaştı.

DENEME BAŞARILI

Londra’daki Imperial College’da yürütülen araştırmanın en ilginç tarafı ise adı her ne kadar ‘yapay’ kalp pompası olsa da kalbe nakledilen dokuyu, ‘yamayı’ üretmek için hastanın kendi hücrelerinin kullanılması. Hücreler laboratuvar ortamında büyüyor, çalışan bir kas dokusuna dönüşüyor. Sağlıklı bir biçimde gelişimini tamamlayıp nakle hazır hale geliyor. Söz konusu doku, kalp hücrelerini onaran veya yenileyen kimyasallar salgılıyor. Şimdilik hayvanlar üzerinde başarılı olarak denenen yapay pompanın iki yıl içinde insanlarda kullanılabilecek aşamaya geleceği açıklandı.

Akıllı telefon kullananlar için özel yol

Cep telefonu, neredeyse hava ve su gibi temel ihtiyaca dönüştü. Elimizden hiç düşmüyor. Onsuz hayatımız hiç var olmamış, düşünülemezmiş gibi. Büyükler, genç kuşaklara sitem edeceklerinde, sıklıkla cep telefonu ile kurulan bu yakın ilişkiden şikayete başlıyorlar. Akıllı telefonlarla geliştirdiğimiz bu bağımlılık ilişkisi, yaşamımızı ve sosyal hayatımızı etkilemekle kalmıyor, tehlikeli durumlara yol açabiliyor. Bu tehlikelerin başında araç sürerken cep telefonu kullanma alışkanlığı geliyor ve maalesef ölümcül sonuçları olabiliyor. Akıllı telefonlar sadece sürücüler değil yayalar açısından da tehlikeli durumlara yol açabiliyor. Ekrana bakarak yürürken başınıza türlü işler gelebilir. İşte bu nedenle Polonya’da akıllı telefon kullanan yayalara yönelik alınan ilginç bir önlem, haftanın gündemine damgasını vurdu. Varşova’da akıllı telefon kullanıcılarına özel yürüyüş yolu yapıldı. Yol fikrini bulan ve hayata geçiren ise belediye değil, vatandaşlar. Akıllı telefon kullananların hipnotize olmuş vaziyette yollarda yürüyüp tehlike oluşturduğunu, rahatsızlık verdiğini düşünen vatandaşlar, kaldırım üzerinde bir şerit açarak tıpkı bir bisiklet yolu gibi akıllı telefon yolu yaptılar.

Yürürken akıllı telefonlarını ellerinden düşürmeyen, başlarını ekrandan kaldırmayan yayaların daha güvenli şekilde internette gezinebilmeleri için yapılan akıllı telefon yolu dünyada bir ilk. Politechnika Warszawska yani Varşova Teknik Üniversitesi’nin yer aldığı caddede özellikle okulun öğrencilerinin yarattığı bir yaya yoğunluğu var. Öğrenci kalabalığına bağlı yoğun yaya trafiğine ellerinden düşürmedikleri cep telefonları eklenince kaldırımda yürümek imkansız hale gelmiş. Durumdan şikayetçi olan çevre sakinleri belediyeden bekledikleri desteği göremeyince, belediyenin yaptığı bisiklet yolunun bitişiğine kendi girişimleriyle akıllı telefon yolu yaptılar.

18 Haziran 2019 Salı

Etiketler : Teknoloji