İklim risklerine karşı ZAS koruması

İklim değişikliğinin etkisiyle artan doğal afetlerin ekonomiye getirdiği yükün 2050 yılında 300 milyar dolara ulaşacağı tahmin ediliyor. Türkiye de Zorunlu Afet Sigortası’na (ZAS) geçmeye hazırlanıyor. ZAS ile sektörün hem küresel sigorta pazarında payının artması hem de tüketicilerin doğal afetlere karşı geniş bir yelpazede korunması hedefleniyor.

Giriş: 31.10.2025 - 09:17
Güncelleme: 31.10.2025 - 10:28
İklim risklerine karşı ZAS koruması

Türkiye'de geçen yıl sigorta sektörünün Gayri Safi Milli Hasıla içindeki payı yüzde 2.6 oldu. G20 ülkelerinde ise bu oran yüzde 6’lara kadar çıkarken çok kısa bir süre içinde yasalaşması beklenen Zorunlu Afet Sigortası (ZAS), Türkiye’nin küresel sigorta pazarında elini güçlendirecek. Zorunlu Deprem Sigortası (ZDS) ile finansal dayanıklılığını güçlendiren ve uluslararası sigortacılık sektöründe örnek bir model oluşturan Türkiye, aynı zamanda iklim değişikliğinin getirdiği mali yükü en aza indirmeyi hedefliyor.


EŞYALARA DA TEMİNAT

Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu’ndan (SEDDK) alınan bilgilere göre, ZAS’ın yasal sürecinin başlaması için çok kısa bir süre kaldı. Sektör mensupları ile görüş alışverişinde bulunarak çeşitli revizyonların yapıldığı yasa taslağı, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu’na ulaştı. ZAS deprem, yanardağ püskürmesi, sel veya taşkın niteliğindeki su baskını, heyelan, fırtına, dolu, çığ ve orman yangını afetlerinin neden olduğu zararları teminat altına alacak şekilde tasarlandı. ZAS ile binaların yanı sıra binaların içinde bulunan eşyalar da sigorta teminatı altına alınmış olacak. Deprem hariç sigortalanan eşya teminatı yerine ihtiyaç teminatı sunabilmesi imkanı da sağlanacak.


HER AFETE ÖZGÜ

ZAS, bütüncül bir ürün olarak tasarlandı. Yeni sigorta türünde her afet türüne özgü risk haritaları ve tarife katsayıları belirlendi. Prim hesaplamaları da bu durum temel unsur olarak ele alındı. Buna bağlı olarak fiyatlama, afet bazlı risk gruplarına göre adil ve sigortalılar tarafından ödenebilir düzeylerde belirlenecek şekilde oluşturuldu. Yeni afet türlerinin eklenmesiyle primlerde bir miktar artış öngörülmekle birlikte temel hedef, primlerin ödenebilirliği olarak belirlendi.


ÜRETİCİ FİYAT ENDEKSİ

ZAS kapsamında teminat tutarlarının önümüzdeki günlerde netleşmesi beklenirken, SEDDK’dan verilen bilgiye göre Zorunlu Deprem Sigortası’nda uygulanan süreç baz alınacak. ZDS’de geçen yıl hayata geçirilen ve Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE) doğrultusunda teminat tutarlarının aylık olarak güncellenmesi modeli, ZAS için de geçerli olacak. Böylece, poliçe düzenleme tarihinden bağımsız olarak benzer özelliklere sahip konutların teminat tutarları arasında farklılık oluşmasının önüne geçilmesi ve vatandaşların güncel tutarlar üzerinden korunması sağlanacak.

İklim risklerine karşı ZAS koruması

TÜRKİYE ÖRNEK OLUYOR

Davut Menteş-SEDDK Başkanı: 2000 yılından bu yana Zorunlu Deprem Sigortası (ZDS), Türkiye’deki konutların, deprem ve deprem kaynaklı risklere karşı güvence altına alınmasına, ülke genelinde yaygın bir sigorta kültürünün oluşmasına katkı sağlıyor. Bu yaklaşım, Türkiye’nin sigortalılık oranını artırmakla kalmayıp, uluslararası sigorta ve reasürans piyasalarında da payını güçlendiriyor. Özellikle DASK tarafından oluşturulan sistem, devlet ve özel sektör işbirliğiyle kurulmuş bir sigorta havuzu olarak; ülke içinde risk paylaşımını sağlamak, deprem hasarlarının mali yükünü, sigorta ve uluslararası reasürans yoluyla dağıtmak, uzun vadeli kaynak birikimi oluşturmak gibi işlevlerle Türkiye’yi küresel sigorta piyasasında öne çıkarıyor. DASK, dünyada örnek alınan doğal afet havuzlarından biri. Bunun sonucu tecrübemizi son yıllarda başta Doğu Avrupa ülkeleri, Türk Cumhuriyetleri ve Kuzey Afrika ülkeleri olmak üzere tüm ülkelerle de paylaşıyoruz. ZDS, hem ulusal düzeyde finansal dayanıklılığı güçlendiren bir model oluşturuyor hem de uluslararası sigortacılık sektöründe örnek teşkil ediyor.